Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 1: Cổng trường mở ra

Ngày soạn: 16 tháng 8 năm 2009
Ngày dạy: 24 tháng 8 năm 2009
Tuần 1
 Tiết : 1 Cổng trường mở ra 
 Lí Lan 
I. Mục tiêu bài học: 
* Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh: cảm nhận được những tình cảm đẹp đẽ của người mẹ dành cho con nhân ngày khai trường; Thấy được ý nghĩa lớn lao của nhà trường với cuộc đời mỗi con người
*Kĩ năng cần rèn: Rèn kĩ năng đọc, giải nghĩa từ, tìm hiểu VBND.
* Giáo dục tư tưởng: Hs có lòng thương yêu, kính trọng mẹ, đồng thời thấy được vai trò của nhà trường đối với xã hội và đối với mỗi con người.
II.Trọng tâm của bài: Tìm hiểu chi tiết
III.Chuẩn bị
*Giáo viên: Giáo án, tranh minh hoạ, tài liệu tham khảo
*Học sinh: Đọc và chuẩn bị trước bài ở nhà
IV. Tiến trình bài dạy:
A/Kiểm tra bài cũ (4’) Kiểm tra phần chuẩn bị của học sinh(3-5 em)
B/Bài mới (36’)
1.Vào bài (1’) Trong cuộc đời, mỗi người sẽ được dự nhiều lễ khai giảng. Với mỗi lần khai trường lại có những kỉ niệm riêng và thường thì lần khai trường đầu tiên để lại dấu ấn sâu đậm nhất trong mỗi chúng ta. Ta thường bồi hồi khi nhớ lại tâm trạng, dáng điệu của mình hôm đó. Song ít ai hiểu được tâm trạng của những người mẹ trước ngày khai trường đầu tiên của con. Bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta hiểu được điều đó. 
2.Nội dung bài dạy (35’)
Tg
05’
10’
20’
Hoạt động của Thầy và trò
Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu chung 
Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc hiểu văn bản.
GV đọc mẫu, HS đọc tiếp
? Em hãy nêu đại ý của văn bản ?
? Em có thể chia văn bản thành mấy đoạn ?
Hoạt động 3: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết
? Trong đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của mẹ ntn?
? Tâm trạng của mẹ và con có gì khác nhau không ?
? Em cảm nhận được điều gì từ người mẹ qua nội dung trên ?
? Theo em, vì sao mẹ lại ko ngủ được?
(Mừng con đã lớn,lo lắng cho con, đang nôn nao nghĩ về ngày khai trường năm xưa)
? Mẹ có ấn tượng, cảm xúc ntn về ngày đầu tiên mình đi học?
- Hs liên hệ ngày đầu tiên đi học.
? Nhận xét về cảm xúc của mẹ đối với ngày đầu đi học ?
? Vì sao trước ngày khai trường của con, mẹ lại nhớ về ngày khai trường của mẹ?
( “ Mẹ muốn nhẹ nhàng, cẩn thận và tự nhiên ghi vào lòng con ” ).
? Câu nào ở đv này cho ta thấy sự chuyển đổi tâm trạng của mẹ một cách tự nhiên?
( Câu đầu đoạn )
? Mẹ nghĩ về ngày khai trường ở Nhật ntn? Hãy tìm những từ ghép trong đoạn này nhằm miêu tả quang cảnh đó?
? Trong đv này, câu nào nói lên tầm quan trọng của nhà trường đối với thế hệ trẻ ?
( “ Ai cũng biết ..... sau này ” ).
? Em hiểu câu nói đó ntn?
(G/dục rất quan trọng và vì vậy không thể có một sai lầm dù nhỏ nào).
? Em nghĩ ntn về câu nói của mẹ “ Đi đi con trai ”? Theo em, thế giới kì diệu đó là gì sau 7 năm em ngồi trên ghế nhà trường?
- Hs : lời động viên khích lệ con.
- Gv: (Trong mẹ, quá khứ, hiện tại, tương lai đã hoà đồng, mẹ nghĩ đến ngày khai trường, ngày lễ trọng đại của toàn XH và mong ước toàn XH quan tâm chăm sóc cho gd).
? Qua đó em thấy được giá trị nghệ thuật gì từ tác phẩm?
? Qua những gì vừa phân tích, em thấy được những ý nghĩa sâu sắc nào từ vb?
- Hs đọc phần “ Ghi nhớ ”- sgk(9).
Nội dung kiến thức
I. Đọc tìm hiểu chung
1.Tác giả - tác phẩm:
a. Tác giả : Lý Lan – Nhà báo
b. Tác phẩm: Là văn bản nhật dụng viết về nhà trường.
2. Hoàn cảnh sáng tác: Đây là bài kí của tg Lý Lan trích từ báo “Yêu trẻ số 166 Thành phố Hồ Chí Minh"
1.9.2000
II. Đọc hiểu văn bản
1.Đọc tìm hiểu từ khó
*Đọc: giọng dịu dàng, t/c, chú ý phần miêu tả t/trạng.
*Từ khó: sgk
2.Đại ý - Bố cục
*Đại ý: Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đem ko ngủ trước ngày đầu con đến trường.
*Bố cục: 2 đoạn
 + Đoạn 1: Từ đầu... “ Ngủ sớm ”.
 + Đoạn 2: Còn lại.
3.Tìm hiểu chi tiết:
1.Tâm trạng của mẹ trước khi đi ngủ. 
+ Mẹ: Miên man với những suy nghĩ về con, không làm được gì cho mình.
+ Con: Vô tư, hồn nhiên, thanh thản.
đ Một người mẹ đầy yêu thương, thấu hiểu và lo lắng cho con.
2. Tâm trạng của mẹ khi đi ngủ.
a. Mẹ nhớ về ngày đầu tiên mình đi học.
- Rạo rực, bâng khuâng, xao xuyến.
Nôn nao, hồi hộp, chơi vơi, hốt hoảng. 
đ Cảm xúc chân thật, sâu sắc, trân trọng mái trường, coi trọng việc học.
b. Cảm nghĩ của mẹ về ngày khai trường ở Nhật. 
- Ngày khai trường là ngày lễ của toàn xã hội.
- Giáo dục có vai trò rất quan trọng đối với thế hệ trẻ.
c. Cảm nghĩ của mẹ về ngày mai - khi con bước vào cổng trường.
- Con bước vào cổng trường là bước vào thế giới kỳ diệu.
- Thế giới đó là tri thức, sự hiểu biết, tình cảm, đạo lý, tình bạn, tình thầy trò ...
-> Bao nhiêu suy nghĩ của mẹ đều hướng về con. Đó là người mẹ sâu sắc, t/c, hiểu biết, tế nhị.
III - Tổng kết.
1. Nghệ thuật.
+ Từ ngữ nhẹ nhàng, kín đáo (giọng độc thoại) như lời tâm sự.
+ Miêu tả diễn biến tâm trạng đặc sắc.
2. Nội dung.
+ Tình cảm yêu thương sâu sắc của mẹ
+ Vai trò to lớn của nhà trường đối với con người.
C.Luyện tập(3’)
 Hãy viết 1 đoạn văn ngắn kể về kỷ niệm ngày đầu tiên đi học của em ?
D.Củng cố(1’) Nhấn mạnh ND của văn bản
E.Hướng dẫn về nhà(1’)
- Học bài, làm bài tập sách BT
- Chuẩn bị bài: Mẹ tôi