Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 8 - Tuần 29 - Tiết 112: Tập làm văn: Luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận

Ngày soạn: 25/ 03/ 2009
Tuần: 29 
Tiết: 112
Tập làm văn
LUYỆN TẬP ĐƯA YẾU TỐ BIỂU CẢM VÀO BÀI VĂN NGHỊ LUẬN
A. Mục tiêu. 
	Giúp h/s: 
	- Củng cố chắc chắn hơn những hiểu biết về yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận mà các em đã được học.
	- Vận dụng hiểu biết đó để tập đưa yếu tố biểu cảm vào một câu, một đoạn, một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuộc.
B. Chuẩn bị.
	- GV: Giáo án, SGK.
	- H: Trả lời các câu hỏi trong phần tìm hiểu bài; Lập dàn ý cho đề bài: “Sự bổ ích của những chuyến tham quan, du lịch đối với học sinh”.
C. Lên lớp.
I. Ổn định tổ chức.
II. Kiểm tra bài cũ. 3’
	- Kiểm tra sự chuẩn bị bài của học sinh.
	- Các yếu tố biểu cảm trong văn nghị luận có tác dụng gì?
	A. Tác động mạnh tới tình cảm của người nghe.
	B. Thể hiện sinh động, cụ thể vấn đề nghị luận.
	C. Giải thích rõ ràng hơn vấn đề nghị luận.
	D. Cả A, B và C đều sai.
III. Bài mới.
1. Giới thiệu bài: 1’
 	Giờ học trước chúng ta đã tìm hiểu vai trò các yếu tố biểu cảm trong bài văn nghị luận. Bài học hôm nay chúng ta sẽ luyện tập đưa yếu tố biểu cảm vào đoạn văn, bài văn sao cho phù hợp.
2. Tiến trình bài dạy. 35’
Thời
gian
Hoạt động GV
Hoạt động HS
ND cần đạt
10’
Hoạt động 1: Hướng dẫn h/s tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý.
- GV chép đề bài. Yêu cầu đọc lại đề bài.
? Để viết được bài văn nghị luận hay, chặt chẽ, logíc, chúng ta cần trải qua những bước nào?
? Bài làm cần sáng tỏ vấn đề gì? Cho ai? Cần làm theo kiểu lập luận nào?
? Để làm sáng tỏ vấn đề trên, cách sắp xếp các luận điểm theo trình tự dưới đây đã hợp lí chưa? Vì sao?
? Hãy sắp xếp lại hệ thống luận điểm trên cho hợp lí?
- HS đọc đề bài.
- Tìm hiểu đề và tìm ý.
- Lập dàn ý.
- Viết bài.
- Sửa bài.
- Thể loại: Nghị luận chứng minh.
- Vấn đề: Sự bổ ích của những chuyến tham quan, 
- Phạm vi dẫn chứng: thực tế.
- Các luận điểm đưa ra khá toàn diện, phong phú nhưng thiếu mạch lạc, sắp xếp các ý còn lộn xộn.
- e, Những chuyến tham quan.
d -> a -> c -> b.
1. Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý:
15’
Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh lập dàn bài.
- Cho h/s thảo luận nhóm. 
? Dựa vào phần tìm ý, hãy lập dàn bài cho đề bài trên.
Gọi h/s nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV đưa ra dàn bài mẫu.
- Gọi h/s đọc lại dàn bài mẫu.
- Thời gian: 10’
a. Mở bài:
Nêu lợi ích của việc đi tham quan.
b. Thân bài:
* Về thể chất: những chuyến tham quan, du lịch giúp chúng ta thêm khoẻ mạnh.
* Về tình cảm: những chuyến tham quan du lịch giúp chúng ta: 
- Tìm thêm được thật nhiều niềm vui mới cho bản thân.
- Có thêm tình yêu đối với thiên nhiên, với quê hương đất nước.
* Về kiến thức: những chuyến tham quan du lịch giúp chúng ta:
- Hiểu sâu hơn, cụ thể hơn những điều được học trong trường lớp qua những điều mắt thấy, tai nghe.
- Đem lại nhiều bài học còn chưa có trong sách vở của nhà trường.
c. Kết bài:
Khẳng định tác dụng của hoạt động tham quan ( Tham quan du lịch qủa thật là hoạt động bổ ích, mọi ngời cần tích cực tham gia ).
- HS đọc dàn bài.
2. Lập dàn bài:
10’
Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh đưa yếu tố biểu cảm vào bài văn nghị luận.
