Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 108: Cách làm bài văn lập luận giải thích

Giảng 7a Tiết.Ngày dạy..Sĩ số..Vắng.
Giảng 7b Tiết.Ngày dạy..Sĩ số..Vắng.
Giảng 7c Tiết.Ngày dạy..Sĩ số..Vắng.
	Tiết 108.
CÁCH LÀM BÀI VĂN LẬP LUẬN GIẢI THÍCH
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Giúp hs nắm được
	- Các bước làm bài văn lập luận giải thích.
2. Kĩ năng: 
	- Tìm hiểu đề, lập ý, lập dàn bài và viết các phần , đoạn trong bài văn giải thích.
3. Thái độ: Giáo dục HS có ý thức rèn luyện các kĩ năng .
II. CHUẨN BỊ:
1. GV: Bảng phụ, SGK, giáo án, SGV. 
2. HS: Bài soạn,SGK,...
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
1.Kiểm tra bài cũ: 
- Thế nào là phép lập luận giải thích ? Có những cách giải thích nào ? Muốn làm được bài văn giải thích thì cần phải làm gì ?
2.Bài mới:
 	* Giới thiệu bài.
	* Tiến trình bài dạy
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu các bước làm bài văn lập luận giải thích
I- Các bước làm một bài văn lập luận giải thích:
* Đề bài: Nhân dân ta có câu tục ngữ: "Đi một ngày đàng học một sàng khôn". Hãy giải thích nội dung câu tục ngữ đó.
1-Tìm hiểu đề và tìm ý:
- Kiểu bài: Giải thích.
- Nội dung: Đi ra ngoài, đi đây , đi đó sẽ học được nhiều điều hay, mở rộng tầm hiểu biết, khôn ngoan từng trải.
2- Lập dàn ý: sgk (84-85).
3- Viết bài:
a- Cách viết phần MB:
- Dẫn dắt vào đề: Đưa người đọc vào bài văn.
- Chép câu trích: Giới thiệu vấn đề cần giải thích.
b- Cách viết phần TB:
- Giải thích nghĩa đen.
- Giải thích nghĩa bóng.
- Giải thích nghĩa sâu.
- Nêu dẫn chứng minh họa.
c- Cách viết phần KB:
- Tổng kết ý nghĩa điều đã giải thích.
- Rút ra bài học cho bản thân.
- Nêu suy nghĩ, ý nghĩa của vấn đề đã được giải thích.
4- Đọc và sửa lại bài:
* Bố cục của bài văn lập luận giải thích:
1. Mở bài: Nêu luận điểm cần được giải thích và gợi ra phương hướng giải thích.
2. Thân bài: Lần lượt trình bày các nội dung giải thích .
3. Kết bài: Nêu ý nghĩa của vấn đề được giải thích trong bài đối với mọi người.
-> Các đoạn trong bài phải liên kết chặt chẽ qua các hình thức chuyển tiếp ý.
*Ghi nhớ: sgk .
- HS đọc đề bài.
- Em hãy nêu các bước làm một bài văn nghị luận ?
- Đề trên thuộc kiểu bài nào ?
-Vấn đề cần được giải thích là gì ?
-Để mọi người hiểu nội dung câu tục ngữ ta dùng phương tiện gì để giải thích?
- Muốn thuyết phục người đọc, người nghe ta làm như thế nào?
-HS đọc dàn bài - sgk (84-85).
- HS đọc 3 cách viết mở bài.
- Có mấy cách mở bài cho bài văn lập luận giải thích? Đó là những cách nào ?
- Phần MB cần nêu những gì ?
-HS đọc 3 đoạn văn giải thích.
- Phần TB của bài văn giải thích cần phải làm gì ?
- HS đọc phần KB.
- Phần KB của bài văn giải thích cần nêu những gì ?
- Bước cuối cùng của bài văn giải thích là bước nào ?
- Muốn làm một bài văn lập luận giải thích thì phải thực hiện những bước nào ?
- Em hãy nêu dàn ý chung của bài văn lập luận giải thích?
- Khi viết văn giải thích cần chú ý gì ?
- HS đọc phần ghi nhớ.
- HS đọc
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS trả lời
- Lí lẽ
- Dùng dẫn chứng.
=> Tìm vấn đề cần giải thích ( tức là tìm luận điểm tổng quát). Trên cơ sở đó để xác định các luận điểm và sắp xếp ý thành một dàn bài.
- Hs đọc
- HS đọc
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS đọc
- HS trả lời
- HS đọc
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS trả lời
- HS đọc
Hoạt động 2: HD luyện tập
II. Luyện tập
- Tóm lại , câu tục ngữ trên là một chân lí cho những ai khao khát học hỏi , muốn khám phá những điều mình chưa biết . Xã hội ngày càng phát triển , khoa học kĩ thuật ngày càng cải tiến , bức phá trên nền kinh tế hiện đại hóa này . Vì thế , chúng ta cần đi khắp nơi học hỏi những diều hay , lẽ phải để không bị tụt hậu với thế giới . Nhiều học sinh , sinh viên đang rất cố gắng để được đi du học ở nước ngoài . Đó là những gương điển hình cho câu tục ngữ này . Những người đó sẽ thành công trong tương lai , thực hiện lời mong muốn của Bác Hồ : “ Non sông Việt Nam có trở nên tươi đẹp được hay không ? Dân tộc Việt Nam có bước tới đài vinh quang để sánh vai với các cừơng quốc năm châu được hay không, chính nhờ một phần lớn ở công họ tập của các em.”
- Hãy tự viết thêm những cách KB khác cho đề bài trên ?
-Mỗi nhóm viết 1 cách kết bài( 4 nhóm- 5’)
-GV gọi đại diên 4 nhóm đọc
-GV nhận xét
HS viết theo nhóm
- HS các nhóm đọc, nhận xét
3. Củng cố: 
	- Hãy nhắc lại các bước làm bài văn lập luận giải thích?
	- Bố cục bài văn lập luận giải thích có mấy phần?
4. Hướng dẫn về nhà:
	- Xem lại bài đã học.
	- Viết đoạn văn giải thích.
	- Chuẩn bị trước bài mới: “Luyện tập lập luận giải thích- Viết bài tập làm văn số 6( Làm ở nhà )”