Kế hoạch bài dạy Đại số Lớp 7 (Kết nối tri thức với cuộc sống) - Tuần 8, Tiết 15+16, Bài 5: Làm quen với số thập phân vô hạn tuần hoàn - Năm học 2022-2023 - Mai Hoàng Sanh

 Trường THCS Đồng Khởi KHBD ĐẠI SỐ 7
Ngày soạn: 20/10/2022 Ngày dạy: 25/10/2022
 CHƯƠNG II: SỐ THỰC
 Tiết 15 – 16 
 BÀI 5: LÀM QUEN VỚI SỐ THẬP PHÂN VÔ HẠN TUẦN HOÀN
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: Học xong bài này, HS đạt các yêu cầu sau:
 • Nhận biết được số thập phân vô hạn tuần hoàn, chu kì của số thập phân vô hạn tuần hoàn.
 • Nhận biết được cách làm tròn số thập phân (hữu hạn hoặc vô hạn) đến một hàng nào đó.
 • Nhận biết về độ chính xác 50; 5; 0,5; 0,05;... của kết quả phép làm tròn số.
2. Năng lực 
 Năng lực chung:
 • Năng lực tự chủ và tự học trong tìm tòi khám phá
 • Năng lực giao tiếp và hợp tác trong trình bày, thảo luận và làm việc nhóm
 • Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo trong thực hành, vận dụng.
Năng lực riêng: 
 • Tư duy và lập luận toán học: Học sinh nhận biết được số thập phân vô hạn tuần hoàn, phát 
 hiện được chu kì của số thập phân vô hạn tuần hoàn, giải thích được vì sao số thập phân này 
 nhỏ hơn số thập phân kia.
 • Năng lực giải quyết vấn đề toán học: HS biết viết một phân số dưới dạng số thập phân; biết 
 làm tròn số thập phân đến một hàng tùy ý, biết làm tròn số thập phân căn cứ vào độ chính xác 
 50; 5; 0,5; 0,05;...
3. Phẩm chất
 • Có ý thức học tập, ý thức tìm tòi, khám phá và sáng tạo, có ý thức làm việc nhóm.
 • Chăm chỉ tích cực xây dựng bài, có trách nhiệm, chủ động chiếm lĩnh kiến thức theo sự hướng 
 dẫn của GV.
 • Hình thành tư duy logic, lập luận chặt chẽ, và linh hoạt trong quá trình suy nghĩ.
II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 
1. Đối với GV: SGK, Tài liệu giảng dạy, giáo án PPT.
2. Đối với HS: SGK, SBT, vở ghi, giấy nháp, đồ dùng học tập (bút, thước...), bảng nhóm, bút viết 
bảng nhóm.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG (MỞ ĐẦU)
a) Mục tiêu: 
- HS thấy nhu cầu tìm hiểu về số thập phân vô hạn tuần hoàn.
- Tình huống mở đầu gần gũi → tạo hứng thú học tập.
Mai Hoàng Sanh Trang 50 Trường THCS Đồng Khởi KHBD ĐẠI SỐ 7
b) Nội dung: HS đọc tình huống mở đầu, quan sát phần trình chiếu của GV, suy nghĩ trả lời câu hỏi.
c) Sản phẩm: HS đưa ra dự đoán, câu trả lời về câu hỏi phép chia của 5 cho 18.
d) Tổ chức thực hiện: 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
- GV yêu cầu HS đọc tình huống mở đầu, rồi tóm tắt ý chính, trình chiếu lên màn hình:
 4
Thực hiện phép chia để viết dưới dạng số thập phân được kết quả bằng 0,8. 
 5
 5
Ta cũng đặt tính chia nhưng phép chia mãi không ra kết quả?
 18
+ GV đưa ra câu hỏi, đặt vấn đề:
Khi chia 5 cho 18, ta thấy phép chia không bao giờ chấm dứt và nếu cứ tiếp tục chia thì trong thương 
0,2777..., chữ số 7 lặp lại mãi. Ta cùng đi tìm hiểu một loại số thập phân có dạng như vậy.
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, suy nghĩ trả lời.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: GV gọi một số HS trả lời, HS khác nhận xét, bổ sung.
Bước 4: Kết luận, nhận định: GV đánh giá kết quả của HS, trên cơ sở đó dẫn dắt HS vào bài học 
mới: “Ta đã được học về số thập phân, tuy nhiên các số sau dấu phẩy là hữu hạn số, nếu số thập 
phân mà đằng sau dấu phẩy là vô hạn cứ lặp lại mãi thì sao?”
⇒Bài 5: “Làm quen với số thập phân vô hạn tuần hoàn”
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
Hoạt động 1: Số thập phân vô hạn tuần hoàn
a) Mục tiêu: 
- Nhận biết thế nào là số thập phân vô hạn tuần hoàn.
- Nhận biết chu kì và biết cách viết gọn một số thập phân vô hạn tuần hoàn. 
- Biết cách viết một phân số dưới dạng số thập phân vô hạn tuần hoàn.
b) Nội dung:
 HS chú ý nghe giảng, đọc SGK, làm các hoạt động, các ví dụ và luyện tập để tìm hiểu về số thập 
phân vô hạn tuần hoàn.
c) Sản phẩm: Trả lời câu hỏi về số thập phân vô hạn tuần hoàn.
d) Tổ chức thực hiện:
 HĐ CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
Mai Hoàng Sanh Trang 51 Trường THCS Đồng Khởi KHBD ĐẠI SỐ 7
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 1. Số thập phân vô hạn tuần 
 1 5
 - GV cho yêu cầu: viết phân số và về dạng số thập phân. hoàn
 5 18 Ví dụ: 
 Gợi ý:
 1
 1 = 0,2 là số thập phân hữu 
 + Số có thể có 2 cách để viết là đưa về dạng phân số thập 5
 5 hạn.
 phân hoặc đặt tính chia.
 5
 5 = 0,2777 ..= 0,2(7) là số 
 + Số không đưa được về dạng phân số thập phân nên để viết 18
 18 thập phân vô hạn tuần hoàn 
 kết quả dưới dạng số thập phân chỉ có một cách là đặt tính 
 chu kì 7.
 chia. 
 17
 = 1,545454 . = 1,(54) là số 
 - HS thực hiện phép tính chia. 11 
 - GV: Đối với phép tính 5: 18 thì hãy dự đoán số lặp lại sau thập phân vô hạn tuần hoàn 
 dấu phẩy? chu kì 54.
 (dự đoán vì các số dư lặp đi lặp lại số 14 nên các chữ số thập Nhận xét:
 phân trong kết quả lặp đi lặp lại số 7) 
 Các phân số , trong đó b có 
 - GV giới thiệu số thập phận vô hạn tuần hoàn 0,277777 chứa thừa số nguyên tố khác 2 
 - GV cho HS đặt tính chia 17: 11; -7: 11. Giới thiệu: Đó là các và 5 đều không viết được dưới 
 số thập phân vô hạn tuần hoàn. dạng thập phân hữu hạn.
 - GV giới thiệu về chu kì của số thập phân 0,27777 ; 
 1,545454..; -1,545454 
 - GV giới thiệu về số thập phân hữu hạn.
 - GV tiếp tục hỏi: Kết quả của phép chia 1 cho 9 là số thập 
 phân hữu hạn hay vô hạn?
 - HS thực hiện phép tính chia rồi trả lời. 
 (1: 9 là số thập phân vô hạn).
 - GV: vậy có cách nào để nhận biết một phân số là số thập 
 phân vô hạn khi nào?
 - GV chốt đáp án, lưu ý cho HS. Ví dụ 1 (SGK – tr27)
 - GV cho HS đọc Ví dụ 1, trình bày mẫu cho HS. Luyện tập 1:
 1
 - HS áp dụng làm Luyện tập 1. là số thập phân hữu 
 4 = 0,25
 - GV chú ý cho HS. hạn.
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: 2
 = ― 0,181818 = ―0,
 - HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức. 11
 là số thập phân vô hận 
 - HS đặt các phép tính chia, trả lời câu hỏi của GV để dẫn đến (18)
 kiến thức mới. tuần hoàn với chu kì là 18.
 - HS quan sát Ví dụ 1.
 - HS làm luyện tập 1.
 Chú ý: 
Mai Hoàng Sanh Trang 52 Trường THCS Đồng Khởi KHBD ĐẠI SỐ 7
 - GV điều hành, quan sát, hướng dẫn HS tìm tòi tri thức mới. Mọi số hữu tỉ đều viết được 
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận: dưới dạng số thập phân hữu 
 - HS giơ tay phát biểu, thực hiện theo hướng dẫn của GV. hạn hoặc vô hạn tuần hoàn.
 - Một số HS nhận xét, bổ sung.
 Bước 4: Kết luận, nhận định: GV tổng quát lưu ý lại kiến 
 thức trọng tâm và yêu cầu HS ghi chép đầy đủ vào vở.
Hoạt động 2: Làm tròn số thập phân căn cứ vào độ chính xác cho trước
a) Mục tiêu: 
- Nhắc lại cách làm tròn số đến một hàng nào đấy.
- Giới thiệu độ chính xác của kết quả làm tròn.
- HS biết làm tròn số thập phân với độ chính xác cho trước.
b) Nội dung: HS quan sát SGK để tìm hiểu nội dung kiến thức theo yêu cầu của GV.
c) Sản phẩm: HS làm tròn số thập phân theo độ chính xác cho trước.
d) Tổ chức thực hiện: 
 HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS SẢN PHẨM DỰ KIẾN
 Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 2. Làm tròn số thập phân căn 
 - GV yêu cầu HS làm tròn một số thập phân 0,31818... đến cứ vào độ chính xác cho trước
 hàng phần chục, phần trăm, phần nghìn. Khi làm tròn số đến một hàng 
 → Trình bày phép làm tròn 46,3333 đến hàng đơn vị. nào đó, kết quả làm tròn có độ 
 - GV: nếu hàng làm tròn là hàng trăm thì một nửa đơn vị của chính xác bằng một nửa đơn vị 
 hàng làm tròn là bao nhiêu? hàng làm tròn.
 - HS: một nửa hàng làm tròn là 50.
 - GV: giới thiệu về độ chính xác, yêu cầu HS đọc phần tổng 
 quát.
 - Gv cho HS chú ý và trình chiếu bảng hàng làm tròn với độ 
 chính xác.
 - GV cho HS đọc Ví dụ 2, chú ý hướng dẫn HS làm bài.
 - HS áp dụng làm Luyện tập 2 + Vận dụng theo nhóm đôi.
 - GV gợi ý Luyện tập 2.
 + Với độ chính xác 0,005 thì ta phải làm tròn đến hàng nào? Chú ý:
 + Áp dụng quy tắc làm tròn hãy thực hiện việc làm tròn Muốn làm tròn số thập phân với 
 - GV gợi ý Vận dụng: độ chính xác cho trước, ta có 
 + Làm tròn số 31,(81) và số 4,9 đến hàng đơn vị. Rồi thực hiện thể xác định hàng làm tròn 
 phép tính nhân hai số vừa có được. thích hợp bằng cách sử dụng 
 Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: bảng
 - HS theo dõi SGK, chú ý nghe, tiếp nhận kiến thức, hoàn 
 thành các yêu cầu.
Mai Hoàng Sanh Trang 53 Trường THCS Đồng Khởi KHBD ĐẠI SỐ 7
 - HS hoạt động cá nhân trả lời câu hỏi.
 - HS đọc Ví dụ 2.
 - HS hoạt động nhóm đôi làm Luyện tập 2 + Vận dụng.
 - GV: quan sát và trợ giúp HS. 
 Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
 - HS giơ tay phát biểu, lên bảng trình bày
 - Một số HS khác nhận xét, bổ sung cho bạn. Ví dụ 2 (SGK – tr28)
 - Đại diện nhóm trình bày Luyện tập 2 và Vận dụng. Luyện tâp 2:
 Bước 4: Kết luận, nhận định: Đáp án: 3,14
 GV chốt đáp án, nhắc nhở lỗi sai. Nhận xét thái độ của HS trong Vận dụng:
 các hoạt động 31,(81). 4,9 ≈ 32. 5 = 160.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
a) Mục tiêu: Học sinh củng cố lại kiến thức về làm tròn số đến hàng cho trước, làm tròn số với độ 
chính xác cho trước.
b) Nội dung: HS vận dụng các kiến thức để giải bài tập.
c) Sản phẩm học tập: HS làm được bài về số thập phân vô hạn tuần hoàn, làm tròn số thập phân. 
d) Tổ chức thực hiện: 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ: 
- GV tổng hợp các kiến thức cần ghi nhớ cho HS.
