Giáo án Ngữ văn 7 tuần 26 tiết 93 –Văn bản đức tính giản dị của Bác Hồ ( Phạm Văn Đồng)

TUẦN 26
TIẾT 93 –VĂN BẢN
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
( Phạm Văn Đồng )
A. KẾT QUẢ CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức: Giúp HS thấy được đức tính giản dị là phẩm chất cao quý của Bác Hồ được
biểu hiện trong lối sống, trong quan hệ với mọi người, trong việc làm và trong sử dụng ngôn ngữ nói, viết.
- Nắm sơ giản về tác giả Phạm Văn Đồng.
- Thấy được cách nêu dẫn chứng và bình luận, nhận xét: giọng văn sôi nổi, nhiệt tình của tác
giả.
2. Kĩ năng:
- Rèn kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận xã hội.
- Đọc diễn cảm và phân tích nghệ thuật nêu luận điểm và luận chứng trong văn bản nghị luận.
6 trang
vultt
873
0 Download
Bạn đang xem tài liệu "Giáo án Ngữ văn 7 tuần 26 tiết 93 –Văn bản đức tính giản dị của Bác Hồ ( Phạm Văn Đồng)", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Ngày dạy:20/ 02/ 2012
TUẦN 26
TIẾT 93 –VĂN BẢN
ĐỨC TÍNH GIẢN DỊ CỦA BÁC HỒ
( Phạm Văn Đồng )
KẾT QUẢ CẦN ĐẠT:
Kiến thức: Giúp HS thấy được đức tính giản dị là phẩm chất cao quý của Bác Hồ được
biểu hiện trong lối sống, trong quan hệ với mọi người, trong việc làm và trong sử dụng ngôn ngữ nói, viết.
Nắm sơ giản về tác giả Phạm Văn Đồng.
Thấy được cách nêu dẫn chứng và bình luận, nhận xét: giọng văn sôi nổi, nhiệt tình của tác
giả.
Kĩ năng:
Rèn kĩ năng đọc – hiểu văn bản nghị luận xã hội.
Đọc diễn cảm và phân tích nghệ thuật nêu luận điểm và luận chứng trong văn bản nghị luận.
CHUẨN BỊ:
-GV nghiên cứu bài, soạn bài, chuẩn bị tranh ảnh minh họa về tác giả và về Bác.
- HS học bài cũ, đọc văn bản và soạn bài mới.
TIẾN TRÌNH LÊN LỚP:
Ổn định tổ chức:
Kiểm tra bài cũ:
*Câu hỏi: Nêu trình tự lập luận của văn bản “Sự giàu đẹp của tiếng Việt ”?
Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG
Hoạt động 1:
-GV đọc mẫu một đoạn và cho 2 HS đọc văn bản, GV nhận xét.
- Lưu ý HS đọc với giọng rõ ràng, mạch lạc, chú ý đọc những câu văn thể hiện tình cảm của tác giả đối với Bác.
- Từ khó theo 7 chú thích ở sgk.
? Hãy nên tóm tắt vài nét về tác giả? Tác phẩm?
- Những tp của PVĐ hấp dẫn người đọc bằng tư tưởng sâu sắc, tình cảm sôi nổi, lời văn trong sáng.
? Em hãy cho biết bài văn nghị luận về vấn đề gì? Nêu luận điểm chính của toàn bài trong đoạn mở đầu?
Đối tượng và đề tài nghị luận được bộc lộ
ở tên bài và ở câu mở đầu đoạn văn 1.
+ Đức tính giản dị của Bác Hồ.
+ sự nhất quán..của Hồ Chủ Tịch”.
? Để làm rõ đức tính giản dị của Bác Hồ, t/g đã chứng minh ở những phương diện nào trong đời sống và con người Bác?
-Bữa ăn hằng ngày, nhà ở, việc làm, lời nói, bài viết.
? Hãy cho biết bài văn lập luận theo trình tự nào trên cơ sở đó nêu bố cục của bài văn?
Hoạt động 2:
Bước 1:
-HS đọc kĩ hai đoạn đầu của văn bản.
? trong phần mở đầu của văn bản, tác giả đã viết hai câu văn: 
Một câu nêu nhận xét chung.
Một câu giải thích nhận xét ấy.
? em hãy cho biết đó là những câu văn nào?
? Em hãy cho biết nhận xét được nêu thành luận điểm ở câu thứ nhất là gì?
- Luận điểm này đề cập đến hai phạm vi đời sông của Bác, đó là đời sống cách mạng to lớn và đời sống hằng ngày giản dị.
? Em nhận thấy văn bản này tập trung làm nổi rõ phạm vi đời sống nào của Bác?
? Trong đời sống hằng ngày, đức tính giản dị của Bác được tác giả nhận định bằng những từ (tính từ) nào? trong các từ đó, từ nào thâu tóm được đức tính giản dị của Bác? Vì sao?
? Qua phần nhận định của tác giả về đức tính giản dị của Bác, em nhận thấy tác giả có thái độ như thế nào? Lời văn nào thể hiện thái độ ấy?
Bước 2:
 HS chú ý phần văn bản tiếp theo, từ “Con
người của Bác” đến “Nhất, Định, Thắng, Lợi!”.
? Trong phần văn bản này, tác giả đã đề cập đến những phương diện trong đời sống và con người giản dị của Bác, đó là những phương diện nào?
Giản dị trong lối sống (bữa ăn, nơi ở, sinh
hoạt); quan hệ với mọi người (người giúp việc, các cháu ở MN, khách quôc tế); việc làm (lời nói, bài viết).
? Để triển khai luận điểm Bác Hồ sống giản dị ở đoạn đầu phần thân bài, tác giả đã dùng thao tác chứng minh. Em hãy xác định câu văn thể hiện định hướng chung cho lập luận chứng minh của T/g?
? Để chứng minh Bác giản dị trong bữa ăn, tác giả đã đưa ra những dẫn chứng nào? em có nhận xét gì về các dẫn chứng mà tác giả đưa ra?
? “Ăn xong, bát sạch mọi hạt cơm, thức ăn còn lại được sắp xếp tươm tất” và lời bình luận của tác giả cho thấy thái độ của Bác ntn?
Không đề rơi vãi một hạt cơm vì Bác coi
hạt cơm là kết tinh mồ hôi, nước mắt của người làm ruộng một nằng hai sương. Bác giữ bát ăn sạch không sót hạt cơm, thức ăn còn lại Bác sắp xếp tươm tất vì Bác kính trọng người phục vụ. Đây cũng là nét đẹp trong lối sống giản dị của Bác.
? Nhà Bác ở rất giản dị được chứng minh bằng những chi tiết nào?
? Tác giả đã bình luận như thế nào về đời sống của Bác trong ngôi nhà đó?
? T/g đã làm rõ lối sống sinh hoạt của Bác bằng những điểm nào?
?Những dẫn chứng này khẳng định điều gì ở Bác?
? Em có nhận xét như thế nào về những chứng cứ mà tác giả đưa ra để làm rõ sự giản dị của Bác trong lối sống?
Những chứng cứ giàu sức thuyết phục, vì:
+ phong phú, phản ánh được nhiều mặt.
+ cụ thể, xá thực, đáng tin cậy.
+ chứng cứ được bảo đảm bằng mối quan hệ gần gũi, lâu dài,gắn bó của t/g và CT HCM.
Quan hệ với mọi người là một phương
diện thể hiện sự giản dị của Bác Hồ. 
? Để thuyết phục bạn đọc về sự giản dị của Bác trong quan hệ với mọi người, tác giả đã nêu những chi tiết cụ thể nào?
? Em có nhận xét gì về cách đưa dẫn chứng trong đoạn này? Qua các dẫn chứng này em thấy hiểu thêm điều gì về thái độ, tình cảm của Bác đối với mọi người?
? trong đoạn văn này, tác giả đã dùng hình thức chứng minh kết hợp với bình luận và biểu cảm, em hãy chỉ ra các câu văn bình luận, biểu cảm và nêu tác dụng của các câu văn đó?
Khẳng định lối sống giản dị của bác.
Bày tỏ tình cảm quý trọng của người viết.
Tác động tới tình cảm, cảm xúc của người
đọc, người nghe.
GV: Ở đoạn văn tiếp theo, tác giả giải
thích và bình luận về lí do và ý nghĩa đức tính giản dị của Bác.
? Em hiểu gì về li do lối sống giản dị của Bác Hồ từ lời giải thích của tác giả?
-Bác sống giản dị vì cuộc đời Bác luôn gắn liền và được tôi luyện trong cuộc đấu tranh gian khổ của nhân dân
? Em hiểu thế nào về ý nghĩa của lối sống giản dị của Bác Hồ từ lời bình luận của tác giả?
-Là phẩm chất cao quý tuyệt đẹp của đời sống thật sự văn minh mà mọi người cần noi theo.
?* Ở đoạn văn này, tác giả đã dùng những phép lập luận nào để người đọc hiểu sâu sắc hơn về đức tính giản dị của Bác?
? Quan những lời giải thích và bình luận trên đây, em có nhận xét gì?
Sâu sắc, sát, đúng với con người Bác.
Mang cảm xúc ngưỡng vọng.
-GV: Để mọi người hiểu đầy đủ, trọn vẹn hơn về đức tính giản dị của Bác, ở đoạn văn cuối, cố Thủ tướng PVĐ đã đề cập đến tính chất giản dị trong lời nói và viết của Bác.
? em hãy cho biết tác giả đã dẫn những câu nói nào của bác
? Tác giả đã giải thích lí do Bác nói giản dị như thế nào?
Vì muốn cho quần chúng nhân dân hiểu 
được, nhớ được, làm được.
ódễ hiểu, dễ đi vào lòng người => có sức tập hợp và lôi cuốn, cảm hóa lòng người.
? Tại sao tác giả dùng những câu nói này để chứng minh cho sự giản dị trong cách nói và viết của Bác?
- Đó là những câu nói nổi tiếng về nội dung ý nghĩa và ngắn gọn,dễ nhớ, dễ thuộc.
- Mọi người dân đều biết, đều thuộc và hiểu câu nói này.
? T/g có lời bình luận như thế nào về tác dụng của lối nói giản dị sâu sắc củ Bác Hồ?
-Những chân lí..anh hùng cách mạng.
? Em hiểu gì về ý nghĩa của lời bình luận này?
Đề cao sức mạnh phi thường của lối nói
giản dị và sâu sắc của Bác, đó là sức mạnh lòng yêu nước, ý chí cách mạng trong quần chúng nhân dân.
Khẳng định tài năng có thể viết giản dị về
những điều lớn lao của Bác Hồ.
Bước 3:
? Trong nghệ thuật nghị luận của tác giả ở văn bản này, chúng ta thấy có những ưu điểm nổi bật nào?
Riêng về đồ dùng, tác giả không chứng
minh vì ai cũng biết bộ quần áo nâu giản dị Bác thường hay mặc, đôi dép cao su Bác thường đi và chiếc quạt nan Bác thường dùng
? Tác dụng của việc kết hợp chứng minh với bình luận và đánh giá trong bài văn?
? Em hãy nêu khái quát đặc sắc nghệ thuật lập luận trong bài văn ?
Hoạt động 3:
? Nêu tóm tắt giá trị nội dung và nghệ thuật của bài nghị luận?
? Em hãy tìm một số ví dụ để chứng minh sự giản dị trong thơ văn Bác.
? Qua văn bản nghị luận “Đức tính giản dị của Bác Hồ”,Em hiểu thế nào là đức tính giản dị và ý nghĩa của nó trong cuộc sống? Em có những hiểu biết mới mẻ, sâu sắc nào về Bác? Em học được gì từ cách nghị luận của tác giả? 
(- Một số học sinh tự bộc lộ.)
TÌM HIỂU CHUNG
Đọc, tìm hiểu từ khó
*Từ khó: (SGK)
Tác giả 
Phạm Văn Đồng ( 1906 – 2000 ) – một nhà cách mạng nổi tiếng, nhà văn hóa lớn. Ông là học trò ưu tú và là một cộng sự gần gũi của CT HCM. Ông từng là Thủ tướng Chính phủ trên ba mươi năm. Tác phẩm:
Văn bản trích từ bài “CT HCM, tinh hoa
và khí phách của dân tộc, lương tâm của thời đại” – diễn văn trong Lễ kỉ niệm 80 năm ngày sinh CH HCM.
Bố cục và trình tự lập luận
Văn bản là một đoạn trích nên không đủ
thành phần của một bài văn nghị luận thông thường, có thể nhận ra bố cục hai phần sau:
-Mở bài: (Từ đầu đến “trong sáng, thanh
bạch, tuyệt đẹp”)
Sự nhất quán giữa cuộc đời cách mạng
vớicuộc sống giản dị của Hồ Chủ tịch.
-Thân bài: (phần còn lại)
=> Đức tính giản dị của Bác thể hiện trong sinh hoạt, cuộc sống, việc làm.
ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN
Nhận định về đức tính giản dị của Bác
Hồ
Điều rất quan trọng..của Hồ Chủ Tịch.
Rất lạ lùng..trong sáng, thanh bạch 
tuyệt đẹp.
Luận điểm: “Sự nhất quán giữa đời hoạt
động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng giản dị và khiêm tốn của Bác”.
ó T/g tin ở nhận định của mình; ngợi ca Bác.
Đức tính giản dị của Bác Hồ
-Con người của Bác giản dị như thế nào,, mọi người chúng ta đều biết: bữa cơm, đồ dùng, cái nhà, lối sống.”
Giản dị trong đời sống
*Bữa ăn:
- Bữa cơm chỉ vẹn vẹn vài ba món.
- Lúc ăn, Bác không để rơi vãi một hạt cơm.
- Ăn xong, bát sạch mọi hạt cơm, thức ăn còn lại được sắp xếp tươm tất.
=> thể hiện thái độ quý trọng của Bác đối với người lao động và kính trọng người phục vụ.
*Nơi ở:
- Nhà sàn “vẹn vẹn.ba phòng..”; “luôn ..thơm của hoa vườn”.
=> sống thanh bạch và tao nhã biêt bao.
*Sinh hoạt:
- Bác là người làm việc suốt đời, suốt ngày, từ việc lớn đến việc nhỏ.
- Bác cố gắng tự mình làm việc, người giúp việc và phục vụ Bác có thể đếm được trên đầu ngón tay (nghĩa là rất ít).
=> Bác sống rất giản dị.
ó chứng cứ phong phú, cụ thế, xác thực, đáng tin cậy => Dễ hiểu và giàu sức thuyết phục.
Giản dị trong quan hệ với mọi người
Viết thư cho một đồng chí.
Nói chuyện với các cháu miền Nam.
Đi thăm nhà tập thể của công nhân, từ nơi
làm việc đến phòng ngủ nhà ăn.
Việc gì tự làm được thì không cần người
khác giúp.
Đặt tên cho người phục vụ: Trường, Kì,
Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi.
Tỉ mỉ, trân trọng và yêu quý tất cả.
Người sống  
BH sống
	vì 
 Vế 1(KQ) Vế 2(NN)
Suy luận ngược chiều.
Đời sống
với đời sống 
 càng 
V1(đ/s vật chất) V2(đ/s tinh thần)
Suy luận tương đồng thuận chiều.
Giản dị trong nói và viết
Không có gì quý hơn độc lập tự do.
Nước Việt Nam là một, dân tộc Việt Nam
là một, sông có thể cạn, núi có thể mòn, song chân lí ấy không bao giờ thay đổi.
Vì nó xuất phát từ tấm lòng Bác: muốn
cho quần chúng nhân dân hiểu được, nhớ được, làm được.
Dẫn chứng tiêu biểu, xác thực.
Đặc sắc nghệ thuật nghị luận
Định hướng các vấn đề cần chứng minh rất
rõ ràng.
Dẫn chứng tiêu biểu, xác thực nên có sức
thuyết phục cao.
Chọn lọc vấn đề chứng minh rất điển
hình,tiêu biểu.
Chứng minh kết hợp bình luận và đánh giá
làm cho đoạn văn thêm sinh động.
ó Triển khai luận cứ mạch lạc, lập luận chặt chẽ, nhận xét sâu sắc. Dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu, được sắp xếp thành một hệ thống hợp lí có sức thuyết phục lớn.
Tổng kết:
Ghi nhớ (sgk)
Nội dung:
Nghệ thuật:
CỦNG CỐ – DẶN DÒ:
Trình tự lập luận của bài văn?
Nội dung và nghệ thuật của văn bản?
HS học bài cũ, chuẩn bị tiết 94.
Tài liệu đính kèm:
TIET 93 DUC TINH GIAN DI CUA BAC HO.doc