Thiết kế bài dạy Vật lý 7 tiết 15: Phản xạ âm – tiếng vang

Ngày soạn:9/12/2006
Tuần 15 Tiết 15 :	Bài: PHẢN XẠ ÂM – TIẾNG VANG
I.Mục tiêu:
 1)Kiến thức:
-Mô tả và giải thích được một số hiện tuợng liên quan đến tiếng vang (tiếng vọng)
-Nhận biết được một số vật phản xạ âm tốt và một số vật phản xạ âm kém (hay hấp thụ âm tốt)
 2)Kĩ năng:
-Nhận biết và giải thích về phản xạ âm được ứng dụng trong thực tế.
 3)Thái độ:
-Thái độ yêu thích bộ môn vật lý qua các ứng dụng phong phú trong cuộc sống.
II.Chuẩn bị:
-Tranh vẽ to hình 14.1.
III.Tổ chức hoạt động dạy và học:
 1)Ổn định lớp:
-Kiểm diện HS (1p)
 2)Kiểm tra: (4p)
-Aâm không thể truyền trong môi trường nào dưới đây:
Khoảng chân không;
Tường bê tông;
Nước biển;
Tầng khí quyển bao quanh trái đất.
Trả lời: A
 3)giảng bài mới:
TG
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung 
1p
24p
5p
5p
I.Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập:
Trong cơn dông, khi có tia chớp thường kèm theo tiếng sấm. Sau còn nghe thấy tiếng ì ầm kéo dài, gọi là sấm rền. Tại sao có tiếng sấm rền?
II.Hoạt động 2: Tìm hiểu âm phản xạ và tiếng vang:
-Có những nơi mà khi ta nói ra như có người nhại đi nhại lại nhiều lần nếu không quen nghe rợn cả người. Đó là hiện tượng gì em hãy đọc kĩ phần I và trả lời câu C1?
-C2: Tại sao trong phòng kín ta thường nghe thấy âm to hơn so với chính âm đó ta nghe ở ngoài trời?
-C3: Khi nói to trong phòng lớn thì nghe được tiếng vang. Nhưng nói to như vậy trong phòng nhỏ lại không nghe thấy tiếng vang.
Trong phòng nào có phản xạ âm?
Biết vận tốc âm trong không khí là 340m/s. Hãy tính khoảng cách ngắn nhất từ người nói đến bức tường để nghe được tiếng vang?
-Gợi ý: âm cả đi lẫn về phải ít nhất giây.
-Yêu cầu HS tìm từ thích hợp điền vào câu kết luận.
III.Hoạt động 3: Tìm hiểu vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:
- Trong hình 14.2 vật nào là nguồn âm vật nào là phản xạ âm?
- Em hãy đọc kĩ mục II, cho biết vật như thế nào thì phản xạ âm tốt vật như thế nào thì phản xạ âm kém?
-C4: tìm các vật phản xạ âm tốt và phản xạ âm kém trong câu C4?
IV.Hoạt động 4: Vận dụng- củng cố
-C5:Trong nhiều phòng hoà nhạc, phòng chiếu bóng, phòng ghi âm, người ta thường làm tường sần sùi và treo màn nhung để làm giảm tiếng vang. Hãy giải thích tại sao?
-C6:Quan sát hình 14.3, người ta làm như vậy để nghe rõ hơn. Hãy giải thích tại sao?
-C7:Trong hình 14.4 người ta dùng hiện phản xạ siêu âm để xác định độ sâu của biển mà không cần phải lặn. Hãy đọc kĩ câu C7 và giải thích hiện tượng?
-C8:Yêu cầu HS trả lời:”Hiện tượng phản xạ âm được sử dụng trong trường hợp nào?”
-Tại sao khi nói to xuống một cái giếng sâu, em sẽ nghe thấy tiếng vang?
-HS nghe và đưa ra các tình huống có thể xảy ra.
-HS đọc kĩ mục I để nắm được hai khái niệm tiếng vang và âm phản xạ.
-Cá nhân trả lời câu C1.
-Thảo luận nhóm để trả lời câu C2, C3.
-Làm việc cá nhân để điền vào câu kết luận.
-HS làm việc cá nhân để trả lời câu hỏi.
-Đọc kĩ mục II, sau đó làm việc cá nhân để trả lời câu C4.
-HS làm việc cá nhân trả lời câu C5.
-Thảo luận nhóm trả lời câu C6, C7.
-HS làm việc cá nhân để trả lời câu C8.
-Tiếng vang phản xạ từ mặt nước lên.
I Aâm phản xạ – Tiếng vang
-Aâm gặp mặt chắn đều bị phản xạ nhiều hoặc ít. Tiếng vang là âm phản xạ nghe được cách âm trực tiếp ít nhất là giây.
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém
-Các vật mềm, có bề mặt gồ ghề phản xạ âm kém. Các vật cứng, có bề mặt nhẵn, phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
 4) -Hướng dẫn học ở nhà: (5p)
Tai ta nghe được tiếng vang khi nào:
Khi âm phát ra đến tai sau khi phản xạ;
Khi âm phát ra đến tai gần như cùng một lúc với âm phản xạ;
Khi âm phát ra đến tai trước âm phản xạ;
Cả ba trường hợp trên đều nghe thấy tiếng vang.
D.Rút kinh nghiệm,bổ sung: