Kế hoạch bài dạy Toán Lớp 7 (Cánh diều) - Chương II: Số thực - Bài 5: Tỉ lệ thức

 Ngày soạn: Ngày dạy: 
 Tiết theo KHDH: 
 Chương II: TỈ LỆ THỨC
 § 5: TỈ LỆ THỨC
 Thời gian thực hiện: 2 tiết
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: HS đạt các yêu cầu sau:
- Hiểu khái niệm tỉ lệ thức và các tính chất của tỉ lệ thức. 
- Vận dụng được tính chất của tỉ lệ thức trong giải toán. 
2. Năng lực: 
- HS tự hoàn thành được các nhiệm vụ học tập tại lớp.
- HS phân công được nhiệm vụ trong nhóm, biết hỗ trợ nhau, trao đổi, thảo luận, thống nhất 
được ý kiến trong nhóm để hoàn thành nhiệm vụ.
3. Về phẩm chất: 
- Chăm chỉ: Thực hiện đầy đủ các hoạt động học tập một cách tự giác, tích cực.
- Trung thực: Thật thà, thẳng thắn trong báo cáo kết quả hoạt động cá nhân và theo nhóm, 
trong đánh giá và tự đánh giá.
- Trách nhiệm: Hoàn thành đầy đủ, có chất lượng các nhiệm vụ học tập.
II. Thiết bị dạy học và học liệu 
1. Giáo viên: SGK, kế hoạch bài dạy.
2. Học sinh: SGK, vở ghi, đồ dùng học tập. 
III. Tiến trình dạy học
Tiết 1:
1. Hoạt động 1: Mở đầu (5 phút)
- GV cho hs đọc câu hỏi mở đầu sgk-52, nghiên cứu và trả lời câu hỏi.
a) Mục tiêu : 
- HS bước đầu hình thành khái niệm về tỉ lệ thức.
b) Nội dung: HS được yêu cầu:
trả lời câu hỏi mở đầu sgk-52.
c) Sản phẩm: Kết quả bài làm của hs.
d) Tổ chức thực hiện:
 Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến
 * GV giao nhiệm vụ học tập: 2 4
 - Đẳng thức là một tỉ lệ 
 - Yêu cầu hs đọc câu hỏi mở đầu sgk-52, nghiên 5 10
 cứu và trả lời câu hỏi. thức 
 * HS thực hiện nhiệm vụ:
 - HS làm việc cá nhân và đưa ra nhận xét.
 * Báo cáo, thảo luận: 
 - HS lên bảng trình bày bài làm của mình. * Kết luận, nhận định: 
 - GV gọi hs dưới lớp nhận xét bài làm của HS, chính 
 xác hóa các đáp án (chiếu ppt).
 - GV đặt vấn đề vào bài mới: 
 2 4
 Đẳng thức là một tỉ lệ thức
 5 10
2. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới 
2.1. Định nghĩa (khoảng 17’)
a) Mục tiêu: HS hiểu khái niệm tỉ lệ thức. Nhận biết tỉ lệ thức và lấy được ví dụ tỉ lệ thức.
b) Nội dung: Học sinh đọc nội dung trong sgk trang 52 từ đó hình thành khái niệm tỉ lệ thức 
dưới sự hướng dẫn của giáo viên.
c) Sản phẩm: Kết quả thực hiện của học sinh được ghi vào vở.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV và HS Nội dung cần đạt
 * GV giao nhiệm vụ học tập: I. Định nghĩa
 12
 - GV yêu cầu HS so sánh hai tỉ số và 7,5 và HĐ1:
 28 17,5 12 12 : 4 3 7,5 7,5: 2,5 3
 ; 
 nêu nhận xét về kết quả nhận được. 28 28: 4 7 17,5 17,5: 2,5 7
 12 7,5
 - GV yêu cầu HS thực hiện ra nháp. => 
 * HS thực hiện nhiệm vụ: 28 17,5
 12 7,5
 - HS chú ý lắng nghe. => ta nói đẳng thức là một 
 - HS thực hiện bài làm ra nháp 28 17,5
 - HS phát biểu bài của mình. tỉ lệ thức.
 * Báo cáo, thảo luận: TQ:
 - Một vài HS đứng tại chỗ đọc bài làm của mình, - Tỉ lệ thức là đẳng thức của hai tỉ số 
 a c a c
 các HS khác lắng nghe, nhận xét. và , viết là .
 * Kết luận, nhận định: b d b d
 a c
 - GV nhận xét và chính xác nội dung. - Tỉ lệ thức còn được viết là 
 b d
 - Từ bài làm của HS gv đưa ra kết luận tổng quát 
 a :b c : d
 về tỉ lệ thức và nêu cách viết khác của tỉ lệ thức.
