Giáo án Ngữ văn 7 tiết 102: Dùng cụm chủ vị để mở rộng câu

Ngày soạn: 20.2.2010
Ngày dạy: 22.2.2010
Tiết 102: DÙNG CỤM CHỦ VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU 
A.Mục tiêu cần đạt: Giúp HS nắm được:
1.KT: Hiểu được thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu (dùng cụm C-V để làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ.)
Nắm được các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu.
2.KN: Luyện kĩ năng mở rộng câu bằng cách dùng cụm C-V làm thành phần của câu khi nói, viết.
3.TĐ: Có ý thức nói, viết đúng ngữ pháp.
B.Chuẩn bị: 
1.GV: bài soạn, bảng phụ
2.HS: bài soạn
C.Kiểm tra bài cũ:
1.KT bài cũ: Nêu cách chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động.
 Đặt một câu chủ động, chuyển thành câu bị động -> Cho biết chuyển theo cách nào?
2.KT việc chuẩn bị bài: LPHT kiểm tra, GV kiểm tra và nhận xét.
D.Tổ chức các hoạt động dạy học:
 Nội dung chính:
Hoạt động của GV:
Hoạt động của HS:
I.Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu?
Bài tập: (bảng phụ)
a/ Văn chương gây cho ta những/ tình cảm/ ta /không có,
phụ trước danh từ TT phụ sau (c - v)
luyện những/ tình cảm/ ta/ sẵn có. c - v
 (Hoài Thanh)
b/ Cây cam này/ quả/ rất sai.
 C V (c- v )
c/ Bố/ về /là một tin vui.
 C (c-v) V
Ghi nhớ : (SGK/68)
II. Các trường hợp dùng cụm 
C - V để mở rộng câu:
Bài tập: (Bảng phụ)
a/ chị Ba /đến (CN)
b/ tinh thần/ rất hăng hái (VN)
c/ - trời/ sinh lá sen để bao bọc cốm ( PN trong cụm động từ)
- trời/ sinh cốm nằm ủ trong lá sen ( PN trong cụm động từ)
d/ cách mạng tháng Tám/ thành công (PN trong cụm danh từ)
Ghi nhớ: (SGK/ 69)
III.Luyện tập:
a/ chỉ riêng những người chuyên môn mới định được (PN trong cụm động từ)
b/ khuôn mặt đầy đặn (VN)
c/- các cô gái Vòng đỗ gánh (PN trong cụm động từ)
- hiện ra từng lá cốm sạch sẽ và tinh khiết, không có mảy may một chút bụi nào. (PN trong cụm động từ)
d/ - một bàn tay đập vào vai (CN)
- hắn giật mình (PN trong cụm động từ)
 GV giới thiệu bài...
HĐ1:
Tìm hiểu cách dùng cụm C-V để mở rộng câu.
GV nhắc lại...
GV đưa bảng phụ (ghi bài tập).
GV yêu cầu: Nêu nhận xét về cấu tạo của các phụ ngữ trong mỗi cụm danh từ.
GV: Cả hai cụm danh từ này có trung tâm là danh từ tình cảm , phụ ngữ chỉ lượng đứng trước trung tâm là những và phụ ngữ đứng sau trung tâm là các cụm C-V : ta/ không có, ta/ sẵn có.
GV hướng dẫn HS phân tích ví dụ b, c.
GV nhận xét, giải thích: VN (câu b), CN (câu c) có cấu tạo là một cụm C-V: quả/ rất sai, bố/ về.
GV hỏi chốt. Thế nào là dùng cụm C-V để mở rộng câu ?
GV kết luận, ghi nhớ.
HĐ2: Tìm hiểu các trường hợp dùng cụm C-V để mở rộng câu.
GV đưa bảng phụ (ghi BT).
.
GV gợi ý bằng cách đặt câu hỏi...
GV yêu cầu: Cho biết trong mỗi câu, các cụm C-V trên đây đóng vai trò gì?
GV nhận xét.
GV kết luận, ghi nhớ.
HĐ3: Luyện tập, củng cố.
GV hướng dẫn HS làm bài tập.
GV nhận xét.
GV củng cố, khắc sâu kiến thức.
GV lưu ý: Các động từ mệnh lệnh (bảo, sai khiến, yêu cầu), ĐT di chuyển (đẩy, xô), ĐT nhận xét, đánh giá ( bình bầu) thường đòi hỏi hai phụ ngữ giống cụm C- V chứ thực chất không phải cụm C-V.
HS nhắc lại kiến thức về cụm danh từ, cụm động từ, cụm tính từ.
HS đọc bài tập.
HS tìm cụm danh từ trong câu a.
HS phân tích cấu tạo của cụm DT và cấu tạo của phụ ngữ trong cụm danh từ.
HS trình bày, nhận xét.
HS xác định CN, VN làm nòng cốt câu.
HS nhận xét về cấu tạo của VN (câu b), CN (câu c).
HS trả lời.
HS đọc ghi nhớ.
HS đọc bài tập.
HS tìm cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần của cụm từ trong câu
HS trình bày.
HS nhận xét.
HS đọc ghi nhớ.
HS đọc và xác định yêu cầu bài tập.
HS lên bảng (2 HS), HS dưới lớp làm nháp
HS nhận xét.
Đ.Hướng dẫn tự học:
1.Bài vừa học: Nắm vững nội dung bài (ghi nhớ).
2.Bài sắp học: Trả bài kiểm tra Văn, Tiếng Việt, Tập làm văn.
Nhớ lại đề bài đã làm...
E. RKN, bổ sung: