Giáo án môn học Ngữ văn 7 - Tiết 4: Liên kết trong văn bản

Ngày soạn: tháng năm 2010
Ngày dạy: tháng năm 2010
Tuần 1
 Tiết : 4 Liên kết trong văn bản
 I. Mục tiêu bài học: 
* Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh:
- Muốn đạt được mục đích giao tiếp thì văn bản phải có tính liên kết. Sự liên kết ấy cần được thể hiện trên cả 2 mặt : Hình thức ngôn ngữ và nội dung ý nghĩa. 
*Kĩ năng cần rèn:
*Giáo dục tư tưởng: Vận dụng những kiến thức đã học để bước đầu xd được những vb có tính liên kết.
II.Trọng tâm của bài: phần lý thuyết
III.Chuẩn bị
*Giáo viên: Giáo án, tài liệu tham khảo
*Học sinh: Xem trước bài ở nhà
IV. Tiến trình bài dạy:
A/Kiểm tra bài cũ (4’) Kiểm tra phần chuẩn bị ở nhà của học sinh 3-5 HS
B/Bài mới (36’)
1.Vào bài (1’) ở lớp 6 các em đã được làm quen với các vb, đã viết văn tự sự, miêu tả .... các em sẽ ko thể hiểu được một cách cụ thể về vb, cũng như khó có thể tạo lập được những vb tốt nếu ko tìm hiểu kỹ về một trong những tính chất quan trọng nhất của nó là liên kết.
2.Nội dung bài dạy (35’)
Tg
10’
10’
15’
Hoạt động của Thầy và trò
Hoạt động 1: Tìm hiểu mục I
GV : gọi hs đọc 2 đoạn văn ( đoạn văn trong Văn bản : Mẹ tôi-sgk-10 và đoạn văn sgk-17 )
- So sánh 2 đoạn văn, đoạn nào có thể hiểu rõ hơn người bố muốn nói gì ?
- Nếu En Ri Cô chưa hiểu ý bố thì hãy cho biết vì sao ? ( vì giữa các câu còn chưa có sự liên kết )
- GV: liên : liền; kết : nối, buộc; liên kết: nối liền nhau gắn bó với nhau
- Muốn cho đoạn văn có thể hiểu được thì nó phải có tính chất gì ? ( liên kết ) -Thế nào là liên kết ?
- GV : liên kết là 1 trong những tính chất quan trọng nhất của văn bản
* BT1 : Tôi đến trường. Em Thu bị ngã .
- ở đây nêu mấy thông tin ? Những thông tin này như thế nào với nhau ? - Em hãy sửa lại câu văn để 2 thông tin này gắn kết với nhau ? 
Hoạt động 2: tìm hiểu mục II
HS đọc VD ( sgk - 18 )
 Sự sắp xếp ý giữa câu 1 và câu 2 có gì bất hợp lí ? Vì sao ?
( chưa có sự nối kết với nhau - vì chưa có tính liên kết )
- Làm thế nào để xoá bỏ được sự bất hợp lí đó ? 
- GV : Những từ : còn bây giờ, con là những từ, tổ hợp từ được sử dụng làm phương tiện liên kết trong đoạn văn
- So sánh đoạn văn khi chưa dùng phương tiện liên kết và khi dùng phương tiện liên kết ? 
- Một văn bản muốn có tính liên kết trước hết phải có điều kiện gì ? Cùng với điều kiện ấy, các câu trong văn bản phải sử dụng các phương tiện gì ? 
- HS đọc ghi nhớ 
Hoạt động 3: hướng dẫn luyện tập
- Đọc đoạn văn và sắp xếp câu văn theo thứ tự hợp lí để tạo thành 1 đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ?
- Vì sao lại sắp xếp như vậy? 
(sắp xếp như vậy thì đoạn văn mới rõ ràng, dễ hiểu.)
- Các câu văn dưới đây đã có tính liên kết chưa ? Vì sao ?
- Điền các từ ngữ thích hợp vào chỗ trống?
“ Đêm nay mẹ không ngủ được. Ngày mai là ngày khai trường lớp 1 của con.” Có ý kiến cho rằng: Sự liên kết giữa 2 câu trên hình như không chặt chẽ, vậy mà chúng vẫn được đặt cạnh nhau trong Văn bản : Cổng trường mở ra. Em hãy giải thích tại sao ?
Nội dung kiến thức
I. Liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản :
1 / Tính liên kết của văn bản :
- Ví dụ :
- Đoạn văn khó hiểu vì giữa các câu văn không có mối quan hệ gì với nhau 
- Liên kết: là sự nối kết các câu, các đoạn trong văn bản 1 cách tự nhiên, hợp lí, làm cho văn bản trở nên có nghĩa, dễ hiểu
( 2 thông tin - không liên quan với nhau )
( Trên đường tới trường, tôi thấy em Thu bị ngã . )
2 - Phương tiện liên kết trong văn bản :
- Ví dụ :
- Thêm cụm từ : còn bây giờ
- Từ : Đứa trẻ phải thay băng từ : con
- Chưa dùng : câu văn rời rạc, khó hiểu. Khi dùng: câu văn rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu 
- Muốn tạo được tính liên kết trong văn bản cần phải sử dụng những phương tiện liên kết về hình thức và nội dung.
* Ghi nhớ : SGK ( 18 )
II - Luyện tập :
 * Bài 1 ( SGK-18 ) :
 Sơ đồ câu hợp lí : 1 - 4 - 2 - 5 - 3
* Bài 2 ( 19 ) :
- Đoạn văn chưa có tính liên kết.
- Vì chỉ đúng về hình thức ngôn ngữ song không cùng nói về một nội dung.
* Bài 3 ( 19 ) :
Điền từ : bà, bà , cháu, bà, bà, cháu, thế là.
* Bài 4 ( 19 ) :
 Nếu tách riêng 2 câu văn thì có vẻ rời rạc nhưng nếu đọc tiếp câu 3 thì ta thấy câu 3 kết nối 2 câu trên thành 1 thể thống nhất làm đoạn văn có tính liên kết chặt chẽ .
C.Luyện tập(3’) Yêu cầu hs làm bài tập 5
D.Củng cố(1’) Tính liên kết của văn bản được thể hiện trên 2 phương diện nào ?
E.Hướng dẫn về nhà(1’)
 - Viết một đv (5 câu) theo chủ đề: “ Tình yêu mẹ ”(Chú ý đến các yếu tố lk các câu)
- Soạn bài “ Cuộc chia tay của những con búp bê ”.