Bài soạn môn Đại số 7 năm 2010 - 2011 - Tiết 61, 62

Ngµy so¹n: 10/ 03/2011 Ngµy d¹y: .................................D¹y líp 7E
TiÕt 61: 
LuyƯn tËp
1. Mơc tiªu
 a. VỊ kiÕn thøc
- HS ®­ỵc cđng cè vỊ ®a thøc mét biÕn; céng, trõ ®a thøc mét biÕn.
 b. VỊ kÜ n¨ng
- HS ®­ỵc rÌn luyƯn kü n¨ng s¾p xÕp ®a thøc theo luü thõa t¨ng hoỈc gi¶m cđa biÕn vµ tÝnh tỉng, hiƯu c¸c ®a thøc.
 c. VỊ th¸i ®é:
- ChÝnh x¸c, khoa häc
2. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS
 a. ChuÈn bÞ cđa GV: 
- Gi¸o ¸n, b¶ng phơ ghi s½n bµi tËp, th­íc th¼ng.
 b. ChuÈn bÞ cđa HS : 
- ¤n tËp c¸c quy t¾c: Bá dÊu ngoỈc; céng, trõ c¸c ®¬n thøc ®ång d¹ng.
3. TiÕn tr×nh bµi d¹y
 a. KiĨm tra bµi cị (7 phĩt)
 GV: §­a bµi 44 SGK tr.45 ra b¶ng phơ vµ yªu cÇu 2 Hs lªn b¶ng tÝnh theo c¸ch hai (céng trõ ®a thøc ®· s¾p xÕp theo cét däc):
Cho hai ®a thøc : 
 vµ 
 TÝnh P(x) + Q(x) vµ P(x) – Q(x)
 HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy
§¸p ¸n:
+
 P(x) = 8x4 – 5x3 + x2 - 
 Q(x) = x4 – 2x3 + x2 – 5x - 
P(x) + Q(x) = 9x4 – 7x3 + 2x2 – 5x – 1 
-
 P(x) = 8x4 – 5x3 + x2 - 
 Q(x) = x4 – 2x3 + x2 – 5x - 
P(x) + Q(x) = 7x4 – 3x2 + 0 + 5x + 
GV: NhËn xÐt cho ®iĨm
 * §Ỉt vÊn ®Ị vµo bµi míi (1 phĩt): §Ĩ cđng cè l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc vỊ ®a thøc mét biÕn; céng, trõ ®a thøc mét biÕn, chĩng ta cïng nhau lµm c¸c bµi tËp luyƯn tËp vỊ phÇn nµy.
 b. D¹y néi dung bµi míi
Ho¹t ®éng cđa GV & HS
Néi dung
GV
HS
GV
HS
GV
GV
HS
GV
GV
?
HS
?
HS
?
HS
GV
HS
GV
HS
?
HS
GV
HS
?
HS
GV
ho¹t ®éng 1(30 phĩt)
Cho Hs lµm bµi 50 SG tr.46
Yªu cÇu hai Hs lªn b¶ng thu gän, võa thu gän võa s¾p xÕp, c¶ líp lµm ra vë råi nhËn xÐt bµi.
Lªn b¶ng tr×nh bµy
Gäi 2 hs kh¸c lªn b¶ng tÝnh N + M vµ
 N – M
Lªn b¶ng tr×nh bµy
NhËn xÐt bµi lµm cđa HS
 Yªu cÇu Hs lµm bµi 51 
y/c 2 Hs lªn b¶ng thu gän vµ s¾p xÕp hai ®a thøc P(x) vµ Q(x), c¶ líp lµm ra vë
 Hai Hs kh¸c lªn b¶ng tÝnh P(x) + Q(x) vµ P(x) – Q(x). c¶ líp lµm ra vë.
Lµm theo y/c cđa GV
NhËn xÐt bµi lµm cđa HS
Cho Hs ®äc bµi 52 SGK tr.46
Bµi yªu cÇu lµm g×?
TÝnh gi¸ trÞ cđa biĨu thøc.
Muèn tÝnh gi¸ trÞ cđa biĨu thøc ta lµm thÕ nµo?
Ta thay c¸c gi¸ trÞ cho tr­íc cđa biÕn vµo biĨu thøc råi thùc hiƯn phÐp tÝnh.
Gi¸ trÞ cđa P(x) t¹i x = - 1, x = 0, x = 4 kÝ hiƯu thÕ nµo?
KÝ hiƯu P(-1); P(0); P(4)
Gäi 3 Hs lªn b¶ng tr×nh bµy
Lªn b¶ng tr×nh bµy
Yªu cÇu Hs ®äc ®Ị bµi 53 SGK tr.46
§äc . . . 
Cã nhËn xÐt g× vỊ c¸ch s¾p xÕp cđa hai ®a thøc trªn?
