Thiết kế bài dạy Vật lý 7 tiết 8: Gương cầu lõm

Ngày soạn:01/10/2004
Tiết 08 : GƯƠNG CẦU LÕM
A.Mục tiêu:
 1. Kiến thức:
-Nhận biết được ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm.
-Nêu được những tính chất của ảnh ảo tạo bởi gương cầu lõm.
 2. Kĩ năng:
-Bố trí được thí nghiệm để quan sát ảnh ảo của một vật tạo bởi gương cầu lõm.
 3. Thái độ:
-GD thái độ hợp tác, đoàn kết trong thí nghiệm nhóm.
B.Chuẩn bị:
Đối với mỗi nhóm HS:
+1 gương cầu lõm có gía đỡ thẳng đứng.
+1 gương phẳng có bề ngang bằng đường kính gương cầu lõm
+1 viên phấn
+1 màn chắn có gía đỡ di chuyển được.
+1 đèn pin để tạo chùm tia song song và phân kỳ.
C.Tổ chức hoạt động dạy và học:
 1. Ổn định lớp:
-Kiểm diện HS (1p)
 2. Kiểm tra: (4p)
-Nêu tính chất của ảnh một vật tạo bởi gương phẳng, tạo bởi một gương cầu lồi?
-So sánh điểm khác nhau cơ bản nhất?
 3. Bài mới:
Thời
lượng
Hoạt động của Thầy
Hoạt động của Trò
Nội dung chính
3p
7p
20p
5p
I.Hoạt động 1: Tạo tình huống học tập:
-Gương cầu lõm có mặt phản xạ là mặt ngoài của một phần hình cầu. Liệu gương cầu lõm có tạo được ảnh giống như gương cầu lồi không?
-Yêu cầu HS quan sát ảnh trong hai gương để sơ bộ nhìn thấy sự khác nhau.
II.Hoạt động 2: Thí nghiệm về tính chất ảnh tạo bởi gương cầu lõm:
-Yêu cầu HS bố trí thí nghiệm như hình 8.1 .Hãy quan sát ảnh của cây nến tạo bởi gương cầu lõm.
-Đặt cây nến sát gương rồi di chuyển từ từ ra xa gương, cho đến khi không nhìn thấy ảnh đó nữa.
-Yêu cầu HS trả lời C1:Aûnh trên là ảnh gì? Lớn hay nhỏ hơn vật?
-Hãy bố trí thí nghiệm để so sánh ảnh của một vật tạo bởi gương cầu lõm với ảnh của cùng vật đó tạo bởi gương phẳng? Mô tả cách bố trí thí nghiệm. Nêu kết quả so sánh.
-Hãy rút ra kết luận chung?(Điền vào câu kết luận SGK)
III.Hoạt động 3: Nghiên cứu sự phản xạ trên gương cầu lõm:
1. Đối với chùm tia tới song song:
-Hướng dẫn HS bố trí thí nghiệm như hình 8.2: Tia sáng đi là là trên màn chắn tới gương cầu lõm:
-Hãy quan chùm tia phản xạ nó có đặc điểm gì?
-Hãy điền vào câu kết luận C3.
-Người ta đã ứng dụng để nung nóng nước để tiết kiệm nhiên liệu như thế nào trong hình 8.3?
2.Đối với chùm tia tới phân kỳ:
-Hướng dẫn HS bố trí thí nghiệm tạo ra chùm sáng phân kỳ xuất phát từ điểm sáng S đến gương cầu lõm.
-Yêu cầu HS hãy tìm vị trí điểm sáng S để thu được chùm phản xạ là chùm song song.
-Hãy hoàn chỉnh câu kết luận trong SGK?
IV.Hoạt động 4: Vận dụng
-Tìm hiểu chiếc đèn pin
Mở pha đèn pin, thấy pha đèn pin giống như 1 gương cầu lõm.
Lắp pha đèn pin vào thân đèn. Bật đèn sáng, xoay nhẹ phađèn để thay đổi vị trí bóng đèn so với gương.
-Hướng dẫn HS trả lời câu C6 và C7 SGK.
-HS nhận xét sơ bộ về ảnh của gương cầu lõm.
-HS thí nghiệm theo nhóm:Quan sát ảnh và tìm tính chất của ảnh qua gương lõm.
-Thảo luận nhóm trả lời câu C1.
-So sánh ảnh của gương phẳng với gương lõm.
-HS làm việc cá nhân để điền vào chỗ trống câu kết luận.
-HS thí nghiệm theo nhóm và điền vào câu kết luận C3.
-HS thảo luận theo nhóm để trả lời câu C4 về nung nóng vật.
-HS làm thí nghiệm tạo chùm phân kỳ, sau đó di chuyển vị trí sao cho chùm phản xạ là chùm song song.
-Rút ra kết luận
-HS quan sát chiếc đèn pin trả lời câu C6&C7 SGK.
-Aûnh tạo bởi gương cầu lõm là ảnh ảo, lớn hơn vật.
-Gương cầu lõm có tác dụng biến đổi một chùm tia tới song song thành một chùm tia phản xạ hội tụ vào một điểm và ngược lại, biến một chùm tia tới phân kỳ thích hợp thành một chùm tia phản xạ song song.
 4. Củng cố-Hướng dẫn học ở nhà: (5p)
-Kể chuyện về truyền thuyết Acsimét đã tập trung ánh sáng mặt trời để đốt cháy thuyền giặc. Aùcsimét đã dựa vào tính chất nào của gương cầu lõm?
-Về nhà làm bài tập SGK
-Đọc phần “có thể em chưa biết”
D.Rút kinh nghiệm,bổ sung: