Giáo án môn Sinh học Lớp 12 nâng cao

Chương I: CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ
Bài 1: GEN, MÃ DI TRUYỀN VÀ QUÁ TRÌNH NHÂN ĐÔI CỦA ADN
I. Mục tiêu.
Qua bài học, học sinh phải:
1. Kiến thức.
- Học sinh trình bày được khái niệm cấu trúc chung của gen và nêu được hai loại gen chính.
- Học sinh nêu và giải thích được mã di truyền. 
- HS mô tả quá trình nhân đôi ADN ở Ecoli và phân biệt được sự khác nhau giữa nhân sơ và nhân chuẩn. 
2. Kỹ năng.
- Phát triển năng lực quan sát, phân tích, so sánh, khái quát hoá.
- Rèn kỹ năng làm việc độc lập với sách giáo khoa.
3. Thái độ. 
- Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về gen và mã di truyền. 
- Hình thành thái độ yêu thích khoa học tìm tòi nghiên cứu. 
II. Phương tiện dạy học.
Tranh vẽ hoặc máy chiếu, phiếu học tập. 
III. Phương pháp dạy học.
Vấn đáp tìm tòi.
IV. Tiến trình tiết học.
1. Ổn định lớp - kiểm diện.
2. Kiểm tra bài cũ.
Thay bằng: Giới thiệu chung chương trình sinh học 12.
3. Bài mới. 
Hoạt động dạy - học
Nội dung
- Em hiểu thế nào là gen ?
+ Đưa k/n gen
- Yêu cầu h/s q/s hình 1.1và nghiên cứu sgk. trả lời câu hỏi :
- Cấu trúc của gen?
- Vị trí nhiệm vụ từng vùng ?
- Trả lời câu hỏi 
+ HS tìm hiểu sự giống và khác nhau về gen của SV nhân sơ và nhân chuẩn ?
HS trả lời :
- GV đưa thêm thông tin về exon và intron
- Có những loại gen nào ?
- Vai trò của từng loại ?
-VD?
+HS : trả lời 
- Y/c h/s tìm hiểu tại sao mã di truyền lại có 3 nucleotit mã hoá 1 aa?(cho h/s xây dựng về mã di truyền )
+ Tự đọc sách thảo luận tìm câu trả lời 
- Chia nhóm yêu cầu h/s tự đưa ra đặc điểm của mã di truyền vào phiếu học tập 
- Treo sơ đồ nhân đôi của ADN ở ecoli
hoặc máy tính đưa quá trình nhân đôi ADN chiếu cho h/s quan sát 
- Đưa ra nguyên tắc nhân đôi ADN
- Chia nhóm học tập y/c h/s tìm hiểu thảo luận và lên trình bày qt nhân đôi ADN ở SV nhân sơ
- Hai mạch của ADN có chiều ngược nhau mà ezim ADN polimeraza chỉ xúc tác theo chiều 5’ – 3’ , vậy quá trình liên kết các nuclêôtit diễn ra trên 2 mạch của ADN là giống nhau hay khác nhau ?
Nguyên tắc bán bảo toàn thể hiện như thế nào trong quá trình tổng hợp ADN ?
- Hãy nghiên cúu hình vẽ và nội dung trong SGK để tìm ra sự giống và khác nhau trong cơ chế tự nhân đôi của ADN ở sv nhân sơ và sv nhân thực ?
I. Khái niệm và cấu trúc của gen.
1. Khái niệm. 
Gen là một đoạn ADN mang thông tin mã hoá cho một sản phẩm xác định như chuỗi polipeptit hay ARN.
2. Cấu trúc của gen. 
a. Cấu trúc chung của gen cấu trúc
Mỗi gen gồm 3 vùng trình tự nucleotit:
- Vùng điều hoà: Mang mã gốc của gen, mang tín hiệu khởi động, kiểm soát quá trình phiên mã.
- Vùng mã hoá: Mang thông tin mã hoá các axit amin.
- Vùng kết thúc: Mang tín hiệu kết thúc phiên mã.
b. Cấu trúc không phân mảnh và phân mảnh của gen. 