§a thøc P(x) s¾p xÕp theo lịy thõa gi¶m dÇn cđa biÕn cßn ®a thøc Q(x) s¾p xÕp theo lịy thõa t¨ng dÇn cđa biÕn.
Yªu cÇu hai Hs lªn b¶ng tÝnh, chĩ ý s¾p xÕp l¹i hai ®a thøc theo cïng mét thø tù.
Lªn b¶ng tr×nh bµy
Em cã nhËn xÐt g× vỊ hƯ sè cđa hai ®a thøc thu ®­ỵc?
Hs nhËn xÐt
 chØnh sưa l¹i cho ®ĩng vµ cho Hs ghi thµnh chĩ ý vµo vë.
1. LuyƯn tËp
Bµi 50 
Gi¶i
a, Thu gän
 = - y5 + 11y3 – 2y 
 = 8y5 – 3y + 1
b, TÝnh N + M vµ N – M
N + M = (- y5 + 11y3 – 2y) + (8y5 – 3y + 1) = 7y5 + 11y3 – 5y + 1
N – M = (- y5 + 11y3 – 2y) - (8y5 – 3y + 1) = - 9y5 + 11y3 + y – 1 
Bµi 51 
Gi¶i
a, S¾p xÕp theo lịy thõa t¨ng dÇn cđa biÕn
P(x) = -5 + x2 – 4x3 + x4 – x6
Q(x) = - 1 + x + x2 – x3 – x4 + 2x5
b, TÝnh P(x) + Q(x) vµ P(x) – Q(x)
+
 P(x) = -5 + x2 – 4x3 + x4 – x6
 Q(x) = -1 + x + x2 – x3 – x4 + 2x5 
P(x)+Q(x) =-6 + x + 2x2– 5x3 + 2x5 – x6 
-
 P(x) = -5 + x2 – 4x3 + x4 – x6
 Q(x) = -1 + x + x2 – x3 – x4 + 2x5 
P(x)-Q(x) =-4 – x – 3x3 +2x4- 2x5 – x6 
Bµi 52 
Gi¶i
Cho P(x) = x2 – 2x – 8. 
T¹i x = -1
P(-1) = (-1)2 – 2.(-1) – 8 = -5
T¹i x = 0:
P(0) = 02 – 2.0 – 8 = - 8
T¹i x = 4
P(4) = 42 – 2.4 – 8 = 0
Bµi 53 
Gi¶i:
NhËn xÐt: C¸c h¹ng tư cïng bËc cđa hai ®a thøc thu ®­ỵc cã hƯ sè ®èi nhau.
 c. Cđng cè, luyƯn tËp (5 phĩt)
GV
HS
GV
HS
HS
-§­a bµi tËp ra b¶ng phơ vµ cho Hs ®äc yªu cÇu råi lµm bµi theo nhãm.
-Hs ho¹t ®éng theo nhãm ®Ĩ tr¶ lêi bµi to¸n
-Yªu cÇu mét nhãm tr×nh bµy, c¸c nhãm kh¸c nghe vµ nhËn xÐt.
NhËn xÐt:
1) B¹n lµm sai v× khi bá dÊu ngoỈc ®»ng tr­íc cã dÊu “ – “ b¹n chØ ®ỉi dÊu h¹ng tư ®Çu tiªn mµ kh«ng ®ỉi dÊu tÊt c¶ c¸c h¹ng tư trong dÊu ngoỈc.
2) – Sai v× hƯ sè cao nhÊt cđa ®a thøc lµ hƯ sè cđa lịy thõa bËc cao nhÊt cđa ®a thøc ®ã, A(x) cã hƯ sè cao nhÊt lµ 1 (hƯ sè xđa x6)
 - Sai v× bËc cđa ®a thøc mét biÕn lµ sè mị lín nhÊt cđa biÕn trong ®a thøc ®ã, A(x) lµ ®a thøc bËc 6.
NhËn xÐt vµ chèt
*Bµi tËp:
 Cã mét b¹n lµm bµi nh­ sau:
1) Cho 
2) Cho 
-§a thøc cã hƯ sè cao nhÊt lµ 7 v× 7 lµ hƯ sè lín nhÊt trong c¸c hƯ sè.
-§a thøc A(x) lµ ®a thøc bËc 4 v× ®a thøc cã 4 h¹ng tư.
Hái bµi lµm cđa b¹n ®ĩng hay sai? T¹i sao?
 d. H­íng dÉn häc sinh tù häc ë nhµ (2 phĩt)
	- Bµi vỊ nhµ: 39, 40, 41, 42 SBT tr.15
	- ¤n l¹i “Quy t¾c chuyĨn vÕ”.
	- §äc tr­íc bµi “NghiƯm cđa ®a thøc mét biÕn”.
