Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 26 - Tiết 102: Dùng cụm chủ - Vị để mở rộng câu

Ngày soạn : 07/03/2010
Ngày giảng7A:
 7B:
Tuần: 26 - Tiết: 102
Dùng cụm chủ - vị 
để mở rộng câu
A. Mục tiêu:
Học sinh nắm được dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu tức là dùng cụm chủ vị để làm thành phần câu như CN, VN, BN, ĐN, hoặc thành phần của cụm từ.
Rèn mở rộng câu bằng cách dùng cụm C - V.
Thái độ tích cực, chủ động.
B. Chuẩn bị
- Gv: Giáo án. Dụng cụ dạy học.
- Hs: Học và chuẩn bị bài.
C- Tổ chức các hoạt động dạy-học
*HĐ1- Khởi động
1- Tổ chức lớp 
- 7A : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
- 7B : Có mặt.HS ; Vắng mặt..HS(.)
2- Kiểm tra bài cũ:
+ Câu hỏi: Nêu các cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động ?
+ Nhận xét: 7A
7B
3- Bài mới( Giới thiệu): 
* HĐ2- Hướng dẫn đọc hiểu văn bản
Hoạt động của GV và HS
Nội dung kiến thức
H đọc ví dụ và yêu cầu trong Sgk.
Thảo luận, trả lời câu hỏi.
? Hãy tìm cụm danh từ trong ví dụ?
? Phân tích cấu tạo của những cụm danh từ? Cấu tạo của phụ ngữ sau?
? Vậy ngoài cụm C - V làm nòng cốt câu, ví dụ trên còn 2 cụm C-V đóng vai trò gì?
? Thế nào là dụng cụm C - V để mở rộng câu?
? Tìm các cụm C- V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu?
? Cho biết trong mỗi câu, các cụm C- V đó đóng vai trò gì?
*HĐ3- Hướng dẫn luyện tập
? Xác định cụm chủ - vị làm thành phần gì trong câu?
* Thực hiện mở rộng câu.
 Câu a: mở rộng CN.
 Câu b: ~ làm ĐN.
I.Bài học
1. Thế nào là dùng cụm C - V để mở rộng câu.
1. Ngữ liệu (sgk 68).
2. Nhận xét.
- Cụm danh từ : Những tình cảm ta không có.
 Những tình cảm ta sẵn có.
- Cấu tạo của cụm danh từ :
Phụ trước
Trung tâm
Phụ sau
những
tình cảm
ta sẵn có
những
tình cảm
ta không có
- Phụ ngữ sau là 1 cụm C - V.
 Ta / không có.
 Ta / sẵn có.
 -> Cụm C - V làm định ngữ.
*. Ghi nhớ: Khi nói, viết có thể dùng những cụm từ có hình thức giống câu đơn bình thường gọi là cụm C-V làm thành phần của câu hoặc cụm từ để mở rộng câu
2. Các trường hợp dùng cụm C- V để mở rộng câu.
1. Ngữ liệu(Sgk) 
2. Nhận xét.
 a, Chị Ba/ đến// khiến tôi/rất vui.
 c v c v
 -> Cụm C - V làm CN, BN.
b, Khi bắt đầu kháng chiến, nhân dân ta// tinh thần/ rất hăng hái.
 c v -> Cụm C - V làm VN.
 (...)
* Ghi nhớ: Các thành phần như CN,VN và các phụ ngữ trong cụm DT, cụm ĐT, cụm TT đều có thể cấu tạo bằng cụm C-V.
II. Luyện tập.
Bài 1. Xác định cụm C - V trong thành phần câu.
a. Những người chuyên môn/ mới định được.
 -> C- V làm phụ ngữ trong cụm DT.
b. Khuôn mặt/ đầy đặn -> ~ làm VN.
c.+ Các cô gái làng Vòng/ đỗ gánh. 
 -> C- V làm phụ ngữ trong cụm DT.
 + Hiện ra/từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết
 -> C- V (đảo) làm phụ ngữ trong cụm ĐT.
d.+ Một bàn tay/ đập vào vai.
 -> C- V làm phụ ngữ trong cụm ĐT.
 + Hắn giật mình. -> ~ làm BN.
Bài 2 . Mở rộng thành phần câu bằng cụm chủ - vị.
a, Bài thơ rất hay.
 -> Bài thơ mà anh/ viết// rất hay.
b, Nam đọc quyển sách.
 -> Nam// đọc quyển sách tôi/ cho mượn. 
*HĐ4- Hoạt động nối tiếp
1- Câu hỏi và bài tập củng cố kiến thức.
	- Câu có cụm chủ vị làm thành phần ít nhất có 2 kết cấu chủ vị.
	- Cụm chủ vị làm thành phần không đồng nhất với CN, VN trong câu
2- HDVN
	- Bài tập: Cho ví dụ câu có sử dụng cụm chủ vị làm thành phần.
	- Chuẩn bị: Trả bài viết số 5, Tiếng Việt, Văn.