Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tiết 73 đến tiết 92

Ngày soạn: 
Ngày giảng: 7A1:
 7A2:
Tiết73,74,75
CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG (Phần Tiếng Việt)
RÈN LUYỆN CHÍNH TẢ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
 Biết cách khắc phục một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.
2. Kĩ năng 
 Phát hiện và sửa lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm thường thấy ở địa phương.
3. Thái độ
 Có ý thức rèn luyện ngôn ngữ chuẩn mực.
II. KĨ NĂNG SỐNG
 Giao tiếp, giải quyết vấn đề
III. CHUẨN BỊ
1. GV: bảng phụ
2. HS: soạn bài theo câu hỏi
IV. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp: vấn đáp, phân tích, gợi mở, nêu vấn đề 
2. Kĩ thuật: trình bày 1phút, khăn trải bàn
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
1.Ổn định tổ chức:1’
2.Kiểm tra(3’) 
- GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
3. Tiên trình các hoạt động dạy học
*Khởi động(1’) Do đặc điểm địa phương, khi viết các bài các em thường mắc một số lỗi chính tả do sự nhầm lẫn giữa các phụ âm: tr/ch, s/x, gi/r/d Để giúp các em khắc phục, chúng ta cùng học bài hôm nay.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
*HĐ1:HD tìm hiểu nội dung luyện tập(10’)
- Mục tiêu
Biết cách khắc phục một số lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương
-GV: ở bài này chúng ta cần
*HĐ 2: HD luyện tập(25’)
- Mục tiêu
+ Nghe-viết một đoạn văn bản có độ dài 100 chữ, sau đó đối chiếu với văn bản để nhận ra lỗi chính tả.
+ Nhớ-viết một bài thơ sau đó đối chiếu với văn bản để nhận ra lỗi chính tả.
+ Điền chữ cái phù hợp vào chỗ trống.
+ Thêm dấu thanh vào các tiếng cụ thể.
+ Đặt câu phân biệt các tiếng dễ nhầm lẫn .
+ Điền một tiếng hoặc một từ vào chỗ trống.
H.Nghe – viết một đoạn, bài thơ hoặc văn xuôi có độ dài khoảng 100 chữ?
GV đọc cho HS viết
GV đọc chậm
H/S viết đoạn văn vào vở, đúng và đẹp
-Yêu cầu viết đúng các tiếng có phụ âm đầu: sông, xanh,núi, trăng, xây, xuân, Nội, riêu, lành lạnh, trống chèo, lại, xa.
4. Củng cố(3’)
 - GV khái quát nội dung bài học
5. Hướng dẫn học bài(2’)
 - Bài cũ: về nhà luyện viết chính tả
 - Bài mới: ôn tập Cảnh khuya, Qua Đèo Ngang.
Tiết 2: NG: 7A1:
 7A2:
H.Nhớ – viết một đoạn (bài) thơ hoặc văn xuôi có độ dài khoảng 100 chữ ?
Học sinh nhớ lại bài thơ và viết vào vở, chú ý viết đúng: Suối, xa, trăng, lồng, khuya, nỗi, nước nhà.
- Trình bày đẹp, khoa học.
GV kiểm tra một số bài, nhận xét.
H.Điền 1 chữ cái, 1 dấu thanh hoặc 1 vần vào chỗ trống ?
HS lên bảng làm
HS nhận xét, GV nhận xét KL
H.Điền 1 tiếng hoặc 1 từ chứa âm, vần dễ mắc lỗi vào chỗ trống ?
HS lên bảng làm
HS nhận xét, GV nhận xét KL
H.Tìm tên các sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất ?
HS lên bảng làm
HS nhận xét, GV nhận xét KL
H.Tìm từ hoặc cụm từ dựa theo nghĩa và đ.điểm ngữ âm đã cho sẵn, ví dụ tìm những từ chứa tiếng bắt đầu bằng r, d hoặc gi ?
HS lên bảng làm
HS nhận xét, GV nhận xét KL
 Tiết 3: NG: 7A1:
 7A2:
H.Đặt câu phân biệt những từ chứa những tiếng dễ lẫn ?
HS lên bảng làm
HS nhận xét, GV nhận xét KL
H. Điền một chữ cái, một dấu thanh hoặc một vần vào chỗ trống?
H. Điền một tiếng hoặc một từ chứa âm, vần dễ mắc lỗi vào chỗ trống
H.Tìm từ chỉ sự vật, hoạt động, trạng thái, đặc điểm, tính chất ?
HS lên bảng làm
HS nhận xét, GV nhận xét KL
I.Nội dung luyện tập
-Viết đúng các tiếng có phụ âm đầu dễ mắc lỗi, ví dụ: tr/ch, s/x, r/d/gi, l/n.
-Viết đúng các phụ âm cuối dễ mắc lỗi, ví dụ: c/t, n/ng
-Viết đúng tiếng có các dấu thanh dễ mắc lỗi, ví dụ:hỏi/ngã
-Viết đúng các tiếng có các nguyên âm dễ mắc lỗi,ví dụ: i/iê, o/ô
-Viết đúng các tiếng có phụ âm đầu dễ mắc lỗi, ví dụ:v/d
II.Một số hình thức luyện tập
1.Viết những đoạn, bài chứa các âm, dấu thanh dễ mắc lỗi
a.Nghe – viết hai đoạn văn trong bài “Mùa xuân của tôi” (Vũ Bằng)
 Tôi yêu sông xanh, núi tím; tôi yêu đôi mày ai như trăng mới in ngần và tôi cũng xây mộng ước mơ, nhưng yêu nhất mùa xuân không phải là vì thế.
 Mùa xuân của tôi – mùa xuân Bắc Việt, mùa xuân của Hà Nội – là mùa xuân có mưa riêu riêu, gió lành lạnh, có tiếng nhạn kêu trong đêm xanh, có tiếng trống chèo vọng lại từ những thôn xóm xa xa, có câu hát huê tình của cô gái đẹp như thơ mộng...
*Đoạn văn trong bài “Một thứ quà của lúa non: Cốm”(Thạch Lam)
 Cốm là thức quà riêng biệt của đất nước, là thức dâng của những cánh đồng lúa bát ngát xanh, mang trong hương vị tất cả cái mộc mạc, giản dị và thanh khiết của đồng quê nội cỏ An Nam. Ai đã nghĩ đầu tiên dùng cốm để làm quà sêu tết. Không còn gì hợp hơn với sự vương vít của tơ hồng, thức quà trong sạch, trung thành như các việc lễ nghi. Hồng cốm tốt đôiVà không bao giờ có hai màu lại hòa hợp hơn được nữa: màu xanh tươi của cốm như ngọc thạch quý, màu đỏ thắm của hồng như ngọc lựu già. Một thứ thanh đạm, một thứ ngọt sắc, hai vị nâng đỡ nhau để hạnh phúc được lâu bền. (Thật đáng tiếc khi chúng ta thấy những tục lệ tốt đẹp ấy mất dần, và những thức quý của đất mình thay dần bằng những thức bóng bảy hào nháng và thô kệch bắt chước người ngoài: những kẻ mới giàu vô học có biết đâu mà thưởng thức được những vẻ cao quý kín đáo và nhũn nhặn?)
b.Nhớ – viết bài thơ “Cảnh khuya” (Hồ Chí Minh)
 Tiếng suối trong như tiếng hát xa,
 Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa.
 Cảnh khuya như vẽ người chưa ngủ,
 Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.
*Bài thơ “Qua đèo ngang” (Bà Huyện Than Quan)
 Bước tới Đèo Ngang, bóng xế tà,
 Cỏ cây chen đá, lá chên hoa.
 Lom khom dưới núi, tiều vài chú,
 Lác đác bên sông, chợ mấy nhà.
 Nhớ nước đau lòng, con quốc quốc, 
 Thương nhà mỏi miệng, cái gia gia.
 Dừng chân đứng lại, trời, non, nước,
 Một mảnh tình riêng, ta với ta.
2.Làm các bài tập chính tả
*Bài tập 1
a.Điền vào chỗ trống
-Điền x hoặc s: xử lí, sử dụng, giả sử, xét xử.
-Điền dấu hỏi hoặc ngã: tiểu sử, tiễu trừ, tiểu thuyết, tuần tiễu.
-Chọn tiếng thích hợp điền vào chỗ trống: chung sức, trung thành, chung thuỷ, trung đại.
-Điền các tiếng mãnh hoặc mảnh vào chỗ thích hợp: mỏng mảnh, dũng mãnh, mãnh liệt, mảnh trăng.
b.Tìm từ theo yêu cầu
-Tên các loài cá bắt đầu bằng ch/tr: cá chép, cá chuối, cá chim, cá chuồn, cá chầy; cá trắm, cá trôi, cá trê
-Tìm các từ chỉ hoạt động, trạng thái chứa tiếng có thanh hỏi, thanh ngã: nghỉ ngơi, ăn ngủ, học hỏi, ngớ ngẩn, lẩm cẩm, suy nghĩ, ngẫm nghĩ, ngỡ ngàng, nghễnh ngãng. 
-Không thật vì được tạo ra 1 cách không tự nhiên: giả ngô giả ngọng. 
-Tàn ác vô nhân đạo: miệng nam mô bụng bồ dao găm, ném đá giấu tay.
-Dùng cử chỉ ánh mắt làm dấu hiệu: ra hiệu.
c. Đặt câu
-Đặt câu với từ: giành, dành.
+Nhân dân ta chiến đấu gian khổ mới giành được ĐL.
+Mẹ tôi dành dụm tiền để nuôi tôi ăn học.
-Đặt câu với các từ: tắt, tắc.
+Nó hay đi ngang về tắt.
+Những bài văn cổ thường hay dùng cụm từ “Sơn hà xã tắc.
*Bài tập 2
a.Điền vào chỗ trống
- Điền ch hoặc tr vào chỗ trống: chân lí, trân châu, trân trọng, chân thành
- Điền dấu hỏi hoặc ngã : mẩu chuyện, thân mẫu, tình mẫu tử, mẩu bút chì.
-Điền tiếng thích hợp vào chỗ trống: (giành, dành): giành dụm, để dành, tranh giành, giành độc lập.
- Điền tiếng sĩ hoặc sỉ vào chỗ thích hợp: liêm sỉ, dũng sĩ, sĩ khí, sỉ vả.
b.Tìm từ theo yêu cầu
- Từ chỉ hoạt động, trạng thái: chạy nhảy, chạy trọt, chạy vạy, leo trèo, 
- Từ chỉ đặc điểm, tính chất có thanh hỏi (khỏe) hoặc thanh ngã (rõ): đỏ, khỏe, rõ, mẫm, bủng beo, 
- Tìm từ và cụm từ dựa theo nghĩa và đặc điểm ngữ âm cho sẵn
+ Trái nghĩa với chân thật: giả dối
+ ĐỒng nghĩa với từ biệt: chia xa
+ Dùng chày cối làm cho giập nát hoặc tróc lớp ngoài: giã
c. Đặt câu phân biệt các từ chứa những tiếng dễ nhầm lẫn
- Đặt câu với từ : lên, nên
+ Hôm qua tôi và Lan lên tàu về quê
+ Bởi chăm chỉ học tập nên năm nào A cũng đạt HS giỏi
- Đặt câu để phân biệt các từ: vội, dội
+ Nam đi vội quá nên quên không mang theo khăn quàng
+ Tôi đang chơi thì bị Nam dội lên đầu một ca nước lạnh.
4. Củng cố(3’)
 H ?Qua bài hôm nay, em cần lưu ý điều gì khi viết?
5, Hướng dẫn học bài(2’) 
- Đọc lại các bài làm văn của mình, phát hiện và sửa lỗi chính tả do ảnh hưởng của cách phát âm địa phương.
Chuẩn bị: Chương trình địa phương(tiếp)
 ----------------------------------------------------------------
Ngày soạn:
Ngày giảng: 7A1:
 7A2:
Tiết 76 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG
 Phần Văn và Tập làm văn
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
-Yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao điạ phương .
- Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
- Hiểu thêm về giá trị nội dung, đặc điểm hình thức của tục ngữ, ca dao địa phương.
2. Kĩ năng 
- Biết cách sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
- Biết cách tì hiểu tục ngữ, ca dao địa phương ở một mức độ nhất định.
3. Thái độ
- Có ý thức sưu tâm và tìm hiểu về ca dao, tục ngữ địa phương.
- Sưu tầm tục ngữ liên quan đến môi trường.
II. KĨ NĂNG SỐNG
 Giao tiếp, giải quyết vấn đề
III. CHUẨN BỊ
1. GV: bảng phụ
2. HS: soạn bài theo câu hỏi
IV. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp: vấn đáp, phân tích, gợi mở, nêu vấn đề 
2. Kĩ thuật: trình bày 1phút, khăn trải bàn
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
1.Ổn định tổ chức:1’
2.Kiểm tra(3’)
Tục ngữ là gì? Đọc một câu tục ngữ và nêu nội dung và nghệ thuật?
- Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt 
- GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
3. Tiên trình các hoạt động dạy học
*Khởi động(1’) 
Để giúp các em hiểu sâu hơn về tục ngữ, ca dao, dân ca và đặc biệt hiểu rộng hơn về tục ngữ, ca dao, dân ca ở địa phương mình. Hôm nay cô trò ta cùng thực hiện chương trình văn học địa phương phần Văn và Tập làm văn
Hoạt động của GV và HS
Nội dung chính
* HĐ 1 : Nội dung thực hiện
- Mục tiêu
+ Nhắc lại được KN cac dao, dân ca, tục ngữ.
+Yêu cầu của việc sưu tầm tục ngữ, ca dao điạ phương .
+Cách thức sưu tầm tục ngữ, ca dao địa phương.
H. Em hiểu gì về ca dao – dân ca?
- Là những khái niệm tương đương chỉ các thể loại trữ tình dân gian, kết hợp lời và nhạc -> diễn tả đời sống nội tâm của con người
H. Phân biệt ca dao và dân ca?
- Dân ca là những sáng tác kết hợp lời và nhạc
- Ca dao: là lời của dân ca, ca dao còn bao gồm những bài thơ dân gian
H.Tục ngữ là gì?
- Những câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh thể hiện kinh nghiệm của nhân dân về mọi mặt
Gv gọi một số học sinh đọc những câu tục ngữ, ca dao dân ca đã sưu tầm được lưu hành ở địa phương?
Gv yêu cầu học sinh giải nghĩa các câu tục ngữ
Học sinh trả lời -> nhận xét
Gv sửa chữa, bổ sung
H. Đọc những câu tục ngữ có liên quan đến môi trường ?
HS trình bày
HS khác nhận xét, bổ sung
GV nhận xét, bổ sung
GV yêu cầu học sinh ( sưu tâm( trình bày những câu tục ngữ, ca dao nói về địa phương mình
Gv ghi bảng
I.Nội dung thực hiện
1.Ca dao dân ca
2.Tục ngữ 
II.Sưu tầm tục ngữ, ca dao dân ca địa phương
1.Tục ngữ, ca dao dân ca lưu hành ở địa p ... : sù giµu cã vµ ®Ñp ®Ï cña tiÕng ViÖt trªn nhiÒu ph­¬ng diÖn.
H.V¨n b¶n nµy, NT nghÞ luËn cña t/g cã g× ®Æc s¾c vµ næi bËt?
- HSH§ nhãm2 (2 phót) 
- B¸o c¸o KQ
- GVNX - KL:
 +KÕt hîp gi¶i thÝch víi c/m, b×nh luËn
 + LËp luËn chÆt chÏ
 + C¸c dÉn chøng toµn diÖn, bao qu¸t, cã søc thuyÕt phôc.
H.Bµi v¨n nghÞ luËn mang l¹i cho em nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c nµo vÒ TV?
- Lµ 1 thø tiÕng võa ®Ñp võa hay, cã ®Æc s¾c trong cÊu t¹o vµ kh¶ n¨ng thÝch øng víi hoµn c¶nh.
H.Qua ®©y, em hiÓu t/g lµ ng­êi ntn?
- Lµ nhµ KH am hiÓu TV, biÕt tr©n träng gi¸ trÞ TV, yªu tiÕng mÑ ®Î, cã tinh thÇn DT, tin t­ëng vµo t­¬ng lai cña ngõ¬i ViÖt.
- HS ®äc ghi nhí trong SGK
- GV kh¾c s©u k.thøc.
* H§3: HD HS luyÖn tËp(5’)
- Môc tiªu
+ NhiÖm vô gi÷ g×n sù trong s¸ng cña tiÕng ViÖt.
+ T×m 5 dÉn chøng thÓ hiÖn sù giµu ®Ñp cña TV vÒ ng÷ ©m, tõ vùng trong c¸c bµi v¨n, th¬ ®· häc.
H.Lµ mét HS, trong häc tËp vµ trong giao tiÕp , em ®· vµ sÏ lµm g× cho sù giÇu ®Ñp cña TV?
- Gv tæ chøc cho HS thi t×m gi÷a c¸c nhãm
VD:- Lêi nãi ch¼ng mÊt tiÒn mua
 - BÇu ¬i th­¬ng lÊy bÝ cïng
 - Em ¬i Ba Lan mïa tuyÕt tan.
 - §Ñp v« cïng tæ quèc ta ¬i.
 - §­êng v« xø NghÖ 
- Gäi HS ®äc phÇn ®äc thªm
* H§4: HD ®äc thªm 
- Môc tiªu: HiÓu s©u thªm sù giµu, ®Ñp cña tiÕng ViÖt.