Ngµy so¹n: 10/ 03/2011 Ngµy d¹y: .................................D¹y líp 7E
TiÕt 62: 
§9. NghiƯm cđa ®a thøc mét biÕn
1. Mơc tiªu:
 a. VỊ kiÕn thøc:
- HS hiĨu ®­ỵc kh¸i niƯm nghiƯm cđa ®a thøc.
 b. VỊ kÜ n¨ng
- BiÕt c¸ch kiĨm tra xem sè a cã ph¶i lµ nghiƯm cđa ®a thøc hay kh«ng (chØ cÇn kiĨm tra xem P(a) cã b»ng 0 hay kh«ng).
 c. VỊ th¸i ®é
- HS biÕt mét ®a thøc (kh¸c ®a thøc kh«ng) cã thĨ cã mét nghiƯm, hai nghiƯm hoỈc kh«ng cã nghiƯm, sè nghiƯm cđa mét ®a thøc kh«ng v­ỵt qu¸ bËc cđa nã.
2. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS
 a. ChuÈn bÞ cđa GV: 
 B¶ng phơ ghi c¸c bµi tËp, kh¸i niƯm nghiƯm cđa ®a thøc, chĩ ý
 b. ChuÈn bÞ cđa HS : 
- ¤n tËp quy t¾c chuyĨn vÕ
3. TiÕn tr×nh bµi d¹y
 a. KiĨm tra bµi cị (5 phĩt)
 GV: Yªu cÇu Hs lµm bµi tËp: 
 Cho ®a thøc 
 Tính A(0); A(1); A(-1)
 HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy
 §¸p ¸n: 
 A(0) = 2.02 – 3.0 + 1 = 1
 A(1) = 2.12 – 3.1 + 1 = 0
 A(-1) = 2.(-1)2 – 3.(-1) + 1 = 6
 GV: Nhận xét cho điểm
 * Đặt vấn đề vào bài mới (2 phút)
Trong bài tốn trên, khi thay x = 1 ta cĩ A(1) = 0. Ta nĩi x = 1 là nghiệm của đa thức A(x). Vậy thế nào là nghiệm của đa thức một biến? Làm thế nào để kiểm tra xem một số a cĩ phải là nghiệm của đa thức hay khơng? Đĩ là nội dung bài học hơm nay.
 b.Dạy nội dung bài mới
Hoạt động của GV & HS
Nội dung
GV
?
HS
?
HS
GV
?
HS
GV
HS
GV
HS
GV
HS
GV
HS
?
GV
HS
?
HS
GV
HS
GV
?
HS
GV
HS
GV
?
HS
GV
HS
Hoạt động 1 (15 phút)
Ta ®· biÕt, ë c¸c n­íc nãi tiÕng Anh nh­ Anh, Mü. NhiƯt ®é ®­ỵc tÝnh theo nhiƯt giai Fahrenheit (®é F), ë n­íc ta vµ nhiỊu n­íc nãi tiÕng Ph¸p nhiƯt ®é tÝnh theo nhiƯt giai Xenxiut (®é C). VËy muèn ®ỉi tõ ®é C sang ®é F (hay ng­ỵc l¹i) ta lµm nh­ thÕ nµo ? BiÕt c«ng thøc ®ỉi tõ ®é F sang ®é C lµ : 
C = (F – 32). Ta cïng xÐt bµi to¸n sau
 N­íc ®ãng b¨ng ë bao nhiªu ®é C ? 
ë 00C
H·y thay C = 0 vµo c«ng thøc trªn, tÝnh F ?
T×m F vµ tr¶ lêi: N­íc ®ãng b¨ng ë 320F
NÕu thay F b»ng x trong c«ng thøc trªn, ta cã 
 XÐt ®a thøc P(x) = x - khi nµo P(x) cã gi¸ trÞ b»ng 0?
P(x) = 0 khi x = 32
Ta nãi x = 32 lµ mét nghiƯm cđa ®a thøc P(x). VËy khi nµo sè a lµ mét nghiƯm cđa ®a thøc P(x)?
NÕu t¹i x = a, ®a thøc P(x) cã gi¸ trÞ b»ng 0 th× ta nãi x = a lµ mét nghiƯm cđa ®a thøc
§­a ra ®Þnh nghÜa
 §äc
Ho¹t ®éng 2 (15 phĩt)
Cho ®a thøc P(x) = 2x + 1 T¹i sao x = lµ nghiƯm cđa ®a thøc nµy ? 
TÝnh gi¸ trÞ cđa P(x) t¹i x = vµ tr¶ lêi
 Cho ®a thøc Q(x) = x2 – 1. T×m xem x = - 1 vµ x = 1 cã ph¶i lµ nghiƯm cđa ®a thøc Q(x) kh«ng ?
Lµm bµi . . . 
H·y t×m nghiƯm cđa ®a thøc G(x) = x2 + 1 ?
-Gỵi ý h·y xÐt dÊu cđa ®a thøc G(x).
Lµm bµi . . . 
VËy mét ®a thøc kh¸c ®a thøc kh«ng, cã thĨ cã bao nhiªu nghiƯm ?
Tr¶ lêi . . . .
Yªu cÇu ®äc chĩ ý SGK trang 47.
§äc bµi . . .
Yªu cÇu lµm ?1
Muèn kiĨm tra xem mét sè cã ph¶i lµ
 nghiƯm cđa ®a thøc hay kh«ng ta lµm thÕ nµo?
Tr×nh bµy . . . 
Gäi mét HS lªn b¶ng lµm.
Lªn b¶ng tr×nh bµy
Yªu cÇu lµm ?2
Lµm thÕ nµo biÕt trong c¸c sè ®· cho, sè nµo lµ nghiƯm cđa ®a thøc?
Tr¶ lêi
Yªu cÇu tÝnh nhÈm. vµ gäi vµi HS ®øng t¹i chç tr¶ lêi.
Tr¶ lêi
1. Nghiệm của đa thức một biến
XÐt bµi to¸n: 
Cho biÕt c«ng thøc ®ỉi tõ ®é F sang ®é C lµ : C = (F – 32)
Hái n­íc ®ãng b¨ng ë bao nhiªu ®é F ?
Gi¶i
C = 0: 
 (F – 32) = 0
Þ F – 32 = 0
Þ F = 32
VËy n­íc ®ãng b¨ng ë 32oF
 (x – 32) = x - 
XÐt ®a thøc P(x) = x - 
P(x) = 0 khi x = 32 hay P(32) = 0
Nãi x = 32 lµ mét nghiƯm cđa ®a thøc P(x)
§Þnh nghÜa: NÕu t¹i x = a, ®a thøc P(x) cã gi¸ trÞ b»ng 0 th× ta nãi x = a lµ mét nghiƯm cđa ®a thøc ®ã.
2. VÝ dơ 
a) §a thøc P(x) = 2x + 1 cã
x = lµ nghiƯm cđa P(x) v× P() = 0.
b) §a thøc Q(x) = x2 – 1
Cã Q(-1) = (-1)2 – 1 = 1 – 1 = 0
 Q(1) = 12 – 1 = 0 . VËy –1 vµ 1 ®Ịu lµ nghiƯm cđa ®a thøc Q(x)
c) §a thøc G(x) = x2 + 1
x2 ³ 0 víi mäi x Þ x2 + 1 Þ 1 > 0 víi mäi x tøc lµ kh«ng cã gi¸ trÞ nµo cđa x ®Ĩ G(x) = 0 nªn G(x) kh«ng cã nghiƯm.
Chĩ ý:
-§a thøc (kh¸c ®a thøc 0) cã thĨ cã 1 nghiƯm, 2 nghiƯm  hoỈc kh«ng cã nghiƯm.
-Sè nghiƯm cđa mét ®a thøc kh«ng v­ỵt qu¸ bËc cđa nã.
?1: 
Gi¶i:
Gäi P(x) = x3 –4x
Cã P(-2) = (-2)3 –4(-2) = -8 + 8 = 0
 P(0) = (0)3 –4(0) = 0 - 0 = 0
 P(2) = (2)3 –4(2) = 8 - 8 = 0
VËy –2; 0; 2 ®Ịu lµ nghiƯm cđa P(x)
?2: 
Gi¶i:
 a) lµ nghiƯm cđa P(x)
 b) 3 lµ nghiƯm cđa ®a thøc Q(x).
 c. Củng cố, luyện tập (6 phút)
?
HS
GV
HS
Hái: NghiƯm cđa ®a thøc ph¶i lµ sè nh­ thÕ nµo? 
NghiƯm cđa ®a thøc lµ sè lµm cho ®a thøc cã gi¸ trÞ b»ng 0
Yªu cÇu lµm BT 55/48 SGK.
Lµm bµi tËp
BT 55 :
Gi¶i :
a) NghiƯm cđa ®a thøc lµ sè lµm cho ®a thøc cã gi¸ trÞ b»ng 0. Ta cã :
3y + 6 = 0 Û 3y = - 6 Û y = - 2
VËy nghiƯm cđa P(y) lµ : - 2
b) Ta cã y4 = (y2)2 > 0 mäi y R
=> y4 + 2 > 2
VËy ®a thøc Q(y) = y4 + 2 kh«ng cã nghiƯm
 d. Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (2 phút)
-Nắm chắc khái niệm thế nào là nghiệm của đa thức một biến và biết kiểm tra xem số nào là nghiệm của một đa thức một biến.
-BTVN: sè 54, 55, 56/48 SGK.