Bài giảng Vật lí 7 - Tiết 22: Dòng điện. Nguồn điện. Chất dẫn điện. Chất cách điện - Trường THCS Nguyễn Trung Trực

 Chào mừng các em học sinh 
 tham dự tiết học Vật Lý 7. 
Page ▪ 1 Page ▪ 2 - Có hai loại điện tích đó là điện tích âm và 
 Hai loại điện tích dương. Vật nhiễm điện là vật mang 
điện tích điện tích.
 + Vật nhiễm điện dương được gọi là vật 
 mang điện tích dương (+).
 + Vật nhiễm điện âm được gọi là vật mang 
 điện tích âm (-)
 - Hai vật nhiễm điện cùng loại thì đẩy nhau.
 - Hai vật nhiễm điện khác loại thì hút nhau. 
Page ▪ 3 Mọi vật được cấu tạo từ các nguyên tử rất nhỏ, mỗi nguyên tử lại được 
cấu tạo từ những hạt nhỏ hơn.
- Ở tâm nguyên tử có một hạt nhân mang điện tích dương (+).
- Chuyển động xung quanh hạt nhân là các electron mang điện tích âm 
(-) tạo thành lớp vỏ của nguyên tử.
- Tổng các điện tích âm của các electron có trị số tuyệt đối bằng điện 
tích dương của hạt nhân. Do đó bình thường nguyên tử trung hòa về 
điện.
- Electron có thể dịch chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác 
trongPage ▪ 4 cùng một vật hay từ vật này sang vật khác. Tình huống đầu bài Chúng ta đều biết công 
 dụng của các thiết bị 
 điện như hình bên, 
Máy phát điện nhưng chúng chỉ hoạt 
 Pin mặt trời động khi được liên kết 
 với nguồn điện và có 
 dòng điện chạy qua. Vậy 
 nguồn điện, dòng điện, 
 và tại sao khi chạm vào 
 lớp vỏ lại không bị giật 
 nhưng chạm vào lõi bên 
 trong lại bị giật? 
 Ổ điện trong 
 gia đình
 Page ▪ 5 Tiết 22
 Chủ đề tích hợp 
 I Dòng điện
 II Nguồn điện
 III Chất dẫn điện – Chất cách điện
 IV Vận dụng
Page ▪ 6 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 I. DÒNG ĐIỆN
 HĐ1: Tiến hành thí nghiệm
Sử dụng máy phát tĩnh điện Wimshurst (đã được sử dụng ở các bài trước), quay 
tay quay của nó để quả cầu tích điện. Dùng kềm kẹp một đầu của bóng đèn neon 
nhỏ, chạm đầu kia của bóng đèn vào quả cầu. Quan sát trên hình ta thấy:
* Hình a: khi chưa quay tay quay đèn không phát sáng
* Hình b: khi quay tay quay đèn phát sáng → bóng đèn sáng khi có các điện tích 
dịch chuyển qua nó. Khi này, ta nói có dòng điện chạy qua bóng đèn.
 Hình a Hình b
 Page ▪ 7 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 I. DÒNG ĐIỆN
 - Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển
 có hướng.
 - Các dụng cụ điện khi có dòng điện chạy qua
 chúng mới có thể hoạt động.
 Ví dụ: Bóng đèn điện khi cắm điện vào, dòng
 điện chạy qua đèn làm bóng đèn sáng lên.
 Page ▪ 8 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 Để duy trì dòng điện 
 trong các thiết bị 
 điện một thời gian 
 dài, ta cần nối 
 chúng với nguồn 
 điện. Vậy nguồn 
 điện là gì? Hãy 
 quan sát các 
 nguồn điện sau 
 đây.
 Page ▪ 9 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 Máy phát điện
 Pin mặt trời Đinamô xe đạp 
 Ổ lấy điện 
 trong gia đình
 Page ▪ 10 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 Page ▪ 11 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 II. NGUỒN ĐIỆN
- Nguồn điện là thiết bị cung cấp dòng điện lâu dài cho các dụng cụ điện để
các dụng cụ đó hoạt động bình thường.
 Ví dụ: Pin, acquy, máy phát điện...
- Mỗi nguồn điện đều có hai cực: Cực dương (+) và cực âm (-).
- Dòng điện chạy trong mạch kín bao gồm các thiết bị điện được nối liền với 
hai cực của nguồn điện bằng dây điện.
 Ví dụ: Hình vẽ bên là một mạch điện kín gồm:
 + Cầu dao: thiết bị đóng - ngắt mạch điện.
 + Nguồn điện: Pin có cực âm (-), cực dương (+).
 + Bóng đèn: Vật tiêu thụ điện.
 + Dây nối: Dây đồng.
 Page ▪ 12 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 Vì sao chúng ta có 
 thể chạm vào vỏ 
 ngoài các thiết bị 
 điện, nhưng lại 
 được khuyến cáo 
 không được phép 
 chạm vào lõi điện 
 vì rất nguy hiểm, 
 vậy chúng có được 
 làm từ các vật liệu 
 như nhau?
 Page ▪ 13 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 III. CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 - Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua. 
 Ví dụ: Các kim loại ( bạc, đồng, nhôm, chì,...), các dung dịch muối, axit, 
 kiềm, nước thường dùng...
- Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
 Ví dụ: Nước nguyên chất, gỗ khô, nhựa, cao su, thủy tinh,...
 Page ▪ 14 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 ** DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
- Trong kim loại có rất nhiều các electron 
thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự 
do trong đó. Các electron này được gọi là 
các electron tự do.
- Dòng điện trong kim loại có rất nhiều các 
electron tự do dịch chuyển có hướng.
-Trong mạch điện kín có dòng điện chạy 
qua, các electron tự do trong kim loại bị 
cực âm đẩy đồng thời bị cực dương hút.
 → Dòng điện trong kim loại là dòng các electron tự do dịch chuyển có 
 hướng.
 Page ▪ 15 Chủ đề: DÒNG ĐIỆN – NGUỒN ĐIỆN–CHẤT DẪN ĐIỆN – CHẤT CÁCH ĐIỆN
 IV. VẬN DỤNG
 1.Hãy kể tên các dụng cụ hay thiết bị điện hình dưới đây và cho biết
 chúng sử dụng nguồn điện là gì?
 2. Ở nhiều xe đạp có bộ phận là nguồn điện gọi là đinamô tạo ra dòng 
 điện để thắp sáng đèn. Hãy cho biết làm thế nào để nguồn điện này 
 hoạt động thắp sáng đèn.
 Page ▪ 16 CỦNG CỐ
 Dòng điện là gì?
 Nguồn điện là gì?
 Thế nào là chất dẫn điện? Cho ví dụ?
 Thế nào là chất cách điện? Cho ví dụ?
 Dòng điện trong kim loại là dòng dịch chuyển 
 có hướng của loại hạt nào? 
Page ▪ 17 DẶN DÒ
 ✓ Học bài .
 ✓ Làm bài tập ở phần vận dụng vào vở.
 ✓ Đọc thế giới quanh ta trang 118 và 125 STLDH. 
 ✓Sau khi học xong làm bài kiểm tra 15 phút. 
Page ▪ 18 Cảm ơn các em đã xem bài giảng, 
 chúc các em học tập thật tốt trong 
giai đoạn này nhé! Hãy nhớ làm và 
 nộp bài kiểm tra 15 phút nhé!
Page ▪ 19