Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 1 - Tiết 1: Văn bản: Cổng trường mở ra (tiết 43)

Ngµy so¹n:18/08/2011
 Ngµy d¹y : 22/08/2011
TuÇn 1
TiÕt1. Văn bản. cỉng trêng më ra
(LÝ Lan)
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
Giúp HS hiểu:
1. Kiến thức: 
- Cảm nhận và thâém thía những tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đối với con cái.Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời mỗi con người.
- Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản 
2. Kĩ năng:
- §äc hiĨu mét v¨n b¶n biĨu c¶m ®ỵc viÕt nh nh÷ng dßng nhËt kÝ cđa ngêi mĐ.
- Ph©n tÝch mét sè chi tiÕt tiªu biĨu diƠn t¶ t©m tr¹ng cđa ngêi mĐ trong ®ªm chuÈn bÞ cho ngµy khai trêng ®Çu tiªn cđa con.
- Liªn hƯ vËn dơng khi viÕt mét bµi v¨n biĨu c¶m.
3. Thái độ: 
- Xem văn bản như những dòng nhật kí tâm tình nhỏ nhẹ và sâu lắng. Bài văn giúp ta hiểu thêm tấm lòng thương yêu, tình cảm sâu nặng của mẹ đối với con và vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống mỗi con người.
II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®ỵc gi¸o dơc trong bµi
1. Tù nhËn thøc ®ỵc lßng nh©n ¸i, t×nh th¬ng tr¸ch nhiƯm víi gi¸o dơc
2. Giao tiÕp, ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc, trÝnh bµy suy nghÜ/ trªn ý tëng,c¶m nhËn cđa b¶n th©n vỊ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung vµ nghƯ thuËt cđa v¨n b¶n.
III. C¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt d¹y häc tÝch cùc cã thĨ sư dơng.
1. §éng n·o: suy nghÜ vỊ ý nghÜa vµ c¸ch thĨ hiƯn t×nh c¶m cđa c¸c nh©n vËt trong truyƯn.
2. Th¶o luËn nhãm, kÜ thuËt tr×nh bµy mét phĩt vỊ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung nghƯ thuËt cđa truyƯn.
3. CỈp ®«i chia sỴ suy nghÜ vỊ tr¸ch nhiƯm víi gia ®×nh vµ nhµ trêng.
IV. ph¬ng tiƯn d¹y häc: 
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. Tranh ¶nh cã liªn quan ®Õn bµi häc.
	GiÊy khỉ lín, bĩt mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
v. tiÕn tr×nh lªn líp: 
 Hoạt động của giáo viên và học sinh 
 Nội dung kiến thức
* Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phĩt)
2. KiĨm tra bµi cị: (5 phĩt)
3. Bµi míi:	
* §Ỉt vÊn ®Ị:
* Hoạt động 2 : Đọc - Hiểu văn bản (35’)
GV: Em hãy nêu xuất xứ của văn bản Cổng trường mở ra? 
HS: Trả lời
GV : - Gv đọc văn bản một lần, sau đó hướng dẫn học sinh đọc: Giọng dịu dàng, chậm rãi, đôi khi thầm thì, hết sức tình cảm.
-Gọi một hs nam đọc trước và một hs nữ đọc sau
HS: - lắng nghe 
- Gv chọn 4-5 từ khó để hs giải thích: háo hức, bận tâm, nhạy cảm,
- Gv giải thích thêm để hs hiểu rõ.-- -
? Có thể coi đây là một văn bản nhật dụng không? Vì sao?
? Em hãy cho biết văn bản vừa đọc thuộc thể loại nào? (truyện, kí sự , miêu tả hay biểu cảm) vì sao?
- ít sự việc, chi tiết, chủ yếu đi sâu vào khai thác tâm trạng của người mẹ , đứa con với những suy nghĩ khác nhau.
?Văn bản được viết theo ngôi thứ mấy?
- Văn bản được viết theo ngôi thứ nhất
 ? Có thể chia VB này thành mấy phần? Nội dung mỗi phần?
- HS đọc đoạn 1. Đoạn văn em vừa đọc diễn tả điều gì ?
- Theo dõi phần đầu văn bản, em thấy người mẹ nghĩ đến con trong thời điểm nào ? (Đêm trước ngày con vào lớp 1.)
- Đêm trước ngày khai trường tâm trạng của người mẹ và đứa con cĩ gì khác nhau ? Điều đĩ được biểu hiện bằng những chi tiết nào trong bài ? 
GV: Em cĩ nhận xét gì về tâm trạng của 2 mẹ con ?
- Để diễn tả được tâm trạng của 2 mẹ con, tác giả đã sử dụng phương thức biểu đạt nào ? 
- Theo em vì sao người mẹ lại trằn trọc khơng ngủ được ? 
- Chi tiết nào chứng tỏ ngày khai trường năm xưa đã để lại ấn tượng sâu đậm trong tâm hồn người mẹ ? (Cứ nhắm mắt lại là dường như vang bên tai tiếng đọc bài trầm bổng : ‘‘Hằng năm cứ vào cuối thu ... Mẹ tơi âu yếm nắm tay tơi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp ” )
- Trong đêm khơng ngủ, người mẹ đã làm gì cho con ?
- Qua những việc làm đĩ em cảm nhận được điều gì về người mẹ ? 
- Trong đêm khơng ngủ người mẹ đã sống lại những kỉ niệm quá khứ nào ?
- Tìm những chi tiết nĩi về kỉ niệm quá khứ đĩ ? 
- Em cĩ nhận xét gì về cách dùng từ của tác giả ? Tác dụng của cách dùng từ đĩ ?
- Những tình cảm quá khứ ấy đã nĩi lên được tình cảm sâu nặng nào của lịng mẹ ? 
 + Thảo luận :
- Cĩ phải người mẹ đang nĩi trực tiếp với con khơng ? hay người mẹ đang tâm sự với ai ? (Đang nĩi với chính mình ) – Cách viết này cĩ tác dụng gì ?
- Ngồi những cảm xúc tâm trạng ấy, trong đêm khơng ngủ người mẹ cịn nghĩ đến điều gì?
- Câu văn nào trong bài nĩi lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ ? ( ‘‘Ai cũng biết rằng mỗi sai lầm trong giáo dục sẽ ảnh hưởng đến cả 1 thế hệ mai sau và sai lầm 1 li cĩ thể đưa thế hệ ấy đi chệch cả hàng dặm sau này.” )
 - Câu văn này cĩ ý nghĩa gì ? Vì sao ? (Khơng được phép sai lầm trong giáo dục. Vì giáo dục quyết định tương lai của đất nước )
 Thảo luận:
- Trong đoạn kết người mẹ đã nĩi với con : ‘‘Đi đi con, hãy can đảm lên, thế giới này là của con, bước qua cánh cổng trường là 1 thế giới kì diệu sẽ mở ra.’’ Em hiểu thế giới kì diệu đĩ là gì ? ( Tri thức, tình cảm, tư tưởng, đạo lí, tình bạn, tình thầy trị )
- Câu nĩi này cĩ ý nghĩa gì ?
- Văn bản Cổng trường mở ra được biểu đạt bằng những phương thức nào? - Phương thức nào là chính ? – Sự kết hợp này cĩ tác dụng gì? 
- Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật cĩ gì đáng chú ý ?( Miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật với nhiều hình thức khác nhau : miêu tả trực tiếp, miêu tả qua so sánh, miêu tả hồi ức, sử dụng ngơn ngữ độc thoại bộc lộ chất trữ tình).
-Hs đọc ghi nhớ
I. Đọc hiểu chú thích
 1 .Tác giả, tác phẩm:
- Đây là bài kí của tg Lý Lan 
-Trích từ báo “Yêu trẻ số 166 Thành phố Hồ Chí Minh, 1.9.2000”
2. Đọc:
3.Chú thích (sgk)
4. Bố cục: 2 phần
+ Từ đầu -> bước vào : Nỗi lịng của mẹ 
+Cịn lại : Cảm nghĩ của mẹ về Giáo dục.