 * GV giao nhiệm vụ học tập: VD1: sgk-52
 - GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm bàn: Đọc, Luyện tập 1:
 nghiên cứu VD1 SGK-52 áp dụng làm bài luyện a)
 2 2 1 2 1
 tập 1. : 4 . 
 * HS thực hiện nhiệm vụ: 5 5 4 20 10
 3 15 3 2 6 1
 - HS chú ý lắng nghe. : . 
 4 2 4 15 60 10
 - HS thực hiện hoạt động nhóm.
 2 3 15
 => : 4 . là tỉ lệ thức.
 - HS đại diện nhóm phát biểu bài của nhóm mình. 5 4 2
 * Báo cáo, thảo luận: - HS đại diện nhóm phát biểu bài của nhóm mình, b)
 15 15:3 5
 HS các nhóm khác lắng nghe, nhận xét. 
 * Kết luận, nhận định: 27 27 :3 9
 25:30 5: 6
 - GV nhận xét và chính xác nội dung bài tập.
 15
 25:30
 27
 =>Không có tỉ lệ thức từ hai tỉ số đã 
 cho.
2.2: Tính chất
2.2.1. Tính chất 1 (Khoảng 20’)
a) Mục tiêu: 
- Hs biết và hiểu được tính chất 1 của tỉ lệ thức. 
b) Nội dung:
- Học sinh được yêu cầu:
+ Làm Hoạt động 2 (SGK trang 53) và luyện tập 2 (SGK trang 53).
c) Sản phẩm: kết quả thực hiện của học sinh được ghi vào vở.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến
 * GV giao nhiệm vụ học tập: II. Tính chất
 - Hoạt động theo cặp làm Hoạt động 2 (SGK 1) Tính chất 1
 trang 53) phần a. HĐ2:
 - Hoạt động theo cặp làm Hoạt động 2 (SGK 6 9
 a) có 6.( 15) 10.( 9)
 trang 53) phần b. 10 15
 a c
 - Hoạt động cá nhân làm bài Luyện tập 2 (SGK b) Nhân hai vế với bd ta được.
 trang 53). b d
 a c
 * HS thực hiện nhiệm vụ: bd bd
 - HS lần lượt thực hiện các nhiệm vụ trên. b d
 abd cbd
 * Báo cáo, thảo luận: 
 - Lời giải Hoạt động 2. b d
 - Kết quả luyện tập 2,. ad cb
 - HS cả lớp theo dõi, nhận xét lần lượt từng câu. Tổng quát:
 a c
 * Kết luận, nhận định: Nếu thì ad bc .
 - GV chính xác hóa các kết quả và nhận xét b d
 mức độ hoàn thành của HS. Luyện tập 2:
 0,4 1,2
 - GV tổng quát tính chất 1 của tỉ lệ thức. Do ( 0,4) : x 1,2 : 0,3 hay 
 x 0,3
 Nên ( 0,4).0,3 1,2.x
 Vậy x ( 1,2) :1,2 1
 Hướng dẫn tự học ở nhà (khoảng 3 phút)
- Đọc lại toàn bộ nội dung bài đã học.
- Học thuộc: các phần kiến thức trọng tâm (khung xanh) và các chú ý đã học.
- Làm bài tập 1 và bài tập 2 SGK-54. Tiết 2:
2.2.2. Tính chất 2 (khoảng 15’)
a) Mục tiêu: 
- Hs biết và hiểu được tính chất 2 của tỉ lệ thức. 
b) Nội dung:
- Học sinh được yêu cầu:
+ Làm Hoạt động 3 (SGK trang 53) và luyện tập 3 (SGK trang 54).
c) Sản phẩm: kết quả thực hiện của học sinh được ghi vào vở.
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến
 * GV giao nhiệm vụ học tập: 2) Tính chất 2
 - Hoạt động theo cặp làm Hoạt động 3 (SGK HĐ3:T có đẳng thức: 4.9=3.12
 4.9 3.12
 trang 53) phần a. a) 
 - Hoạt động theo cặp làm Hoạt động 3 (SGK 9.3 9.3
 4 12
 trang 53) phần b. 
