Giáo án môn Đại số 7 tuần 14

TUẦN 14
 Tiết 27: MỘT SỐ BÀI TOÁN ĐẠI LƯỢNG TỈ LỆ NGHỊCH
 NS:12/11/2010.ND:16/11/2010
I.Mục tiêu
1. Kiến thức: 
- biết công thức của đại lượng tỉ lệ nghịch y=a/x
+ biết rằng đại lượng y tỉ lệ nghịch với đại lượng x được xác định bởi công thức y=a/x
+ chỉ ra được hệ số tỉ lệ khi biết công thức
- biết tính chất của đại lượng tỉ lệ nghịch
+ biết cách tìm hệ số tỉ lệ khi biết hai giá trị tương ứng của hai đại lượng
2. Kĩ năng: 
- giải được một số dạng toán đơn giản về đại lượng tỉ lệ nghịch
+ tìm được một số ví dụ thực tế về đại lượng tỉ lệ nghịch
+ biết tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch, sự khác nhau giữa các tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch với tính chất của hai đại lượng tỉ lệ thuận
+ sử dụng được tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch để tìm giá trị của một đại lượng
+ sử dụng được tính chất của đại lượng tỉ lệ nghịch để giải các bài toán đơn giản về hai đại lượng tỉ lệ nghịch.
- làm các bài tập: 12,13,16,17,18 SGK
3.Thái độ: Có ý thức liên hệ vào thực tế, học tập nghiêm túc.
II.Chuẩn bị
III.Các hoạt động dạy và học:
Các hoạt động của thầy và trò
Nội dung
1.Kiểm tra:(5’)
Nêu định nghĩa, tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch
2Bài mới:
HĐ1: Tìm hiểu bài toán 1 . 15’
Gv: bài toán 1/SGK
1Hs:Đọc to đề bài
Gv:Hướng dẫn Hs cùng phân tích để tìm ra cách giải
- Ta gọi vận tốc mới và cũ của ô tô lần lượt là V2 và V1 (km/h). Thời gian tương ứng của vận tốc là t2 và t1 (h). Hãy tóm tắt bài rồi lập tỉ lệ thức của bài toán.
- Từ đó tìm t2
Gv:Nhấn mạnh
Vì v và t là 2 đại lượng tỉ lệ nghịch nên tỉ số giữa 2 giá trị bất kì của đại lượng này bằng nghịch đảo tỉ số 2 giá trị tương ứng của đại lượng kia
HĐ2: Tìm hiểu bài toán 2 20’
Hs: Đọc và tóm tắt đề bài
Gv:Gợi ý
Gọi số máy của 4 đội lần lượt là 
 x1; x2 ; x3 ; x4 (máy) ta có điều gì 
Số máy và số ngày có quan hệ với nhau như thế nào?
Áp dụng tính chất của 2 đại lượng tỉ lệ nghịch ta có các tích nào bằng nhau
Biến đổi các tích đó thành dãy tỉ số bằng nhau
VD : 4x1 = 
Áp dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau để tìm x1; x2 ; x3 ; x4
Hs:Cùng thực hiện lần lượt theo từng gợi ý của Gv
Gv:Qua bài toán 2 ta thấy được mối quan hệ giữa “Bài toán tỉ lệ nghịch” và “Bài toán tỉ lệ thuận”
Nếu y tỉ lệ nghịch với x thì y tỉ lệ thuận với vì y = = a. 
Vậy: Nếu x1; x2 ; x3 ; x4 tỉ lệ nghịch với các số 4; 6;10;12 thì x1;x2;x3 ; x4 tỉ lệ thuận với các số ; ; ; 
Hs: Chú ý nghe – Hiểu
?/SGK
 Hs: Cùng làm bài theo sự dẫn dắt
 của Gv
Gv: Áp dụng công thức liên hệ giữa 2 đại lượng tỉ lệ thuận và công thức liên hệ giữa 2 đại lượng tỉ lệ nghịch 
Hs: Trình bày tại chỗ theo nhóm cùng bàn
Gv+Hs: Cùng chữa bài vài nhóm
3.Củng cố:(4’)
Gv:Cho Hs
- Nhắc lại định nghĩa, tính chất của 2 đại lượng tỉ lệ thuận, 2 đại
lượng tỉ lệ nghịch
- Viết đưới dạng công thức rồi so sánh
Bài toán1:
Tóm tắt + Lời giải
Ô tô đi từ A đến B với
Vận tốc là v1thì thời gian là t1
Vận tốc là v2thì thời gian là t2
Vì vận tốc và thời gian là 2 đại lượng tỉ lệ nghịch nên 
Mà t1 = 6 ; v2= 1,2v1
D đó = 1,2
 t2 = = 5
Vậy: Nếu đi với vận tốc mới thì ô tô đi từ A đến B hết 5 giờ.
Bài toán 2
Bài giải:
Gọi số máy của bốn đội lần lượt là 
x1; x2 ; x3 ; x4 (máy)
Ta có : x1+ x2 + x3 + x4 = 36
Vì số máy tỉ lệ nghịch với số ngày hoàn thành công việc nên ta có :
 4x1 = 6x2 = 10x3 = 12x4 
Hay = = = 
Áp dụng tính chất của dãy tỉ số bằng nhau ta có :
===
Từ đó x1 = .60 = 15
 x2 = .60 = 10
 x3 = .60 = 6
 x4 = .60 = 5
Vậy số máy của 4 đội lần lượt là 15 (máy); 10(máy); 6(máy); 5(máy)
?. a) x và y tỉ lệ nghịch x = 
 y và z tỉ lệ nghịch y = 
x = (có dạng x = k.z)
Vậy x tỉ lệ thuận với z
b) x và y tỉ lệ nghịch x = 
y và x tỉ lệ thuận y = b.z
x = hay x.z = hoặc x = 
Vậy x tỉ lệ nghịch với z
 4 Hướng dẫn học ở nhà:(1’)
 - Xem lại cách giải bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch
 - Ôn đại lượng tỉ lệ thuận, đại lượng tỉ lệ nghịch
---------------------------------------------
TIẾT 28 LUYỆN TẬP
NS :12/11/2010.ND :18/11/2010
I.Mục tiêu
 - Kiến thức: Thông qua tiết luyện tập học sinh được củng cố các kiến thức về 
 đại lượng tỉ lệ thuận, đại lượng tỉ lệ nghịch(về định nghĩa và tính chất).
 - Kĩ năng: Có kĩ năng sử dụng thành thạo tính chất của dãy tỉ số bằng nhau 
 để vận dụng giải toán nhanh và đúng.
 - Thái độ: Học sinh được hiểu biết, mở rộng vốn sống thông qua các bài tập 
 mang tính thực tế như bài tập về năng suất, bài tập về chuyển động....
II.Chuẩn bị
III.Các hoạt động dạy và học 
1. Ổn định lớp : 1’ 
2.Bài mới: 
Các hoạt động của thầy và trò
Nội dung
HĐ 1 : Bài tập16/60sgk 15’
Hs:Quan sát kĩ đề bài – Thảo luận theo nhóm cùng bàn
Gv: Gọi đại diện 2 nhóm lên bảng điền (mỗi nhóm điền 1 bảng)
Hs: Các nhóm còn lại theo dõi và cho ý kiến nhận xét, bổ sung
Gv:Chốt lại vấn đề
Phải dựa vào công thức liên hệ giữa 2 đại lượng tỉ lệ thuận và tỉ lệ nghịch để tìm hệ số tỉ lệ. Từ đó mới tìm được x hoặc y.
HĐ 2 : Bài tập17/61sgk 10’
Cho biết hai đại lượng x và y tỉ lệ nghịch với nhau. Điền số thích hợp vào ô trống trong bảng sau:
x
1
-8
10
y
8
-4
223
1,6
Căn cứ vào cặp giá trị x, y đã biết để tìm hệ số tỉ lệ
Sau đó tính các giá trị còn lại dựa vào hệ số tỉ lệ đã tìm
HĐ 3 : Bài tập18/61sgk15’
Cho biết 3 người làm cỏ một cánh đồng hết 6 giờ. Hỏi 12 người (với cùng năng suất như thế) làm cỏ cánh đồng đó hết bao nhiêu thời gian
Hai đại lượng nào tỉ lệ nghịch với nhau?
Tìm hệ số tỉ lệ từ gải thiết 3 người làm trong 6 giờ
3.Củng cố:(3’)
Gv:Chốt lại toàn bài
+ Để giải được các bài toán về đại lượng tỉ lệ thuận, đại lượng tỉ lệ nghịch ta phải:
- Xác định đúng quan hệ giữa 2 đại lượng
- Lập được dãy tỉ số bằng nhau (hoặc tích bằng nhau) tương ứng
- Áp dụng tính chất dãy tỉ số bằng nhau để giải.
Bài16/60sgk: 
Hai đại lượng x và y có tỉ lệ nghịch với nhau hay không nếu:
a)
x
1
2
4
5
8
y
120
60
30
24
14
Ta có : x1.y1 = 1.120 =120
	x2.y2=2.60=120
	x3.y3=4.30=120
	x4.y4=5.24=120
	x5.y5=8.14=112
vậy hai đại lượng x và y không tỉ lệ nghịch với nhau
b) 
x
2
3
4
5
6
y
30
20
15
12.5
10
Ta có : x1.y1 = 60 
	x2.y2=60
	x3.y3=60
	x4.y4=62,5
	x5.y5=60
vậy hai đại lượng x và y không tỉ lệ nghịch với nhau
Bài tập17/61sgk
Ta có : x6.y6=10.1,6=16
Vậy hệ số tỉ lệ a = 16
Từ công thức : y=a/x và x=a/y. các giá trị còn lại là :
x
1
2
-4
6
-8
10
y
16
8
-4
223
-2
1,6
Bài tập18/61sgk
Ta có số người và thời gian là hai đại lượng tỉ lệ nghịch với nhau
Gọi x là đại lượng số người
y là đại lượng thời gian làm xong
x1.y1 =x2.y2
3.6 = 12.y2
=> y2 = (3.6)/12 = 18/12=1,5 
Vậy 12 người làm xong trong 1,5 giờ
 4 Hướng dẫn học ở nhà:(1’)
 - Ôn bài
 - Làm bài 20 23/SGK; bài 28,29 34/SBT