Thiết kế bài dạy Vật lý 7 tiết 11: Nguồn âm

Ngày soạn:
Chương II: ÂM HỌC
Tiết 11 : NGUỒN ÂM
A.Mục tiêu:
 1)Kiến thức:
Nêu được đặc điểm chung của các nguồn âm, nhận biết được một số nguồn âm thường gặp trong thực tế.
 2)Kĩ năng:
Lắp được thí nghiệm để rút ra đặc điểm của nguồn âm là dao động
 3)Thái độ:
Hợp tác trong học tập, yêu thích môn học.
B.Chuẩn bị:
-GV: 1 ống nghiệm;vài ba dải lá chuối; “bộ đàn ống nghiệm” gồm 7 ống nghiệm đã được đổ nước đến các mực khác nhau.
-Chuẩn bị cho mỗi nhóm học sinh:
+1 sợi dây cao su mảnh.
+1 thìa và một cốc thủy tinh mỏng.
+1 âm thoa và một búa thủy tinh.
C.Tổ chức hoạt động dạy và học:
 1)Ổn định lớp:
-Kiểm diện HS (1p)
 2)Kiểm tra: (4p)
-Kiểm tra vở BT một số HS và sự chuẩn bị của HS.
 3)Bài mới:
Thời
lượng
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Nội dung chính
3p
7p
15p
10p
I.Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập:
-Giới thiệu chương 2 :Cho HS đọc 5 câu hỏi ở đầu chương.
-Hàng ngày chúng ta vẫn thường nghe tiếng cười nói vui vẻ, tiếng đàn nhạc du dương Chúng ta sống trong thế giới âm thanh. Vậy các em có biết âm thanh được tạo ra như thế nào không?
II.Hoạt động 2: Nhận biết nguồn âm:
-GV yêu cầu HS lắng nghe những âm thanh ở chung quanh ta và tìm xem chúng phát ra từ đâu?
-GV thông báo: Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
-Em hãy kể tên một số nguồn âm?
III.Hoạt động 3: Nghiên cứu đặc điểm nguồn âm:
-GV yêu cầu cứ 2 HS làm thành 1 nhóm nhỏ làm thí nghiệm như hình 10.1 SGK.
-Em hãy quan sát dây cao su và lắng nghe rồi mô tả điều mà mình nhìn và nghe được?
-Yêu cầu HS làm thí nghiệm dùng cây nhỏ gõ nhẹ vào thành cốc thủy tinh mỏng như hình 10.2 SGK
-Vậy vật nào phát ra âm? Vật đó có rung động không? Nhận biết bằng cách nào?
-GV cho HS đọc SGK để biết thế nào là dao động.
-Yêu cầu hs bố trí thí nghiệm hình 10.3 SGK: dùng búa cao su gõ nhẹ vào một nhánh âm thoa sau đó trả lời câu C5
-HS hoàn thành câu kết luận.
IV.Hoạt động 4: Vận dụng
-C6:Em có thể làm cho một số vật như tờ giấy lá chuối  phát ra âm được không? 
-C7:Hãy tìm hiểu xem bộ phận nào phát ra âm trong hai nhạc cụ mà em biết?
-C8: Nếu em thổi vào miệng một lọ nhỏ, cột không khí trong lọ sẽ dao động và phát ra âm. Hãy tìm cách kiểm tra xem có đúng khi đó cột khí dao động không?
-C9: Hãy làm một nhạc cụ (đàn ống nghiệm) như hình 10.4 SGK. Dùng thìa gõ nhẹ lần lượt vào từng ống nghiệm sẽ nghe các âm trầm, âm bổng khác nhau.
Bộ phận nào phát ra âm?
Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
-Lần lượt thổi mạnh vào các miệng ống cũng nghe các âm trầm, bổng khác nhau.
Bộ phận nào dao động phát ra âm?
Ống nào phát ra âm trầm nhất, ống nào phát ra âm bổng nhất?
-HS đọc SGK trang đầu chương.
-HS lắng nghe và trả lời C1.
-Sau khi thu thập thông tin HS làm việc cá nhân cho 2 ví dụ về nguồn âm.
-Hai HS cùng quan sát dây cao su và nghe âm thanh phát ra, sau đó mô tả lại.
-Gõ nhẹ vào cốc thủy tinh mỏng, lắng nghe và tìm cách xác định xem cốc thuỷ tinh có dao động không.
-HS đọc SGK 
-HS tiến hành thí nghiệm với âm thoa và rút ra kết luận.
-HS có thể làm kèn lá chuối, hoặc thổi vào tờ giấy để tạo ra âm thanh. Sau đó tìn xem bộ phận nào dao động phát ra âm.
-HS suy nghĩ tìm ra cái gì dao động phát ra âm.
-HS tìm âm trầm, âm bổng có thể chưa chính xác. GV hướng dẫn thêm.
-Vật phát ra âm gọi là nguồn âm.
-Các vật phát ra âm đều dao động.
 4)Củng cố-Hướng dẫn học ở nhà: (5p)
-Gọi HS trả lời 2 câu 10.1; 10.2
-Hãy chỉ ra phần nào dao động phát ra “nốt nhạc” khi gảy dây đàn ghi ta.
-Em đọc phần “có thể em chưa biết”
D.Rút kinh nghiệm,bổ sung: