Giáo án Ngữ văn 7 tiết 113 - Văn bản: ca Huế trên sông Hương ( Hà Ánh Minh)

NS: 25/.3.2011	Tiết 113: Văn bản:	CA HUẾ TRÊN SÔNG HƯƠNG
ND: 30/.3.2011 ( Hà Ánh Minh)
A. Mục tiêu: Giúp HS:
	KT: Thấy được vẻ đẹp của một sinh hoạt văn hoá ở cố đô Huế, một vùng dân ca với những con người rất đỗi tài hoa.
	KN: Đọc, tìm hiểu và phân tích văn bản nhật dụng, bút kí giới thiệu một sinh hoạt văn hoá một vùng đất nước.
	TĐ: Tự hào về nền văn hoá dân tộc, yêu thích các làn điệu dân ca.
B. Chuẩn bị:	GV: Tìm một số tranh ảnh: sông Hương, kinh thành Huế, cảnh ca sông Hương.
	HS: Đọc, tìm hiểu bài (đọc - hiểu văn bản), tìm hiểu một số nét đặc trưng của Huế, của ca Huế.
C. Kiểm tra bài cũ: Qua VB Những trồ lố, em hãy nêu lên tính cách của 2 nhân vật Va-ren và PBC.
D. Tổ chức các hoạt động dạy học:
 Nội dung
I. Đọc, tìm hiểu chung:
(SGK/102)
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Các làn điệu ca Huế:
- Ca Huế rất đa dạng và phong phú về các làn điệu.
- Mỗi làn điệu có một nét đặc trưng riêng.
- Ca Huế còn độc đáo ở cách chơi đàn của các ca công.
2. Cảnh ca Huế trong đêm trên sông:
Du khách ngồi trên thuyền rống vừa lắng nghe âm điệu da diết của bài hát vừa ngắm cảnh sông nước lung linh, huyền ảo.
3. Nguồn gốc của ca Huế:
Ca Huế được hình thành từ nhạc dân gian và nhạc cung đình.
III. Tổng kết:
(Ghi nhớ SGK/104)
IV. Luyện tập:
Kể tên các làn điệu dân ca ở địa phương mà em biết
Hoạt động của GV
GV: Trong các em đã có ai đến Huế chưa?
Hãy nêu một vài đặc điểm tiêu biểu của xứ Huế mà em biết: vị trí địa lí, đặc điểm lịch sử, danh lam thắng cảnh Tiết học hôm nay Huế qua một đêm ca Huế trên sông Hương.
HĐ1: HD đọc, tìm hiểu chung về VB: đọc giọng chậm rãi, rõ ràng, mạch lạc.
- Đọc mẫu từ đầu → gõ nhịp
? Em hiểu ca Huế là gì? (Ca Huế ở đây chỉ một nét sinh hoạt văn hoá độc đáo của cố đô Huế thường diễn ra ban đêm và chủ yếu hát các làn điệu ca Huế.)
? Văn bản trên thuộc thể loại gì?
HĐ2: Đọc, hiểu văn bản.
- Đọc lại đoạn đầu → lý hoài nam.
- Kể tên các làn điệu ca Huế, các loại nhạc cụ để biểu diễn ca Huế được nói đến trong bài.
- Ghi tên các làn điệu, các nhạc cụ.
? Khi kể tên các làn điệu và nhạc cụ của ca Huế, tác giả thể hiện trong câu văn nào? Nhận xét về cách viết ấy của tác giả?
→ Ca Huế thật phong phú, đa dạng, đến nỗi ta khó có thể nhớ hết tên các làn điệu, các nhạc cụ và những ngón đàn của các ca công. Mỗi làn điệu lại có một vẻ đẹp riêng.
- Em hãy nêu các đặc điểm nổi bật của các làn điệu ca Huế?
? Qua sự tìm hiểu vừa rồi, em có nhận xét gì về cách nêu đặc điểm nổi bật các làn điệu ca Huế của tác giả?
- Em hãy tìm trong bài câu văn nào miêu tả tài nghệ chơi đàn của các ca công và âm thanh phong phú của các loại nhạc cụ?
HĐ3: Tìm hiểu cảnh ca Huế trên sông
? Cho biết những khúc nhạc nào được dùng để mở đầu đêm ca Huế?
- Theo em nét riêng hấp dẫn của đêm ca Huế trên sông Hương là gì?
- Nhận xét về cách sử dụng biện pháp tu từ, cách sử dụng từ ngữ trong VB trên và nêu tác dung?
HĐ4: Tìm hiểu nguồn gốc ca Huế
? Theo em ca Huế được hình thành từ đâu?
- Hãy đọc to đoạn văn nói về nguồn gốc hình thành của ca Huế (ca Huế tình thành từ quyến rũ) → Ca Huế bắt nguồn từ dòng ca nhạc dân gian và nhạc cung đình.
? Tại sao thể điệu ca Huế vừa sôi nổi vui tươi, vừa trang trọng uy nghi?
- Tao nhã nghĩa là gì? tại sao có thể nói nghe ca Huế là một thú vui tao nhã?
HĐ5: Tổng kết, luyên tập
? Sau khi đọc - hiểu bài văn, em cảm nhận thêm được gì về xứ Huế? Qua ca Huế em hiểu gì về tâm hồn con người Huế?
- Kể tên các làn điệu dân ca của địa phương em? (bài chòi, hò bá trạo, hát lăng , bài hát Trách thân - ca sĩ Hoài Linh).
Hoạt động của HS
Đọc
Nhận xét
Giải thích từ khó
Nêu tên các làn điệu..
Đọc diễn cảm câu văn
Lắng nghe
Nêu các đặc điểm:
+ Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh: buồn bã
+ Hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp: náo nức, nồng hậu, ấm tinh người
+ Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện: gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh, thể hiện lòng khao khát, mong chờ
+ Nam ai, nam minh, quả phụ: buông man mác, thương cảm, bi ai
+ Tứ đại cảnh: không vui, không buồn.
Đọc
Ca Huế thanh cao, lịch sự, nhã nhặn, sang trọng và duyên dáng từ nội dung đến hình thức
Thực hiện 
 Đọc ghi nhớ SGK/104
 Thực hiện luyện tập
E. Hướng dẫn tự học:
	1. Bài vừa học:	- Học thuộc ghi nhớ
	- Sưu tầm, tìm hiểu những làn điệu dân ca của địa phương em.
	2. Bài sắp học:	Liệt kê
	- Đọc kĩ từng mục - chú ý phần in đạm
	- Tìm hiểu: Thế nào là phép liệt kê, các kiểu liệt kê.
G. Bổ sung, RKN:
BTTN: Dòng nào nói đúng nhất những nguyên nhân tạo nên nét độc đáo của đêm ca Huế trên sông Hương?
A. Du khách được ngồi thuyền rồng, được nghe và ngắm nhìn các ca công biểu diễn.
B. Những làn điệu dan ca Huế phong phú, đa dạng, giàu cung bậc tình cảm.
C. Quang cảnh sông nước đẹp, thơ mộng, huyền ảo.
D. Cả A, B, C đều đúng.