II. Đọc - Hiểu văn bản:
1. Nỗi lịng của mẹ:
* Tâm trạng của mẹ :
- Mẹ khơng ngủ được
- Hơm nay mẹ khơng tập trung được vào việc gì cả.
- Mẹ lên giường trằn trọc.
- Mẹ tin đứa con của mẹ lớn rồi.
->Tự sự kết hợp với miêu tả để biểu cảm - làm nổi rõ tâm trạng thao thức, hồi hộp, suy nghĩ triền miên của người mẹ.
* Những việc làm của mẹ :
- Đắp mền, buơng mùng, ém chăn cẩn thận, lượm đồ chơi, nhìn con ngủ,xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con.
->Yêu thương con, hết lịng vì con
.* Kỉ niệm quá khứ :
- Nhớ sự nơn nao, hồi hộp khi cùng bà ngoại đi tới trường và nỗi chơi vơi hốt hoảng, khi cổng trường đĩng lại.
-> Sử dụng một loạt từ láy gợi cảm xúc vừa phức tạp, vừa vui sướng, vừa lo sợ .
=> Là người mẹ biết yêu thương người thân, biết ơn trường học, tin tưởng ở tương lai của con .
-> Dùng ngơn ngữ độc thoại.
- Làm nổi bật tâm trạng, tình cảm và những điều sâu thẳm khĩ nĩi bằng những lời trực tiếp.
2. Cảm nghĩ của mẹ:
- Bước qua cánh cổng trường là một thế giới kì diệu sẽ mở ra.
=>Khẳng định vai trị to lớn của giáo dục, tin tưởng ở sự nghiệp giáo dục của nước nhà.
 - Kết hợp hài hồ giữa tự sự, miêu tả và biểu cảm làm nổi bật vẻ đẹp trong sáng, đơn hậu trong tâm hồn người mẹ .
III. Tổng kết: Ghi nhớ : (sgk)
- Chúng ta phải cĩ trách nhiệm với gia đình và nhà trường .
* Hoạt động 3. Củng cố - Dặn dị (5’) 
- Quan sát tranh ( SGK ), Bức tranh minh họa cảnh gì ? Em hãy miêu tả lại cảnh đĩ ?
- Học bài cũ và soạn bài “Mẹ tơi”
Ngµy so¹n:18/08/2011
 Ngµy d¹y : 23/08/2011
TuÇn 1
TiÕt2. Văn bản. mĐ t«i
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
Giúp HS hiểu:
1. Kiến thức: 
- Hiểu sơ giản về tác giả. Hiểu được cách giáo dục vừa nghiêm khắc, vừa tế nhị có lí có tình của người cha khi con mắc lỗi. Hiểu tình yêu thương , kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng đối với mỗi con người. 
- Nghệ thuật biểu cảm trực tiếp qua hình thức một bức thư.
2. Kĩ năng:
- Kĩ năng đọc hiểu văn bản viết dưới hình thức một bức thư.
- Phân tích một số chi tiết liên quan đến hình ảnh người cha và người mẹ được nhắc đến trong bức thư.
3. Thái độ: 
- Bồi đắp tình yêu thương, kính trọng cha mẹ. 
II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®ỵc gi¸o dơc trong bµi
1. Tù nhËn thøc vµ x¸c ®Þnh ®ỵc gi¸ trÞ cđa lßng nh©n ¸i, t×nh th¬ng vµ tr¸ch nhiƯm c¸ nh©n víi h¹nh phĩc gia ®×nh 
2. Giao tiÕp, ph¶n håi/ l¾ng nghe tÝch cùc, trÝnh bµy suy nghÜ/ trªn ý tëng, c¶m nhËn cđa b¶n th©n vỊ c¸ch øng xư thĨ hiƯn t×nh c¶m cđa c¸c nh©n vËt, gi¸ trÞ néi dung vµ nghƯ thuËt cđa v¨n b¶n.
III. C¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt d¹y häc tÝch cùc cã thĨ sư dơng.
1. §éng n·o: suy nghÜ vỊ ý nghÜa vµ c¸ch wngs xư thĨ hiƯn t×nh c¶m cđa c¸c nh©n vËt trong truyƯn.
2. Th¶o luËn nhãm, kÜ thuËt tr×nh bµy mét phĩt vỊ nh÷ng gi¸ trÞ néi dung nghƯ thuËt cđa v¨n b¶n.
3. CỈp ®«i chia sỴ suy nghÜ vỊ lãng nh©n ¸i, t×nh th¬ng vµ h¹nh phĩc gia ®×nh.
IV. ph¬ng tiƯn d¹y häc: 
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. Tranh ¶nh cã liªn quan ®Õn bµi häc.
	GiÊy khỉ lín, bĩt mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
v. tiÕn tr×nh lªn líp: 
 Hoạt động của thầy và trị
Nội dung kiến thức
* Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phĩt)
2. KiĨm tra bµi cị: (5 phĩt)
- §ªm tríc ngµy khai trêng t©m tr¹ng cđa mĐ vµ ®øa con?
3. Bµi míi:	
* §Ỉt vÊn ®Ị: - Có nhà thơ nói rất đúng : 
 Dẫu con đi suốt cuộc đời ,
 Cũng không đi hết những lời mẹ ru .
 Vậy có thể nào con xúc phạm đến mẹ , hỗn láo với mẹ , các em hãy đọc vài lần bức thư người bố gửûi cho En- ri- cô để thấy ông buồn bã tức giận như thế nào khi En- ri- cô đã thiếu lễ độ với mẹ trước mặt cô giáo . Để hiểu rõ hơn tâm trạng của người bố trước thái độ vô lễ của con, chúng ta sẽ tìm hiểu nội dung bài học hôm nay.)
* Hoạt động 2 : Đọc - Hiểu văn bản (35’)
GV: Em hãy giới thiệu 1 vài nét về tác giả?
- Tác giả thường viết về đề tài gì?
- Em hãy nêu xuất xứ của văn bản Mẹ tơi?
GV: Hướng dẫn đọc : Nhẹ nhàng, tha thiết, thể hiện được những tâm tư tình cảm buồn khổ của người cha trước lỗi lầm của con và sự trân trọng của ơng với vợ mình. Khi đọc lời khuyên: Dứt khốt, mạnh mẽ thể hiện thái độ nghiêm khắc.
+GV gọi hs đọc chú thích.
- Ta cĩ thể chia văn bản làm mấy phần? Ý nghĩa của từng phần?
? Phương thức biểu đạt của Vb
- Tự sự + Biểu cảm trực tiếp tâm trạng của người cha qua hình thức một bức thư.
? Nhân vật chính trong đoạn truyện là ai?ai là người kể chuyện 
- Nv chính: Người cha. Hầu hết lời nói trong Vb là tâm tình của người cha.
- Người kể lại là En ri co
Theo dõi phần đầu văn bản , em thấy En ri cơ đã mắc lỗi gì?
- Em cĩ suy nghĩ gì về lỗi lầm của En ri cơ?
- Tìm những chi tiết nĩi về thái độ của người bố đối với En ri cơ?
- Để diễn tả được tâm trạng của người bố, tác giả đã sử dụng phương thức biểu  ... i.
III. Tổng kết:
 1. Nghệ thuật
- Sáng tạo hoàn cảnh xảy ra chuyện: En ri co mắc lỗi.
- Lồng trong chuyện một bức thư có nhiều chi tiết khắc học hình ảnh người mẹ với ph/c tốt đẹp
- hình thức biểu cảm trực tiếp
 2. Ý nghĩa:
- Người mẹ có vai trò quan trọng trong gia đình, cuộc đời mỗi con người
- Tình yêu thương kính trọng cha mẹ là tình cảm thiêng liêng nhất 
* Ghi nhớ : sgk-12. 
* Hoạt động 3. Củng cố - Dặn dị:(5’)
GV: Sau khi học xong văn bản này, em rút ra được bài học gì ? Liên hệ với bản thân xem em đã cĩ lần nào lỡ gây chuyện gì đĩ khiến bố mẹ buồn phiền. Nếu cĩ thì bài văn này gợi cho em điều gì?
- Học bài cũ: Soạn bài “Từ ghép”
Ngµy so¹n:19/08/2011
 Ngµy d¹y : 25/08/2011
TuÇn 1
TiÕt3. tõ ghÐp
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
Giúp HS hiểu:
1. Kiến thức: 
- Giúp hs hiểu rõ cấu tạo của hai loại từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập
- Đặc điểm về nghĩa của từ ghép tiếng việt. 
2. Kĩ năng:
- Nhận diện các loại từ ghép, mở rộng, hệ thống hoá vốn từ
- Sử dụng từ ghép chính phụ khi cần diễn đạt cái cụ thể, dùng từ ghép đẳng lập khi cần diễn đạt cái khái quát.
3. Thái độ: 
- Có ý thức trau dồi vốn từ. Có thái độ sử dụng từ ø ghép hợp lí, thích hợp trong viết văn.
II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®ỵc gi¸o dơc trong bµi
1. Ra quyÕt ®Þnh: lùa chon c¸ch sư dơng tõ ghÐp phï hỵp víi thùc tiƠn giao tiÕp cđa b¶n th©n. 
2. Giao tiÕp: Tr×nh bµy suy nghÜ, ý tëng, th¶o luËn vµ chia sỴ quan ®iĨm c¸ nh©n vỊ c¸ch sư dơng tõ ghÐp.
III. C¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt d¹y häc tÝch cùc cã thĨ sư dơng.
1. Ph©n tÝch t×nh huèng mÉu ®Ĩ hiĨu cÊu t¹o vµ c¸ch dïng tõ ghÐp.
2. Thùc hµnh cã híng dÉn: sư dơng tõ ghÐp theo nh÷ng t×nh huèng cơ thĨ.
3. §éng n·o: suy nghÜ, ph©n tÝch c¸c vÝ dơ ®Ĩ rĩt ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc vỊ gi÷ g×n sù trong s¸ng trong dïng tõ ghÐp
IV. ph¬ng tiƯn d¹y häc: 
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. 
	GiÊy khỉ lín, bĩt mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
v. tiÕn tr×nh lªn líp: 
Những điều cần lưu ý :
 Học về từ ghép khơng phải chỉ để nhận diện một từ nào đĩ là từ ghép chính phụ hay từ ghép đẳng lập mà điều quan trọng là hiểu được cơ chế tạo nghĩa của các loại từ ghép 
 Hoạt động của thầy và trị
 Nội dung kiến thức
* Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng (2 phĩt)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phĩt)
2. KiĨm tra bµi cị: 
3. Bµi míi: (1 phĩt)
	* Giíi thiƯu bµi: Trực tiếp
* Ho¹t ®éng 2. H×nh thµnh kiÕn thøc míi
 (20 phĩt)
-GV:Ghi 2 từ in đậm lên bảng.
- Häc sinh ®äc mÉu ->Nªu yªu cÇu cđa vÝ dơ.
GV: Trong 2 từ đĩ, tiếng nào là tiếng chính, tiếng nào là tiếng phụ bổ sung ý nghĩa cho tiếng chính?
HS: Thảo luận trả lời
GV: Em cĩ nhận xét gì về trật tự của những tiếng chính trong những từ ấy? 
- Theo em từ ghép chính phụ cĩ cấu tạo như thế nào?
GV: Tìm từ ghép chính phụ cĩ tiếng chính Bà, thơm? ( Bà cơ, bà bác, bà dì; thơm lừng, thơm ngát )
-HS đọc Ví dụ 2 - Chú ý các từ trầm bổng, quần áo .