 - Hoạt động cá nhân làm bài Luyện tập 3 (SGK 3 9
 4 12 4 3 9 12 9 3
 trang 54). b) ; ; ; 
 * HS thực hiện nhiệm vụ: 3 9 12 9 3 4 12 4
 - HS lần lượt thực hiện các nhiệm vụ trên. Tổng quát:
 * Báo cáo, thảo luận: Nếu a.d b.c và a, b, c, d đều khác 0 thì 
 - Lời giải Hoạt động 3. ta có các tỉ lệ thức:
 a c a b d c d b
 - Kết quả luyện tập 3. ; ; ; 
 - HS cả lớp theo dõi, nhận xét lần lượt từng câu. b d c d b a c a
 * Kết luận, nhận định: Luyện tập 3:
 - GV chính xác hóa các kết quả và nhận xét mức a) 18.21 27.14
 độ hoàn thành của HS. b) Từ 4 số 14; 18; 21; 27 ta có thể lập 
 - GV tổng quát tính chất 2 của tỉ lệ thức. được 4 tỉ lệ thức: 
 18 14 21 14 18 27 21 27
 ; ; ; 
 27 21 27 18 14 21 14 18
3. Hoạt động 3: Luyện tập (khoảng 25’)
a) Mục tiêu: 
- HS được rèn luyện cách lập tỉ lệ thức từ các tỉ số, các số, tìm x trong mỗi tỉ lệ thức.
b) Nội dung: 
- HS được yêu cầu làm các bài tập GV đưa lên bảng.
c) Sản phẩm: kết quả thực hiện của học sinh được ghi vào vở:
d) Tổ chức thực hiện: 
 Hoạt động của GV và HS Sản phẩm dự kiến
 * GV giao nhiệm vụ học tập: III: Luyện tập
 - GV đưa đề bài tập lên bảng(trình chiếu). Bài 1:
 2 2
 - HS đọc và hoạt động cá nhân làm các bài tập a) 3,5:5,25 và 14 : 21 
 vào vở. 3 3
 Bài 1: Từ các tỉ số sau đây có lập được tỉ lệ thức Do đó: 3,5:5,25 14 : 21là một tỉ lệ 
 không? thức.
 a) 3,5:5,25và 14 : 21 3 2 193 262 193
 b) 39 :52 : 
 10 5 10 5 524 3 2
 b) 39 :52 và 2,1:3,5 và 2,1:3,5 0,6
 10 5 3 2
 Do đó: 39 :52 và 2,1:3,5 không là tỉ 
 Bài 2: Tìm x trong các tỉ lệ thức sau: 10 5
 x 2
 a) lệ thức.
 27 3,6 Bài 2: 
 1 x 2
 4
 x a) 
 b) 4 27 3,6
 7 1,61 x 2
 2 Do nên 
 8 27 3,6
 Bài 3: Lập tất cả các đẳng thức có thể được từ x.3,6 2.27
 các đẳng thức sau:
 x.3,6 54
 a) 6.63 9.42
 x 54 :3,6
 b) 0,24.1.61 0,84.0,46
 * HS thực hiện nhiệm vụ: x 15
 Vậy: x 15
 - HS thực hiện các yêu cầu trên theo cá nhân.
 1
 4
 * Báo cáo, thảo luận: x
 b) 4 
 - GV yêu cầu vài HS trình bày kết quả thực hiện 7
 2 1,61
 lên bảng. 8
 - GV yêu cầu một số HS dưới lớp nhận xét. Do
 - GV yêu cầu HS hai bạn ngồi cạnh kiểm tra chéo 17 23 x
 : 
 bài của nhau. 4 8 1,61
 - GV gọi một vài HS đứng tại chỗ nhận xét bài 17.8 x
 của bạn bên cạnh. 4.23 1,61
 * Kết luận, nhận định: 
 34 x
 - GV chính xác hóa kết quả của các hoạt động 
 23 1,61
 trên. 23.x 34.1,61
 34.1,61
 Nên x 
 23
 119
 x 
 50
 119
 Vậy: x 
 50
4. Hoạt động 4: Vận dụng (khoảng 5 phút) 
a) Mục tiêu: Vận dụng các kiến thức đã học về tỉ lệ thức, giải thích một số kiến thức liên 
quan trong thực tế.
b) Nội dung: Nhiệm vụ về nhà:
- Đọc và làm các bài tập còn lại trong SGK.
- Đọc, tìm hiểu trước bài “ DÃY TỈ SỐ BẰNG NHAU”
c) Sản phẩm: kết quả thực hiện của học sinh được ghi vào vở
d) Tổ chức thực hiện: 
- GV giao nhiệm vụ học tập: như mục Nội dung
- Hướng dẫn, hỗ trợ: GV giải đáp thắc mắc của HS để hiểu rõ nhiệm vụ.
- HS thực hiện nhiệm vụ tại nhà.
- GV chọn một số HS nộp bài vào thời điểm thích hợp ở buổi sau, nhận xét, đánh giá quá 
trình - GV nhận xét, đánh giá chung bài của các HS nộp bài để các HS khác tự xem lại bài làm 
của mình.