- GV gọi HS đọc đoạn văn (a).
? Xác định các yếu tố biểu cảm trong đoạn văn? Cảm xúc ấy được biểu hiện ntn trong đoạn văn?
- GV gọi HS đọc đoạn văn (b). 
? Xác định luận điểm trong đoạn văn trên? Đoạn văn ấy nằm ở vị trí nào trong bài văn?
? Nếu phải viết đoạn văn cho luận điểm ấy, em cần bày tỏ tình cảm gì?
? Vậy viết đoạn văn trên đã biểu hiện đúng, đủ những tình cảm chưa? Có cần thiết tăng cường yếu tố biểu cảm cho đoạn văn nữa không?
? Nếu đưa các từ ngữ biểu cảm: biết bao nhiêu, diệu kì thay, có ailại, làm sao có đượccó được không? Nên đưa vào chỗ nào trong đoạn văn?
? Có thể thay đổi một số câu văn để đoạn văn có thêm sức truyền cảm không? Viết lại đoạn văn cho hợp lí hơn?
? Gọi h/s đọc đoạn văn? 
HS khác nhận xét. (Đoạn văn có yếu tố biểu cảm chưa? Tình cảm biểu hiện chân thành hay khuôn sáo?).
- GV: Tổng kết những ưu, nhược điểm đã đạt được hoặc để khắc phục sửa chữa.
- HS đọc.
- Niềm vui sướng, hạnh phúc tràn ngập vì được đi bộ.
- Cảm xúc ấy được biểu hiện ở giọng điệu, ở các từ ngữ biểu cảm, câu cảm thán.
VD: Biết bao hứng thú, thú vị, vui vẻ, ta hân hoan biết bao, ta thích thú biết bao, ta ngủ ngon giấc biết bao!
- Hs đọc đoạn văn.
- Luận điểm: Những chuyến tham quan, du lịch đem đến cho ta thật nhiều niềm vui. Đoạn văn nằm ở phần thân bài của bài văn (luận điểm 2).
- Cảm xúc trước khi đi, trong khi đi, sau khi về (hồi hộp, náo nức chờ đợi, ngạc nhiên, thích thú, cảm động, hài lòng, nuối tiếc) nhưng cảm xúc phải chân thật.
- Yếu tố biểu cảm đã được thể hiện khá rõ trong đoạn văn qua các từ ngữ và cách xưng hô.
VD: Chắc các bạn vẫn chưa quên, không ai trong chúng ta kìm nổi một tiếng reo, tôi để ý thấy, rạng rỡ dần lên, niềm sung sướng ấy .
=> Tuy nhiên vẫn có thể gia tăng yếu tố biểu cảm trong từng câu, từng đoạn thêm phong phú.
- Để biểu đạt được tình cảm của mình ta có thể sử dụng các từ ngữ biểu cảm.
- HS viết đoạn văn.
- HS viết đoạn văn.
- Không chỉ tăng cường sức mạnh tâm hồn. Bạn còn nhớ cái lần cả lớp mình cùng đến thăm Vịnh Hạ Long không? Hôm ấy, có ai trong chúng ta lại kìm nổi một tiếng reo, khi sau một chặng đường dài, .Nỗi buồn kia, diệu kì thay, đã tan đi hẳn như có một phép màu. Làm sao có được niềm sung sướng ấy khi chúng ta suốt năm chỉ quẩn quanh trong căn nhà, nơi góc phố hay trên con đường mòn quen thuộc?
3. Viết đoạn văn.
IV. Củng cố và hướng dẫn về nhà. 6’
	1. Củng cố: 3’
	- Để viết được một bài văn nghị luận, chúng ta cần trải qua các bước nào?
	- Yếu tố biểu cảm đóng vai trò gì trong văn nghị luận?
	- Tỉnh cảm trong văn nghị luận cần thể hiện như thế nào?
	2. Hướng dẫn về nhà: 3’
	* Làm bài tập 3: 
	+ Luận cứ: 
	- Đó là cảnh thiên nhiên tươi đẹp, trong sáng, thấm đẫm tình người.
 - Đó là cảnh thiên nhiên gắn liền với khao khát tự do.
 - Đó là cảnh thiên nhiên gắn liền với nỗi nhớ và tình yêu làng biển quê hương.
	+ Yếu tố biểu cảm: đồng cảm, sẻ chia, kính yêu, khâm phục, băn khoăn, nhớ tiếc.
	* Soạn bài: “Tìm hiểu yếu tố tự sự.”.