GV: Các tiếng trong 2 từ ghép trên cĩ phân ra thành tiếng chính, tiếng phụ khơng ? Vậy 2 tiếng này cĩ quan hệ với nhau như thế nào?
- Khi đảo vị trí của các tiếng thì nghĩa của từ cĩ thay đổi khơng ?
- Từ ghép đẳng lập cĩ cấu tạo như thế nào?
- Tìm một vài từ ghép đẳng lập chỉ các sự vật xung quanh chúng ta ? ( Bàn ghế, sách vở, mũ nĩn ... )
GV: So sánh từ ghép chính phụ và từ ghép đẳng lập, chúng giống và khác nhau ở điểm nào ?
HS: Nhận diện 
GV: Từ ghép được phân loại như thế nào ?
 - Thế nào là từ ghép chính phụ, thế nào là từ ghép đẳng lập ?
HS: Trả lời
KNS: Kĩ năng nhận thức, kĩ năng giao tiếp, ra quyết định, 
GV: So sánh nghĩa của từ bà ngoại với nghĩa của từ bà? 
- Nghĩa của từ thơm phức với nghĩa của tiếng thơm? 
- Từ ghép chính phụ cĩ nghĩa như thế nào?
GV: So sánh nghĩa của từ quần áo với nghĩa của mỗi tiếng quần và áo? 
HS: Trả lời
GV: Kết luận
+ Quần áo : chỉ quần áo nĩi chung -> hợp nghĩa, cĩ nghĩa khái quát hơn. Quần, áo : chỉ riêng từng loại .
- Trầm bổng với trầm và bổng?
+ Trầm bổng : Miêu tả âm thanh lúc thấp, lúc cao nghe rất êm tai => nghĩa chung, khái quát. 
Trầm, bổng : chỉ âm thanh riêng từng loại
- Từ ghép đẳng lập cĩ nghĩa như thế nào ?
GV: Cĩ mấy loại từ ghép? Nêu định nghĩa của mỗi loại?
-Hs đọc ghi nhớ
*Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập (20’)
KNS: Kĩ năng nhận thức, kĩ năng giao tiếp, ra quyết định, Làm việc đồng đội 
GV : Gọi 2 hs lên bảng làm bt 
- Phân loại từ ghép đẳng lập, chính phụ?
- Vì sao em lại xếp như vậy ?
GV treo bảng phụ - hs lên điền từ
- Điền thêm tiếng để tạo từ ghép chính phụ ?
GV treo bảng phụ - hs lên điền từ 
- Điền thêm tiếng để tạo từ ghép đẳng lập ?
Gọi hs trả lời 
- Trả lời tại sao ? 
I. Bài học
1. Các loại từ ghép:
 *Ví dụ 1
 Bà ngoại Thơm phức 
 Tc Tp Tc Tp
- Tiếng phụ bổ sung nghĩa cho tiếng chính => quan hệ chính phụ => Từ ghép chính phụ.Tiếng chính đứng trước,tiếng phụ đứng sau. 
*Ví dụ 2: - Trầm bổng
 - Quần áo	 
- 2 tiếng ngang bằng nhau-> quan hệ bình đẳng => Từ ghép đẳng lập
- Cĩ các tiếng bình đẳng về mặt ngữ pháp ( khơng phân ra tiếng chính, tiếng phụ )
* Ghi nhớ 1: sgk (14)
2. Nghĩa của từ ghép:
a. Nghĩa của từ ghép chính phụ : 
+ Bà : chỉ người phụ nữ cao tuổi -> nghĩa rộng . 
+Bà ngoại : chỉ người phụ nữ cao tuổi đẻ ra mẹ -> nghĩa hẹp
+Thơm : cĩ mùi như hương của hoa, dễ chịu -> nghĩa rộng .
+Thơm phức : cĩ mùi bốc lên mạnh, hấp dẫn -> nghĩa hẹp.
- Tiếng phụ hẹp hơn nghĩa của tiếng chính và cĩ tính chất phân nghĩa . 
b. Nghĩa của từ ghép đẳng lập : 
 Cĩ tính chất hợp nghĩa và cĩ nghĩa khái quát hơn nghĩa của tiếng tạo nên nĩ. 
* Ghi nhớ1,2 sgk (14)
II. Luyện tập:
* Bài 1( 15 ):
- Từ ghép đẳng lập : Suy nghĩ, chài lưới, cây cỏ, ẩm ướt, đầu đuơi .
- Từ ghép chính phụ: Xanh ngắt,nhà máy, nhà ăn, nụ cười .
* Bài 2 ( 15 ):
- Bút mực ( bi, máy, chì )
- Thước kẻ (vẽ, may, đo độ )
* Bài 3: ( 15 )
- Núi rừng ( sơng, đồi )
- Mặt mũi ( mày, )
* Hoạt động 4. Củng cố - Dặn dị (3’)
 - Tìm 3 từ ghép chính phụ và 3 từ ghép đẳng lập. Cho biết nghĩa của nĩ. 
 - Về nhà học bài cũ và chuẩn bị bài “liên kết trong văn bản”
Ngµy so¹n:20/08/2011
 Ngµy d¹y : 25/08/2011
TuÇn 1
TiÕt 4. liªn kÕt trong v¨n b¶n
I. mơc tiªu cÇn ®¹t
Giúp HS hiểu:
1. Kiến thức: 
- Hiểu khái niệm liên kết trong văn bản.
- Yêu cầu về liên kết trong văn bản
2. Kĩ năng:
- Nhận biết và phân tích tính liên kết của các văn bản.
- Bước đầu xây dựng những văn bản có tính liên kết.
3. Thái độ: 
- Hình thành thái độ hocï tập, vận dụng, sử dụng kiến thức về tính liên kết trong văn bản trong làm văn.
II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®ỵc gi¸o dơc trong bµi
- Kĩ năng nhận thức, kĩ năng giao tiếp, kĩ năng làm việc đồng đội, ra quyết định, tư duy sáng tạo.
III. C¸c ph¬ng ph¸p/ kÜ thuËt d¹y häc tÝch cùc cã thĨ sư dơng.
1. Ph©n tÝch t×nh huèng mÉu 
2. Thùc hµnh cã híng dÉn: 
3. §éng n·o: suy nghÜ, ph©n tÝch c¸c vÝ dơ ®Ĩ rĩt ra nh÷ng bµi häc thiÕt thùc vỊ sử dụng kiến thức về tính liên kết trong văn bản trong làm văn.
IV. ph¬ng tiƯn d¹y häc: 
- Gi¸o viªn: Nghiªn cøu bµi. So¹n bµi chu ®¸o. 
	GiÊy khỉ lín, bĩt mµu nÐt to.
- Häc sinh: Häc bµi. §äc kü vµ so¹n bµi theo c©u hái Sgk.
v. tiÕn tr×nh lªn líp: 
 Hoạt động của Thầy và trị
 Nội dung khiến thức
* Ho¹t ®éng 1. Khëi ®éng (2 phĩt)
1. ỉn ®Þnh tỉ chøc: (1 phĩt)
2. KiĨm tra bµi cị: Kh«ng
3. Bµi míi: (1 phĩt)
	* Giíi thiƯu bµi: Liên kết trong văn bản là một trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản,để hiểu rõ tính chất này , chúng ta sẽ tìm hiểu bài hôm nay.)
* Ho¹t ®éng 2. H×nh thµnh kiÕn thøc míi
 (20 phĩt)
KNS: Kĩ năng nhận thức, kĩ năng giao tiếp, ra quyết định, 
GV : Yêu cầu HS trả lời các câu hỏi trong sgk.
- Nếu En Ri Cơ chưa hiểu ý bố thì hãy cho biết vì sao? ( vì giữa các câu cịn chưa cĩ sự liên kết )
- Muốn cho đoạn văn cĩ thể hiểu được thì nĩ phải cĩ tính chất gì? ( liên kết ) -Thế nào là liên kết?
+ GV : liên kết là 1 trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản
* BT1 : Tơi đến trường. Em Thu bị ngã .
- ở đây nêu mấy thơng tin? Những thơng tin này như thế nào với nhau? ( 2 thơng tin - khơng liên quan với nhau )
- Em hãy sửa lại câu văn để 2 thơng tin này gắn kết với nhau? ( Trên đường tới trường, tơi thấy em Thu bị ngã . )
+HS đọc VD ( sgk - 18 )
 Sự sắp xếp ý giữa câu 1 và câu 2 cĩ gì bất hợp lí? Vì sao ?
( chưa cĩ sự nối kết với nhau - vì chưa cĩ tính liên kết )
- Làm thế nào để xố bỏ được sự bất hợp lí đĩ? 
- Giữa câu 1,2,3 cĩ sự liên kết với nhau chưa? Vì sao?
+ GV : Những từ : cịn bây giờ, con là những từ, tổ hợp từ được sử dụng làm phương tiện liên kết trong đoạn văn
- So sánh đoạn văn khi chưa dùng phương tiện liên kết và khi dùng phương tiện liên kết? 
+chưa dùng : câu văn rời rạc, khĩ hiểu. Khi dùng: câu văn rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu 
- Một văn bản muốn cĩ tính liên kết trước hết phải cĩ điều kiện gì? Cùng với điều kiện ấy, các câu trong văn bản phải sử dụng các phương tiện gì? 
GV: Thế nào là tính liên kết trong văn bản?Nêu các phương tiện liên kết trong văn bản
- HS đọc ghi nhớ .
*Hoạt động 3: Hướng dẫn luyện tập (18’)
KNS: Kĩ năng nhận thức, kĩ năng giao tiếp, ra quyết định, Làm việc đồng đội 
- Đọc đoạn văn và sắp xếp câu văn theo thứ tự hợp lí để tạo thành 1 đoạn văn cĩ tính liên kết chặt chẽ?
- Vì sao lại sắp xếp như vậy? 
(sắp xếp như vậy thì đoạn văn mới rõ ràng, dễ hiểu.)
- Các câu văn dưới đây đã cĩ tính liên kết chưa? Vì sao?
Điền các từ ngữ thích hợp vào chỗ trống?
I. Bài học
1. Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản :
 a. Tính liên kết của văn bản :
- Ví dụ :
- Đoạn văn khĩ hiểu vì giữa các câu văn khơng cĩ mối quan hệ gì với nhau.
- Liên kết: là sự nối kết các câu, các đoạn trong văn bản 1 cách tự nhiên, hợp lí, làm cho văn bản trở nên cĩ nghĩa, dễ hiểu
b. Phương tiện liên kết trong văn bản 
- Ví dụ :
- Thêm cụm từ : cịn bây giờ
- Từ : Đứa trẻ phải thay băng từ : con
- Muốn tạo được tính liên kết trong văn bản cần phải sử dụng những phương tiện liên kết về hình thức và nội dung.
* Ghi nhớ : SGK ( 18 )
II. Luyện tập :
 * Bài 1 ( SGK-18 ) :
 Sơ đồ câu hợp lí : 1 - 4 - 2 - 5 - 3
* Bài 2 ( 19 ) :
- Đoạn văn chưa cĩ tính liên kết.
- Vì chỉ đúng về hình thức ngơn ngữ song khơng cùng nĩi về một nội dung.
* Bài 3 ( 19 ) :
Điền từ : bà, bà , cháu, bà, bà, cháu, thế là.
*Hoạt động 4. Củng cố - Dặn dị (5’)
 -Viết 2-3 câu văn cĩ tính liên kết câu
 -Gv đánh giá tiết học
 - Về nhà học bài cũ và soạn bài “Cuộc chia tay của những con búp bê”