HS vÒ nhµ ®äc phÇn ®äc thªm
I. §äc – th¶o luËn chó thÝch
1. §äc v¨n b¶n
2. Th¶o luËn chó thÝch
 a. T¸c gi¶
 - §Æng Thai Mai (1902- 1984) quª ë NghÖ An
 - Lµ nhµ v¨n, nhµ ng/c v¨n häc næi tiÕng
 b. T¸c phÈm
 - §o¹n trÝch trong phÇn ®Çu cña bµi nghiªn cøu “TV, mét biÓu hiÖn hïng hån cña søc sèng DT”, xuÊt b¶n n¨m 1967.
- ThÓ lo¹i: NghÞ luËn chøng minh
 c. Tõ khã (SGK.36)
II. Bè côc 
 2 PhÇn
 PhÇn1: Tõ ®Çu...thêi kú LS.
 PhÇn2 : Cßn l¹i
III. T×m hiÓu v¨n b¶n
1.NhËn ®Þnh chung vÒ phÈm chÊt cña tiÕng ViÖt
 - TiÕng ViÖt cã nh÷ng ®Æc s¾c cña 1 thø tiÕng ®Ñp , 1 thø tiÕng hay.
-“Nãi thÕ cã nghÜa lµ nãi r»ng:
 Nãi thÕ còng cã nghÜa lµ nãi ...
- Sö dông ®iÖp cÊu tróc- võa cã ý nhÊn m¹nh, võa më réng c©u v¨n
- T¸c gi¶ xÐt tõ cÊu tróc ng«n ng÷ mµ ®¸nh gi¸, thÓ hiÖn c¸ch nh×n KH c¬ b¶n.
- C¸ch gi¶i thÝch vµ ®¸nh gi¸ ®Æc s¾c, cã tÇm kh¸i qu¸t cao (ThÓ hiÖn c¸i nh×n vµ tÇm v¨n ho¸ uyªn th©m cña ng­êi viÕt)
=>LËp luËn ng¾n gän, rµnh m¹ch ®i tõ ý kh¸i qu¸t ®Õn ý cô thÓ, lµm ng­êi ®äc dÔ theo dâi, dÔ hiÓu.
2.BiÓu hiÖn sù giÇu ®Ñp cña tiÕng ViÖt
 a. TiÕng ViÖt ®Ñp
 + GiÇu chÊt nh¹c
+ HÖ thèng nguyªn ©m, phô ©m phong phó, giÇu h×nh t­îng, giÇu thanh ®iÖu.
+Sù uyÓn chuyÓn , c©n ®èi nhÞp nhµng vÒ mÆt có ph¸p .
- KÕt hîp chøng cí KH vµ ®êi sèng lµm cho lý lÏ trë nªn s©u s¾c. T¸c gi¶ ®· kh¼ng ®Þnh vµ chøng minh TV lµ 1 thø tiÕng kh¸ ®Ñp.
 b. TiÕng ViÖt hay
- Tho¶ m·n nhu cÇu trao ®æi t×nh c¶m, ý nghÜ trong ®êi sèng XH
 - Tho¶ m·n yªu cÇu cña ®êi sèng VH ngµy cµng phøc t¹p.
* C¬ së:
 - Dåi dµo vÒ cÊu t¹o tõ ng÷, vÒ h×nh thøc diÔn ®¹t
 - Tõ vùng t¨ng lªn mçi ngµy mét nhiÒu
 - Ng÷ ph¸p uyÓn chuyÓn , chÝnh x¸c h¬n
 - CÊu t¹o vµ kh¶ n¨ng thÝch øng víi sù ph¸t triÓn míi.
 - Dïng lý lÏ vµ dÉn chøng KH thuyÕt phôc ng­êi ®äc tin vµo c¸i hay cña TV.
* ý nghÜa
- TV mang trong nã nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa rÊt ®¸ng tù hµo cña ng­êi ViÖt Nam.
- Tr¸ch nhiÖm gi÷ g×n, ph¸t triÓn tiÕng nãi d©n téc cña mçi ng­êi ViÖt Nam.
IV. Ghi nhí (SGK. 37)
V. LuyÖn tËp
 BT1
- Häc tËp m«n Ng÷ v¨n...
- Nãi n¨ng trong giao tiÕp...
-> Gi÷ g×n sù trong s¸ng cña TV.
 BT2: T×m 5 dÉn chøng thÓ hiÖn sù giÇu ®Ñp cña TV vÒ mÆt ng÷ ©m vµ tõ vùng trong c¸c bµi th¬.
- Ng÷ ©m: 
 §o¹n tr­êng thay, lóc ph©n k×!
Vã c©u khÊp khÓnh b¸nh xe gËp ghÒnh
 (TruyÖn KiÒu- NguyÔn Du)
- ¢m thanh:
“ Tre gi÷ lµng, gi÷ n­íc, gi÷ m¸i nhµ tranh, gi÷ ®ång lóa chÝn”
- Tõ vùng:
Cá non xanh rîn ch©n trêi
VI. §äc thªm
 TiÕng viÖt giµu vµ ®Ñp
4. Cñng cè(2’)
 - GV nhÊn m¹nh néi dung cña bµi
 - Cho HS lµm tËp tr¾c nghiÖm: V¨n b¶n “Sù giÇu ®Ñp cña tiÕng ViÖt” thuéc thÓ lo¹i g×?
	A. NghÞ luËn x· héi	C. NghÞ luËn gi¶i thÝch
	B. NghÞ luËn chøng minh	D. NghÞ luËn v¨n häc
5. HD häc bµi(1’)
 - Bµi cò: Häc bµi, thuéc ghi nhí, hoµn thiÖn BT1
 + So s¸nh c¸ch s¾p xÕp lÝ lÏ, cøng cø cña v¨n b¶n Sù giµu ®Ñp cña tiÕng ViÖt víi v¨n b¶n Tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n ta.
 - Bµi míi: ChuÈn bÞ bµi “§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå”
 TiÕt 92: Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u.
 ---------------------------------------------------------------------------
Ngµy so¹n: 
Ngµy gi¶ng: 7A1:
 7A2:	
TiÕt 92 Thªm tr¹ng ng÷ cho c©u
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- N¾m ®­îc ®Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷, nhËn biÕt tr¹ng ng÷ trong c©u.
- Mét sè tr¹ng ng÷ th­êng gÆp.
- VÞ trÝ cña tr¹ng ng÷ trong c©u.
- BiÕt më réng c©u b»ng c¸ch thªm vµo c©u thµnh phÇn tr¹ng ng÷ phï hîp.
2. Kĩ năng 
- NhËn biÕt thµnh phÇn tr¹ng ng÷ cña c©u.
- Ph©n biÖt c¸c lo¹i tr¹ng ng÷.
3. Thái độ
 Cã ý thøc sö dông tr¹ng ng÷ khi nãi, viÕt.
II. KĨ NĂNG SỐNG
- Ra quyết định: lựa chọn cách thêm trạng ngữ cho câu theo mục đích giao tiếp của bản thân.
- Giao tiếp: trình bày suy nghĩ, ý tưởng, trao đổi về cách thêm trạng ngữ cho câu.
III. CHUẨN BỊ
1. GV: bảng phụ, , tµi liÖu tham kh¶o
 - Häc sinh: SGK, vë so¹n
2. HS: soạn bài theo câu hỏi
IV. PHƯƠNG PHÁP/ KĨ THUẬT DẠY HỌC
1. Phương pháp: vấn đáp, phân tích tình huống mẫu để hiểu cách thêm trạng ngữ cho câu, gợi mở, nêu vấn đề 
2. Kĩ thuật: Thảo luận; động não
IV. CÁC BƯỚC LÊN LỚP
1.Ổn định tổ chức:1’
2.Kiểm tra(4’)
- Em hiÓu thÕ nµo lµ c©u ®Æc biÖt? C©u ®Æc biÖt kh¸c c©u rót gän ntn?
 - GV kiểm tra việc chuẩn bị bài của học sinh
3. Tiên trình các hoạt động dạy học
*Khởi động(1’)
 GV ®­a ra VD: 
 - H«m nay, chóng em ®i lao ®éng.
 - H·y x¸c ®Þnh c¸c thµnh phÇn c©u? “H«m nay” lµ thµnh phÇn g×, thªm vµo c©u cã t¸c dông g×? 
- §Ó hiÓu râ h¬n vÒ thµnh phÇn TR,chóng ta sÏ t×m hiÓu trong bµi häc ngµy h«m nay.
Ho¹t ®éng cña GV - HS
Néi dung chÝnh
* H§1: HD HS t×m hiÓu kiÕn thøc míi(19’)
- Môc tiªu
+ N¾m ®­îc ®Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷, nhËn biÕt tr¹ng ng÷ trong c©u.
+ Mét sè tr¹ng ng÷ th­êng gÆp.
+ VÞ trÝ cña tr¹ng ng÷ trong c©u.
+ BiÕt më réng c©u b»ng c¸ch thªm vµo c©u thµnh phÇn tr¹ng ng÷ phï hîp.
- GVsö dông b¶ng phô ghi phÇn BT trong SGK.39 
H.Dùa vµo kiÕn thøc ®· häc ë tiÓu häc, h·y x¸c ®Þnh tr¹ng ng÷ trong c¸c c©u trªn?
- HS X§ - GV g¹ch ch©n trªn b¶ng phô:
 + D­íi bãng tre xanh
 + §· tõ l©u ®êi
 + §êi ®êi, kiÕp kiÕp
 + Tõ ngh×n ®êi nay
- GV sö dông b¶ng phô, bæ sung thªm VD
- HS ®äc bµi tËp
H.TiÕp tôc x¸c ®Þnh TR trong c¸c c©u nµy ?
- HS X§ - GV g¹ch ch©n trªn b¶ng phô:
 +V× muèn sèng thËt l©u
 + §Ó lµm trßn nghÜa vô
 + B¾ng chiÕc xÎng nhá
 + B×nh tÜnh
H.ë 2 bµi tËp trªn,h·y cho biÕt c¸c tr¹ng ng÷ võa t×m ®ù¬c bæ sung cho c©u nh÷ng néi dung g× ? 
- HS TL - GVNX - KL:
H.NÕu bá c¸c TR trªn th× ý nghÜa cña c©u sÏ ntn?
- Ko cô thÓ, râ nghÜa...
H.Nh­ vËy, xÐt vÒ mÆt ý nghÜa, TR cã vai trß g× trong c©u?
- HSTL - GVNX - KL:
- Yªu cÇu HS xem l¹i c¸c c©u cã tr¹ng ng÷
H.Cã thÓ chuyÓn c¸c tr¹ng ng÷ nãi trªn sang nh÷ng vÞ trÝ nµo trong c©u?VD cô thÓ ?
- HSTL, lÊyVD – GV NX – KL trªn b¶ng phô:
- D­íi bãng tre xanh, ®· tõ l©u ®êi, ng­êi d©n cµy VN...khai hoang.
+ Ng­êi d©n cµy VN, d­íi bãng tre xanh, ®· tõ l©u ®êi, dùng nhµ,...khai hoang.
+ Ng­êi d©n cµy VN dùng nhµ,...khai hoang, d­íi bãng tre xanh, ®· tõ l©u ®êi.
- Tre ¨n ë víi ng­êi, ®êi ®êi, kiÕp kiÕp.
+ §êi ®êi, kiÕp kiÕp, tre ¨n ë víi ng­êi.
+ Tre, ®êi ®êi, kiÕp kiÕp, ¨n ë víi ng­êi.
- Cèi xay tre nÆng nÒ quay,tõ ngh×n ®êi nay, xay n¾m thãc.
+ Tõ ngh×n ®êi nay, cèi xay tre nÆng nÒ quay, xay n¾m thãc.
+ Cèi xay tre nÆng nÒ quay, xay n¾m thãc, tõ ngh×n ®êi nay.
H.Qua bµi tËp võa t×m hiÓu, h·y cho biÕt TR th­êng ®øng ë vÞ trÝ nµo trong c©u?Cã thÓ nhËn biÕt qua dÊu hiÖu nµo?
- HS TL- GVNX,KL:
H.Tõ viÖc t×m hiÓu c¸c bµi tËp, em h·y cho biÕt tr¹ng ng÷ cã ®Æc ®iÓm g×?
- HS rót ra néi dung ghi nhí
- Gäi 1 HS ®äc l¹i ghi nhí 
- GV cñng cè, kh¾c s©u kiÕn thøc.
* Bµi tËp nhanh: 
H.Trong c¸c c©u sau, c©u nµo cã tr¹ng ng÷ , c©u nµo kh«ng cã tr¹ng ng÷?
- H«m nay, t«i ®äc b¸o
- T«i ®äc b¸o h«m nay.
(C©u1 cã TR, c©u2 ko cã TR. V× “h«m nay” ë c©u2 lµ ®Þnh ng÷ cho DT b¸o, gi÷a nßng cèt c©u vµ TR ph¶i cã dÊu phÈy ng¨n c¸ch, ë ®©y ko cã dÊu phÈy. §Æc biÖt TR ë cuèi c©u b¾t buéc ph¶i cã dÊu phÈy nÕu ko sÏ hiÓu lµ phô ng÷ cña côm §T, côm DT...)
* H§2: HD HS luyÖn tËp(15’)
- Môc tiªu
+ X¸c ®Þnh tr¹ng ng÷ trong mét sè c©u v¨n cô thÓ; chØ ra néi dung ®­îc bæ sung nhê c¸c tr¹ng ng÷ ®ã.
+ Ph©n lo¹i tr¹ng ng÷ trong c¸c c©u v¨n cô thÓ.
- HS ®äc vµ nªu y/c cña bµi tËp
- H§ c¸ nh©n -TL
- GV NX - KL:
- HS ®äc vµ nªu y/c bµi tËp 2+3
- H§ nhãm4 - B¸o c¸o KQ
- GV NX - KL:
b,Víi k/n¨ng thÝch øng.trªn ®©y (TR c¸ch thøc)
- GV tæ chøc HS thi t×m TR gi÷a c¸c nhãm -> Cho VD minh ho¹ vÒ c¸c TR ®ã.
- HS viÕt ®o¹n v¨n (4 phót)
- GV gäi 1 vµi HS ®äc ®o¹n v¨n -NhËn xÐt
I.§Æc ®iÓm cña tr¹ng ng÷
1. Bµi tËp (SGK. 39)
*Ph©n tÝch ng÷ liÖu
a.VÒ ý nghÜa
 - D­íi bãng tre xanh :Bæ sung th«ng tin vÒ ®Þa ®iÓm.
 - §· tõ l©u ®êi; §êi ®êi, kiÕp kiÕp; Tõ ngh×n ®êi nay : Bæ sung t/gian
 -V× muèn sèng thËt l©u : Bæ sung th«ng tin vÒ ng/nh©n
 - §Ó lµm trßn nghÜa vô: M. ®Ých
 - B»ng chiÕc xÎng nhá: p/tiÖn
 - B×nh tÜnh : C¸ch thøc
=> TR cã t¸c dông: Bæ sung ý nghÜa cho nßng cèt c©u, gióp ý nghÜa cña c©u cô thÓ h¬n.
b.VÒ h×nh thøc
- VÞ trÝ: TR cã thÓ ®øng ë ®Çu, cuèi hoÆc gi÷a c©u.
 - DÊu hiÖu:Gi÷a TR vµ t.phÇn c©u th­êng cã1 qu·ng nghØ (khi nãi) hoÆc dÊu phÈy (khi viÕt).
2.Ghi nhí (SGK.39)
II. LuyÖn tËp
1.Bµi tËp1(SGK.40): Côm tõ mïa xu©n nµo lµ TR? §ãng vai trß g×?
- C©u b: Mïa xu©n lµ TR bæ sung t/gian.
- C¸c c©u cßn l¹i, côm tõ mïa xu©n lÇn l­ît lµm:
 + C©u a: Chñ ng÷ vµ vÞ ng÷
 + C©u c: Phô ng÷ trong côm §T (Bæ ng÷ cho §T chuéng)
 + C©u d: C©u ®Æc biÖt
2. Bµi tËp 2 + 3 (SGK.40): X§ TR vµ ph©n lo¹i
 a.-Nh­ b¸o tr­íctinh khiÕt (TR c¸ch thøc)
- Khi ®i quacßn t­¬i ( TR thêi gian)
+Trong c¸i vá xanh kia (TR ®Þa ®iÓm)
+ D­íi ¸nh n¾ng (TR n¬i chèn)
*PhÇn b: KÓ thªm TR vµ lÊy VD minh ho¹
- VD: + §Ó thùc hiÖn KH cña nhµ tr­êng, líp em ®· trång xong1 v­ên c©y b¹ch ®µn (TR chØ môc ®Ých)
 +B»ng c¸ch b¸m vµo tõng mÈu ®¸, mäi ng­êi tõ tõ leo lªn ®­îc ®Ønh nói (TR chØ c¸ch thøc) 
3. Bµi tËp 4: ViÕt ®o¹n v¨n vÒ t/c quª h­¬ng trong ®ã cã sö dông TR.
4. Cñng cè(3’)
 - GV kh¸i qu¸t néi dung bµi häc
 - Nh¾c l¹i TR cã ®Æc ®iÓm ntn?
5. HD häc bµi(2’)
 - Bµi cò: Häc bµi, thuéc ghi nhí, lµm bµi tËp trong s¸ch bµi tËp
 + ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n cã c©u chøa thµnh phÇn tr¹ng ng÷. ChØ ra c¸c tr¹ng ng÷ vµ gi¶i thÝch lÝ do tr¹ng ng÷ ®­îc sö dông trong c¸c c©u v¨n ®ã.
 - Bµi míi: ChuÈn bÞ bµi: Thªm TR cho c©u (tiÕp theo)
	TiÕt 93,94: T×m hiÓu chung vÒ phÐp lËp luËn chøng minh.
 ---------------------------------------------------------------------