- Ở sinh vật nhân sơ: Các gen có vùng mã hoá liên tục gọi là gen không phân mảnh.
- Ở sinh vật nhân thực: Hầu hết các gen có vùng mã hoá không liên tục (các đoạn êxon xen kẽ các đoạn intron) gọi là gen phân mảnh.
1. Các loại gen:
Có nhiều loại như gen cấu trúc, gen điều hoà ...
II. Mã di truyền 
Mã di truyền là trình tự các nuclêôtit trong gen quy định trình tự các aa trong phân tử prôtêin. Mã di truyền được đọc trên cả mARN và ADN. Mã di truyền là mã bộ ba. 
Có tất cả 43 = 64 bộ ba, trong đó có 61 bộ ba mã hoá cho 20 loại axit amin.
 * Đặc điểm của mã di truyền 
- Mã di truyền là mã bộ ba, cứ 3 nu đứng kế tiếp nhau mã hoá một axit amin.
- Có tính đặc hiệu, tính thoái hoá, tính phổ biến. 
- Trong 64 bộ ba có 3 bộ ba kết thúc (UAA, UAG, UGA) và một bộ ba mở đầu (AUG) mã hoá aa mêtiônin ở sv nhân thực (ở sv nhân sơ là foocmin mêtionin).
III. Quá trình nhân đôi của ADN. 
1. Nguyên tắc: ADN có khả năng nhân đôi để tạo thành 2 phân tử ADN con giống nhau và giống ADN mẹ theo nguyên tắc bổ sung và bán bảo toàn. 
2. Quá trình nhân đôi của ADN. 
a. Nhân đôi ADN ở sinh vật nhân sơ (VK E. coli).
- Nhờ các enzim tháo xoắn phân tử ADN được tách làm 2 mạch tạo ra chạc chữ Y (một mạch có đầu 3’- OH, một mạch có đầu 5’- P). Enzim ADN pôlimeraza bổ sung Nu vào nhóm 3’- OH.
- Trên mạch có đầu 3’- OH (mạch khuôn), sẽ tổng hợp mạch mới một cách liên tục bằng sự liên kết các nuclêôtit theo nguyên tắc bổ sung.
- Trên mạch có đầu 5’- P (mạch bổ sung), việc liên kết các nuclêôtit được thực hiện gián đoạn theo từng đoạn Okazaki (ở tế bào vi khuẩn dài 1000 – 2000Nu). Sau đó enzim ligaza sẽ nối các đoạn Okazaki lại với nhau tạo thành mạch mới.
- Hai phân tử ADN được tạo thành. Trong mỗi phân tử ADN được tạo thành thì một mạch là mới được tổng hợp còn mạch kia là của ADN mẹ ban đầu (bán bảo toàn).
b. Nhân đôi ADN ở sinh vật nhân thực.
- Cơ chế giống với sự nhân đôi ADN ở sinh vật nhân sơ. Tuy nhiên có một số điểm khác:
+ Nhân đôi ở sv nhân thực có nhiều đơn vị nhân đôi, ở sv nhân sơ chỉ có một.
+ Nhân đôi ở sv nhân thực có nhiều enzim tham gia.
V. Củng cố.
- Gen là gì ? Cấu trúc như thế nào ? Có những loại gen nào ?
- Trình bày đặc tính của mã di truyền ?
- Tóm tắt quá trình tự nhân đôi ở sv nhân sơ ? So sánh với quá trình đó ở sv nhân thực ?
VI. Hướng dẫn về nhà.
- Học bài và trả lời các bài tập cuối bài.
- Xem bảng mã di truyền. 
- Soạn trước bài 2: Phiên mã và dịch mã.
Tuần: 01	 
Ngày soạn: 20/8/2008
Tiết: 02
Ngày dạy: 25/8/2008
Bài 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
I. Mục tiêu.
Qua bài học, học sinh phải:
1. Kiến thức.
- Học sinh trình bày được khái niệm phiên mã, dịch mã.
- Học sinh nêu cơ chế phiên mã.
- HS mô tả quá trình dịch mã. 
2. Kỹ năng.
- Phát triển năng lực quan sát, phân tích, so sánh, khái quát hoá.
- Rèn kỹ năng làm việc độc lập với sách giáo khoa.
3. Thái độ. 
- Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về gen và mã di truyền. 
- Hình thành thái độ yêu thích khoa học tìm tòi nghiên cứu. 
II. Phương tiện dạy học.
Tranh vẽ hoặc máy chiếu, phiếu học tập. 
III. Phương pháp dạy học.
Vấn đáp tìm tòi.
IV. Tiến trình tiết học.
1. Ổn định lớp - kiểm diện.
2. Kiểm tra bài cũ.
a. Gen là gì ? Trình bày cấu trúc chung của gen mã hoá prôtêin ?
b. Trình bày quá trình tự nhân đôi của ADN ở sinh vật nhân sơ ?
3. Bài mới. 
Hoạt động dạy - học
Nội dung
- Quá trình phiên mã hay sao mã là quá trình truyền thông tin từ đâu đến đâu ?
Quá trình đó xảy ra ở đâu và vào trhời điểm nào ? 
Kết quả tạo ra sản phẩm gì ?
Enzim nào tham gia vào quá trình phiên mã ?
- Điểm khởi đầu đứng trước gen phía đầu 3’ của mạch khuôn, đoạn ARN polimeraza hoạt động tương ứng với 1 gen.
Quá trình tổng hợp mARN diễn ra theo nguyên tắc nào ?
- Thế nào là quá trình dịch mã ? 
- Trong quá trình dịch mã có những thành phần nào tham gia ?
- Hãy nghiên cứu SGK và tóm tắt diễn biến quá trình dịch mã ? 
- Trong tb chất nhờ các en đặc hiệu và năng lượng ATP, các aa đựoc hoạt hoá và gắn với 
tARN tạo nên phức hợp aa- 
 tARN .
- Hoàn thiện kiến thức.
Và giải thích thêm cho học sinh
- Các bộ ba trên mARN gọi là các codon
- Bộ ba trên t ARN là các anticodon
- Lk giữa các aa gọi là lk peptit được hình thành do enzim xúc tác.
- Rib dịch chuyển trên m ARN theo chiều 5’-3’ theo từng nấc , mỗi nấc ứng với 1 codon.
- Các codon kết thúc là UAG, UGA, UAA.
Qua cơ chế phiên mã và dịch mã em hãy cho biết mối quan hệ giữa ADN – mARN – tính trạng.
I. Cơ chế phiên mã:
1. Khái niệm:
Sự truyền thông tin di truyền từ phân tử ADN mạch kép sang phân tử ARN mạch đơn là quá trình phiên mã (còn gọi là sự tổng hợp ARN).
- Quá trình phiên mã diễn ra trong nhân tb , ở kì trung gian giữa 2 lần phân bào, lúc NST đang giãn xoắn.
2. Diễn biến của cơ chế phiên mã 
Gồm 3 giai đoạn: khởi đầu, kéo dài và kết thúc.
- Phiên mã ở SV nhân thực tạo ra mARN sơ khai gồm các exon và intron. Sau đó các intron bị loại bỏ chỉ còn lại các exon tạo thành mARN trưởng thành.
II. Cơ chế dịch mã.
1. Khái niệm:
- Là quá trình chuyển mã di truyền chứa trong mARN thành trình tự các aa trong chuỗi polipeptit của prôtêin.
2. Diễn biến:
a. Hoạt hoá aa:
- Trong tb chất nhờ các enzim đặc hiệu và năng lượng ATP, các aa đựơc hoạt hoá và gắn với tARN tạo nên phức hợp aa - tARN.
b. Dịch mã và hình thành chuỗi polipeptit:
Giai đoạn mở đầu
- tARN mang aa mở đầu tiến vào vị trí codon mở đầu sao cho anticodon trên tARN của nó khớp bổ sung với codon mở đầu trên mARN.
Giai đoạn kéo dài chuỗi pôlipeptit
- tARN mang aa thứ nhất đến codon thứ nhất sao cho anticodon của nó khớp bổ sung với codon thứ nhất trên mARN. Enzim xúc tác tạo liên kết péptit giữa aa 1 và aa mở đầu
- Ribôxôm dịch chuyển đi 1 bộ ba đồng thời tARN mang aa mở đầu rời khỏi RBX. 
- tARN mang aa thứ hai đến codon thứ hai sao cho anticodon của nó khớp bổ sung với codon thứ hai trên mARN. Enzim xúc tác tạo liên kết péptit giữa aa 2 và aa 1.
- Sự dịch chuyển của RBX lại tiếp tục theo từng bộ ba trên mARN.
Giai đoạn kết thúc chuỗi pôlipeptit
- Quá trình dịch mã tiếp diễn cho đến khi RBX gặp codon kết thúc trên mARN thì quá trình dịch mã dừng lại.
- RBX tách khỏi mARN và chuỗi polipeptit được giải phóng, aa mở đầu cũng rời khỏi chuỗi polipeptit để trở thành prôtêin hoàn chỉnh.
3. Poliriboxom:
- Trên mỗi phân tử mARN thường có một số RBX cùng hoạt động được gọi là poliriboxom. Như vậy, mỗi một phân tử mARN có thể tổng hợp được từ 1 đến nhiều chuỗi polipeptit cùng loại rồi tự huỷ.
- RBX có tuổi thọ lâu hơn và đa năng hơn.
4. Mối liên hệ ADN – mARN – tính trạng:
Cơ chế của hiện tượng di truyền ở cấp độ phân tử:
 ADN m ARN Prôtêin
 tính trạng.
V. Củng cố.
- Bài tập : 
A. Với các codon sau trên mARN, hãy xác định các bộ ba đối mã của các tARN vận chuyển aa tương ứng:
Các codon trên mARN : AUG UAX XXG XGA UUU
Các bộ ba đối mã trên tARN: ................................................
B. Với các nuclêôtit sau trên mạch khuôn của gen, hãy xác định các codon trên mARN, các bộ ba đối mã trên tARN và các aa tương ứng trong prôtêin đựoc tổng hợp:
Các bộ ba trên ADN : TAX GTA XGG AAT AAG
Các codon trên mARN : ...............................................
Các anticodon trên tARN: ...............................................
Các aa:	 ...............................................
VI. Hướng dẫn về nhà.
Tuần: 02	 
Ngày soạn: 29/8/2008
Tiết: 03
Ngày dạy: 01/9/2008
[ 	
Bài 3. ĐIỀU HÒA HOẠT ĐỘNG CỦA GEN
I. Mục tiêu.
Qua bài học, học sinh phải:
1. Kiến thức.
- Nêu được khái niệm và các cấp độ điều hòa hoạt động của gen.
- Sự điều hòa hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ.
- Ý nghĩa của sự điều hòa hoạt động của gen.
- Giải thích được tại sao trong tế bào lại chỉ tổng hợp prôtêin khi cần thiết. 
2. Kỹ năng.
- Phát triển tư duy phân tích logic và khả năng khái quát hoá.
- Rèn kỹ năng làm việc độc lập với sách giáo khoa.
3. Thái độ. 
- Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về điều hoà hoạt động  ...  xaõ hoäi?
->Tieàm naêng vaø thöïc traïng?
->GV lieân heä giaùo duïc vaø giôùi thieäu noäi dung lieân quan ôû baøi tieáp theo.
->Tieåu keát: noäi dung baøi.
*HS naém khaùi nieäm HST
-> Neâu ñöôïc :”Toaøn boä.” Laø 1 HSTkhoång loà ñöôïc taäp hôïp töø caùc HST treân caïn vaø döôùi nöôùc->HST treân caïn vaø döôùi nöôùc chæ laø nhöõng boä phaän , ñôn vò caáu truùc cuûa sinh quyeån.
->HS: Caùc khu vöïc khaùc nhau veà ñaëc ñieåm ñòa chaát, khí haäu,->taùc ñoäng ñeán söï phaân boá vaø phaùt trieån cuûa thaûm TV.
->KN khu sinh hoïc(SGK).
*HS naém noäi dung yeâu caàu, nghieân cöùu thoâng tin SGK.
-Taäp trung nhoùm TL, ghi cheùp.
-Trình baøy vaø thuyeát minh, nhaän xeùt, boå sung,
-HS ghi laïi toùm taét caùc noäi dung cuûa baøi.
-> ÑK thích hôïp cho heä TV, ÑV phaùt trieån ña daïng, tình traïng khai thaùc quaù möùc hieän nay,.
-Neâu vai troø, vò trí chieán löôïc cuûa Bieån Ñoâng nöôùc ta trong phaùt trieån kinh teá, xaõ hoäi.
3. Cñng cè vµ h­íng dÉn vÒ nhµ :
* Cñng cè : Sö dông « ghi nhí vµ bµi tËp cuèi bµi
* H­íng dÉn vÒ nhµ : lµm bµi tËp,häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi tr­íc khi ®Õn líp.
heheïfgfg4.Cuûng coá:
-Sinh quyeån laø gì? Sinh quyeån khaùc vôùi HST nhö theá naøo?
-Theá naøo laø khu sinh hoïc? Keå teân caùc khu sinh hoïc chính treân caïn theo thöù töï töø phía Baéc xuoáng phía Nam Traùi Ñaát?
5.Daën doø:
-HS hoïc baøi, traû lôøi caùc caâu hoûi cuoái baøi ôû SGK vaø vôû baøi taäp, söu taàm tranh aûnh veà caùc khu sinh hoïc treân caïn vaø döôùi nöôùc.
-Chuaån bò baøi 64:
+Lieät keâ caùc daïng taøi nguyeân vónh cöõu, TN taùi sinh, TN khoâng taùi sinh?
+Tình hình khai thaùc, söû duïng TN hieän nay nhö theá naøo?
CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM:
1.Sinh quyeån laø gì?
A.Taäp hôïp SV treân Traùi Ñaát hoaït ñoäng nhö 1 theå thoáng nhaát.
B.Taäp hôïp SV vaø caùc nhaân toá moâi tröôøng voâ sinh treân Traùi Ñaát hoaït ñoäng nhö 1 heä sinh thaùi lôùn nhaát.
C.Taäp hôïp caùc SV khaùc loaøi soáng trong 1 khoâng gian xaùc ñònh.
D.Taäp hôïp cuûa quaàn xaõ SV vôùi moâi tröôøng voâ sinh cuûa noù.
2.Moãi khu sinh hoïc ñaëc tröng bôûi nhöõng yeáu toá naøo?
A.Heä ÑV vaø TV	B.Thaûm thöïc vaät,
C.Ñieàu kieän ñaát ñai, khí haäu vaø heä TV, ÑV,	D.ÑK ñòa lí, ñòa chaát, thoå nhöôõng, khí haäu.
3.Taïi sao noùi röøng möa nhieät ñôùi laø laù phoåi xanh cuûa haønh tinh?
A.Vì ÑK khí haäu, ñaát ñai thuaän lôïi cho heä TV, ÑV phaùt trieån ña daïng,
B.Vì phaân boá nôi coù nhieät ñoä cao, löôïng möa nhieàu,
C.Vì ñaây laø nôi con ngöôøi coù theå khai thaùc toái ña,
D.Vì dieän tích röøng lôùn nhaát.
4.Saép xeáp caùc khu sinh hoïc chính treân caïn theo thöù töï töø phía Baéc xuoáng phía Nam Traùi Ñaát?
A.Ñoàng reâu – Röøng laù kim phöông Baéc – Röøng laù roäng oân ñôùi.– Röøng möa nhieät ñôùi 
B. Röøng laù kim phöông Baéc– Ñoàng reâu – Röøng möa nhieät ñôùi – Röøng laù roäng oân ñôùi.
C.Röøng möa nhieät ñôùi – Röøng laù roäng oân ñôùi - Ñoàng reâu – Röøng laù kim phöông Baéc 
D.Ñoàng reâu – Röøng laù kim phöông Baéc – Röøng möa nhieät ñôùi – Röøng laù roäng oân ñôùi.
5.Sinh quyeån khaùc vôùi heä sinh thaùi nhö theá naøo?
A.Sinh quyeån goàm taäp hôïp SV vaø caùc nhaân toá moâi tröôøng voâ sinh treân Traùi Ñaát.
B.Sinh quyeån coù taäp hôïp SV phong phuù vaø ña daïng hôn HST.
C.Sinh quyeån coù côõ lôùn nhaát vaø ña daïng nhaát, HST treân caïn vaø döôùi nöôùc chæ laø nhöõng boä phaän, nhöõng ñôn vò caáu truùc cuûa sinh quyeån.
D.Trong sinh quyeån luoân coù caùc chu trình sinh – ñòa- hoaù dieãn ra.
 BAØI 64 (NC) : SINH THAÙI HOÏC VAØ VIEÄC QUAÛN LYÙ TAØI NGUYEÂN THIEÂN NHIEÂN
oooOooo
 Sè tiÕt : 1 	TiÕt thø : 57 Ngµy so¹n : 21/03/2009
I. Môc tiªu : Sau khi häc song bµi nµy häc sinh ph¶i
 1. KiÕn thøc :
 -Trình baøi ñöôïc khaùi nieäm veà bieán ñoäng soá löôïng caù theå cuûa quaàn theå
 - Caùc daïng bieán ñoäng soá löôïng vaø nhöõng nguyeân nhaân gaây ra bieán ñoäng soá löôïng ñoù
 - Nhöõng cô cheá ñieàu chænh soá löôïng cuûa quaàn theå
 2. Kü n¨ng : Rèn HS kĩ năng phân tích, nhận biết, so sánh, tổng hợp về các kiến thức
 3. Gi¸o dôc : Vaän duïng nhöõng kieán thöùc cuûa baøi hoïc giaûi thích caùc vaán deà coù lieân quan 
 trong saûn xuaát noâng nghieäp vaø baûo veä moâi tröôøng
II. Ph­¬ng tiÖn d¹y häc :
 1. GV: GA, SGK ,SGV
 2. HS : Häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi	
III. Ph­¬ng ph¸p chñ yÕu :
 - VÊn ®¸p t×m tßi - VÊn ®¸p t¸i hiÖn
 - Quan s¸t tranh t×m tßi - Tù nghiªn cøu SGK
IV. TiÕn tr×nh bµi d¹y :
1. KiÓm tra bµi cò : Caùc nhaân toá gaây ra söï bieán ñoäng kích thöôùc quaàn theå
2. Néi dung bµi gi¶ng : 
(đvđ) : I.Muïc tieâu baøi hoïc:
-Neâu ñöôïc cô sôû sinh thaùi hoïc trong vieäc quaûn lí vaø khai thaùc taøi nguyeân vaø baûo veä moâi tröôøng
-Neâu ñöôïc caùc daïng cuûa taøi nguyeân vaø phaân bieät ñöôïc söï khaùc nhau cô baûn giöõa chuùng
-Neâu ñöôïc taùc ñoäng cuûa con ngöôøi leân söï suy giaûm taøi nguyeân thieân nhieân vaø gaây oâ nhieãm moâi tröôøng
-Neâu ñöôïc moät soá giaûi phaùp chính trong khai thaùc hôïp lí taøi nguyeân vaø baûo veä moâi tröôøng cho phaùt trieån beàn vöõng
 II.Chuaån bò:
 Giaùo vieân:Hình aûnh, tranh veõ taâp trung vaøo caùc chuû ñeà: Haäu quaû cuûa chaët phaù, ñoát röøng, luõ luït, raùc thaûi, khoùi coâng nghieäp..
 Hoïc sinh:Chuaån bò baøi tröôùc
 III.Tiến trình baøi giảng
A.OÅn ñònh lôùp_kieåm dieän
B.Kieåm tra baøi cuû 
 Noäi dung kieåm tra
1.Sinh quyeån?
2.Haõy moâ taû caùc ñaëc tröng cuûa moät trong caùc khu sinh hoïc treân caïn ñaõ hoïc?
 Toàn taïi
C.Giaûng baøi môùi
Thôøi gian
NOÄI DUNG LÖU BAÛNG
HOÏAT ÑOÄNG DAÏY HOÏC
THAÀY
TROØ
I.Caùc dang taøi nguyeân thieân nhieân vaø söï khai thaùc cuûa con ngöôøi
-Taøi nguyeân thieân nhieân ñöôïc chia thaønh 3 nhoùm lôùn:
+Taøi nguyeân vónh cöõu: naêng löôïng maët trôøi,ñiaï nhieät , gioù
+Taøi nguyeân taùi sinh :ñaát , nöôùc, sinh vaät..
+Taøi nguyeân khoâng taùi sinh: khoaùn saûn vaø phi khoùan saûn
-Töø khi ra ñôøi con ngöôøi ñaõ bieát khai thaùc caùc daïng taøi nguyeân thieân nhieân, gaàn ñaây toác ñoä khai thaùc vaø söï can thieäp cuûa con ngöôøi vaøo thieân nhieân ngaøy moät gia taêng, laøm thieân nhieân bieán ñoåi saâu saéc
1.Söï suy thoaùi caùc daïng taøi nguyeân thieân nhieân
-Con ngöôøi khai thaùc quaù nhieàu caùc daïng taøi nguyeân khoâng taùi sinh( Saét, nhoâm , ñoàng , chì , than ñaù, daàu moû)cho phaùt trieån kinh teáà tröõ löôïng khoaùng saûn giaûm ñi nhanh choùng à moät soá nguyeân lieäu coù tröõ löôïng thaáp coù nguy cô caïn kieät
-Caùc daïng taøi nguyeân taùi sinh nhö ñaát , röøng ñang bò suy thoaùi nghieâm troïng
-Chaët phaù röøng, chaên thaû gia suùc quaù möùc, töôùi tieâu khoâng hôïp lí, coâng ngieäp hoaù vaø ñoâ thò hoaùàÑaát troáng , ñoài troïc vaø naïn hoang maïc hoaø ngaøy caøng môû roäng
Khai thaùc thuyû saûøn ñaõ vöôït quaù möùc cho pheùpà nhieàu loaøi bò tieâu dieät, bò suy giaûm( Ngoïc trai , haûi saâm , ñoài moài)à ña daïng sinh hoïc bò toån thaát ngaøy moät lôùn
2. OÂ nhieãm moâi tröôøng
-Hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi thaûi vaøo khí quyeån quaù nhieàu khí thaûi coâng nghieäp, nhaát laø CO2 trong khi dieän tích röøng vaø caùc raïn san hoâ bò thu heïpàoâ nhieãm khoâng khí à taêng hieäu öùng nhaø kính, choïc thuûng taàng oâzoân, gaây möa axit, khoùi muø quang hoaù.. aûnh huôûng lôùn ñeán khí haäu , thôøi tieát, naêng suaá`t vaät nuoâi ,caây troàng vaø söùc khoeû con ngöôøi
 Ñaát vaø nöôùc coøn nhö thuøng raùc khoång loà chöùc taát caû caùc chaát thaûi loûng vaø raén, nhieàu maàm beänh vaø caùc chaát phoùng xaï töø moïi nguoàn
3. Con ngöôøi laøm suy giaûm chính cuoäc soáng cuûa mình
-Chaát löôïng cuoäc soâng cuûa con ngöôøi raát cheânh leäch giöõa caùc nöôùc khaùc nhau. Hieän taïi daân soá thuoäïc caùc nöôùc phaùt trieån soáng khaù sung tuùc,trong khi ¾ daân soá ôû caùc nöôùc ñang phaùt trieån coøn phaûi soáng quaù khoù khaên vôùi gaàn 1 tæ ngöôøi khoâng ñuû aên, 100 trieäu ngöôøi bò soát reùt, haøng traêm trieäu ngöôøi bò nhieãm HIV_AIDS, 1,4 trieäu ngöôøi thieáu nöôùc sinh hoaït
-Coâng nghieäp hoaù vaø noâng nghieäp hoaù ñaõ ñeå laïi cho moâi tröôøng nhieàu chaát thaûi ñoäc haïi nhö caùc kim loaïi naëng, thuoác tröø saâu, dieät coû, caùc chaát phoùng xaï gaây beänh nan y cho loaøi ngöôøi
II.Vaán ñeà quaûn lí taøi nguyeân cho phaùt trieån beàn vöõng
-Thöïc teá muoán naâng cao ñôøi soáng, con ngöôøi phaûi khai thaùc taøi nguyeân, phaùt trieån kinh teá, nhöng laïi gaây suy giaûm taøi nguyeân, oâ nhieåm moâi tröôøng, taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán ñôøi soángà caán phaûi bieát quaûn lí vaø khai thaùc taøi nguyeân moät caùch hôïp lí, baûo toàn ña daïng sinh hoïc , baûo veä söï trong saïch cuûa moâi tröôøng
+Taøi nguyeân vónh cöõu?
+Taøi nguyeân taùi sinh ?
+Taøi nguyeân khoâng taùi sinh?
Tröõ löôïng khoaùng saûn trong töông lai döôùi taùc ñoäng cuûa con ngöôøi?
 Nguyeân nhaânñaát troáng , ñoài troïc vaø naïn hoang maïc hoaø ngaøy caøng môû roäng?
Nguyeân nhaân cuaû hieän töôïng oâ nhieãm khoâng khí , taêng hieäu öùng nhaø kính, choïc thuûng taàng oâzoân, gaây möa axit, khoùi muø quang hoaù..?
Ví duï minh hoa cho möùc soáng cheânh leäch giöõa caùc nöôùc phaùt trieån vaø caùc nöôùc chö a phaùt trieån
Höôùng giaûi quyeát vaán ñeà thöïc tieån muoán naâng cao ñôøi soáng, con ngöôøi phaûi khai thaùc taøi nguyeân, phaùt trieån kinh teá, nhöng laïi gaây suy giaûm taøi nguyeân, oâ nhieåm moâi tröôøng, taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán ñôøi soáng?
-naêng löôïng maët trôøi,ñiaï nhieät , gioù
-ñaát , nöôùc, sinh vaät..
-khoaùn saûn vaø phi khoùan saûn
Tröõ löôïng khoaùng saûn giaûm ñi nhanh choùng à moät soá nguyeân lieäu coù tröõ löôïng thaáp coù nguy cô caïn kieät
Chaët phaù röøng, chaên thaû gia suùc quaù möùc, töôùi tieâu khoâng hôïp lí, coâng ngieäp hoaù vaø ñoâ thò hoaù
-Hoaït ñoäng cuûa con ngöôøi thaûi vaøo khí quyeån quaù nhieàu khí thaûi coâng nghieäp, nhaát laø CO2 trong khi dieän tích röøng vaø caùc raïn san hoâ bò thu heïp
Tìm caùc soá leäu thoáng keâ minh hoaï cho baøi hoïc
caán phaûi bieát quaûn lí vaø khai thaùc taøi nguyeân moät caùch hôïp lí, baûo toàn ña daïng sinh hoïc , baûo veä söï trong saïch cuûa moâi tröôøng
3. Cñng cè vµ h­íng dÉn vÒ nhµ :
* Cñng cè : Sö dông « ghi nhí vµ bµi tËp cuèi bµi
* H­íng dÉn vÒ nhµ : lµm bµi tËp,häc bµi cò vµ chuÈn bÞ bµi míi tr­íc khi ®Õn líp.
heheïfgfgD.Cuûng coá baøi
1. Haõy phaân bieát caùc daïng taøi nguyeân taùi sinh vaø khoâng taùi sinh
2.Söï suy giaûm dieän tích röøng ñöa ñeán haäu quaû sinh thaùi to lôùn naøo?
3.OÂ nhieãm khoâng khí gaây nhöõng haäu quaû to lôùn naøo?
4. Nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu naøo maø con ngöôøi caàn phaûi thöïc hieän cho söï phaùt trieån beàn vöõng
 E.Höôùùng daãn veà nhaø.
 Hoaøn thaønh caùc phieáu hoïc taäp trang 267,268,269 270 SGK