- GV tổ chức cho HS hoạt động theo nhóm đôi làm Bài 2.1, Bài 2.2, Bài 2.3 (SGK – tr28).
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ: HS quan sát và chú ý lắng nghe, thảo luận nhóm 2, hoàn thành các 
bài tập GV yêu cầu.
- GV quan sát và hỗ trợ.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận: 
- Mỗi BT GV mời đại diện các nhóm trình bày. Các HS khác chú ý chữa bài, theo dõi nhận xét bài 
các nhóm trên bảng.
Bước 4: Kết luận, nhận định: 
- GV chữa bài, chốt đáp án, tuyên dương các hoạt động tốt, nhanh và chính xác.
- GV chú ý cho HS các lỗi sai hay mắc phải khi thực hiện tính toán cộng, trừ, nhân, chia số hữu tỉ 
và áp dụng các tính chất để HS thực hiện bài tập và tính toán chính xác nhất.
Kết quả: 
Bài 2.1 : 0,1 và -6,725 là những số thập phân hữu hạn.
-1,(23) và 11,2(3) là những số thập phân vô hạn tuần hoàn.
Bài 2.2 : 0,010101 = 0,(01)
Bài 2.3 : Có 3,2(31) = 0,2313131 nên chữ số thập phân thứ năm của số này là 1 và làm tròn đến 
chữ số thập phân thứ năm ta có 3,2(31) ≈ 3,23131.
Mai Hoàng Sanh Trang 54 Trường THCS Đồng Khởi KHBD ĐẠI SỐ 7
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
a) Mục tiêu: 
- Học sinh thực hiện làm bài tập vận dụng để nắm vững kiến thức.
b) Nội dung: HS sử dụng SGK và vận dụng kiến thức đã học để làm bài tập.
c) Sản phẩm: HS hiểu thêm về số thập phân vô hạn, tính toán nhanh các bài số thập phân.
d) Tổ chức thực hiện: 
Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ
- GV yêu cầu HS hoạt động nhóm 4 hoàn thành bài tập Bài 2.4 .
- GV cho HS làm bài thêm
 4
Bài 1: Viết các phân số sau dưới dạng số thập phân vô hạn tuần hoàn, xác định chu kì: ; 7.
 11 18
Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ
- HS thảo luận nhóm, tìm câu trả lời.
- GV điều hành, quan sát, hỗ trợ.
Bước 3: Báo cáo, thảo luận
- Đại diện nhóm trình bày kết quả thảo luận, các nhóm khác theo dõi, đưa ý kiến.
Bước 4: Kết luận, nhận định
- GV nhận xét, đánh giá, đưa ra đáp án đúng, chú ý các lỗi sai của học sinh hay mắc phải.
Đáp án:
Bài 2.4 
Số đã cho không là số thập phân vô hạn tuần hoàn.
- GV hướng dẫn HS: Ta thấy các chữ số thập phân của số đã cho được tạo thành bằng cách viết 
liên tiếp 10, 100, 1000, 10000,.. Như vậy, phần thập phân của số đã cho có chứa những dãy liên 
tiếp các chữ số 0 với độ dài tùy ý. 
Vì thế nếu số đã cho là số thập phân vô hàn tuần hoàn vớ chu kì có n chữ số và bắt đầu từ chữ số 
thứ m sau dấu phẩy thì trong dãy 000 0 (gồm m+n+1 số ) chứa trọn một chu kì, suy ra chu kì 
phải gồm toàn chữ số 0, như vậy số thập phân đã cho là số thập phân hữu hạn – vô lí.
Bài 1:
 4 7
 ; 
 11 = 0,(36) 18 = ―0,(38)
* HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
 • Ghi nhớ kiến thức trong bài. 
 • Hoàn thành các bài tập trong SBT
 • Chuẩn bị bài mới “Số vô tỉ. Căn bậc hai số học”.
Mai Hoàng Sanh Trang 55