Giáo án tự chọn Ngữ văn 7 tuần 1 đến tuần 6

Tuần :1 Tiết :1
NS: 15/08/2008 VĂN BẢN NHẬT DỤNG
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
 -Củng cố kiến thức về VBND.
 -Nắm khái niệm, đề tài, chức năng, tính cập nhật.
II. Tài liệu bổ trợ :
-SGK
-Sách tham khảo.
III. Các hoạt động 
 1. Ổn định lớp (1 phút) kiểm tra sĩ số, vệ sinh
 2. Kiểm tra bài cũ (4 phút)
 Kiểm tra việc chuẩn bị của học sinh. 
 @ Câu hỏi: Văn bản nhật dụng là gì? Trong chương trình Ngữ văn 6 em đã được học những văn bản nhật dụng nào? Em thích văn bản nào nhất?
 @ Đáp án: Văn bản nhật dụng không phải là một khái niệm chỉ thể loại hoặc kiểu văn bản mà là nói đến tính chất của nội dung van bản. Đó là những bài viết có nội dung gần gũi, bức thiết đối với cuộc sống con người như thiên nhiên, môi trường, tên nạn xã hội 
	-Các văn bản: Cầu Long Biên chứng nhân lịch sử; Bức thư của thủ lĩnh da đỏ; Động Phong Nha. (HS tự nêu)
 3. Dạy bài mới :3 phút
Tg
Nội Dung
HĐ của GV 
HĐ của HS
10 phút
5
Phút
8 phút
9 phút
1/ khái niệm VBND :
 -Không phải là khái niệm thể loại
 -Không chỉ kiều VB
 -Chỉ đề cập đến chức năng,đề tài ,tính cặp nhật
2/Đề tài rất phong phú :
 Thiên nhiên ,môi trường ,vh, gd,chính trị,thể thao,đạo đức nếp sống.
3/Chức năng :
 Bàn luận,thuyết minh, tường thuật, miêu tả, đánh giánhững vấn đề những hiện tượng, cuả đời sống con ngườivà xã hội:
4/Tính cập nhật:
 Là tính thời sự kịp thời ,đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày ,cuộc sống hiện tại gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng xã hội.
-VB nd có phải là khái niệm thể loại không ?
-Những đặc điểm chủ yếu cần lưu ý của khái niệm này là gì?
-Ở lớp 6 các em đã học các VBND nào?
-Giáo Viên giới thiệu các VBND ở chương trình NV 7? (Cổng trường mở ra,Cuộc chia tay búp bê,mẹ tôi,ca huế trên sông Hương )
-Nhận xét về đề tài VBND?
- Gồm những đề tài nào?
-Chức năng của VBND?
-Em hiểu thế nào là nào về tính cập nhật?
-không phải là khái niệm thể loại
-không chỉ kiều VB
-chỉ đề cập đến chức năng,đề tài ,tính cặp nhật
Cầu long biên chứng nhân lịch sử,Động phong nha,Bức thư của thủ lĩnh da đỏ
-Đề tài rất phong phú 
-thiên nhiên ,môi trường ,VHgd,chính trị,thể thao,đạo đức nếp sống.
-Bàn luận,thuyết minh, tường thuật, miêu tả, đánh giánhững vấn đề những hiện tượng, cuả đời sống con ngườivà xã hộ
-Là tính thời sự kịp thời ,đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của cuộc sống hàng ngày ,cuộc sống hiện tại gắn với những vấn đề cơ bản của cộng đồng xã hội
 4. Củng cố:4 phút
 -Em hiểu thế nào là nào về tính cập nhật?
 -Nhận xét về đề tài VBND?
 -Ở lớp 6 các em đã học các VBND nào?
 5.Dặn dò :1 phút
 -Học thuộc bài-chuẩn bị đọc lại bài” cổng trường mở ra”-nắm cách phân tích tâm trạng 
 -Nhận xét 
 * RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :
 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tuần :1
 Tiết :2	
NS:15/8/2008	
TÂM TRẠNG NGƯỜI MẸ TRONG VB “CỔNG TRƯỜNG
MỞ RA”.
I/. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT 
 -Bồi dưỡng tình cảm kính yêu mẹ
 -Rèn cách phân tích tâm trạng.
II/Tài liệu bổ trợ :
 1. Thầy : Giáo án, sách tham khảo
 2. Trò : Đọc soạn bài theo các câu hỏi sách giáo khoa, ôn lại khái niệm văn bản nhật dụng, hồi tưởng lại những kỉ niệm đẹp của ngày khai trường
 3. Phương pháp: phân tích, diễn giảng
III/ TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY :
 1. Ổn định lớp (1 phút) kiểm tra sĩ số, vệ sinh
 2. Kiểm tra bài cũ (4 phút)
 -Em hiểu thế nào là nào về tính cập nhật?
 -Nhận xét về đề tài VBND?
 -Ở lớp 6 các em đã học các VBND nào?
 3. Dạy bài mới :3 phút
Nội Dung
HĐ của GV 
HĐ của HS 
15 phút
10 phút
7
phút
1/ Tóm tắt VB:
VB viết về tâm trạng của người mẹ trong một đêm không ngủ trước ngày khai trường đầu tiên của con.
2/Phân tích tâm trạng của người mẹ:
-Mẹ: thao thức không ngủ suy nghĩ triền miên.
-Con:Thanh thản, nhẹ nhàng, vô tư.
-Mẹ đang nói với chính mình, tự ôn lại kỷ niệmcủa riêng mình ® khắc họa tâm tư tình cảm, những điều sâu thẳm khó nói bằng lời trực tiếp 
*Bộc lộ tâm trạng .
3/Bồi dưỡng tình cảm kính yêu mẹ:
 _ Mẹ đã hy sinh cả đời mình vì con, hi vọng con lớn lên được vui vẻ, hạnh phúc. 
 _ Chúng ta phải yêu thương quý trong cha mẹ của mình và phải thật hiếu thảo với ơng bà nữa.
-Tóm tắt vb” Cổng trường mở ra’’.Vb viết về tâm trạng của ai?về việc gì ?
-Tâm trạng người mẹ và đứa con có gì khác nhau ?
-Hãy tường thuật lời tâm sự của người mẹ?Người mẹ đang tâm sự với ai ? Cách viết này có tác dụng gì ?
-Vậy tâm trạng nhân vật thường được biều hiện ntn ? 
-Qua hình ảnh người mẹ trong văn bản em có suy nghĩ gì về người mẹ VN nói chung?
-Em phải làm gì để tỏ lòng kính yêu mẹ.?
-VB viết về tâm trạng của người mẹ trong một đêm không ngủ trước ngày khai trường đầu tiên của con.
-Mẹ: thao thức không ngủ suy nghĩ triền miên.
-Con:Thanh thản, nhẹ nhàng, vô tư.
-Mẹ đang nói với chính mình, tự ôn lại kỷ niệmcủa riêng mình ® khắc họa tâm tư tình cảm, những điều sâu thẳm khó nói bằng lời trực tiếp 
*Bộc lộ tâm trạng .
-suy nghĩ ,hành động lời nói)
 -phát biểu tự do
- phát biểu tự do
 4. Củng cố:4 phút
 -Người mẹ đang tâm sự với ai ? Cách viết này có tác dụng gì ?
 -Em phải làm gì để tỏ lòng kính yêu mẹ.?
 -Tâm trạng người mẹ và đứa con có gì khác nhau ?
 5 .Dặn dò:1 phút
 -Chuẩn bị” thái độ, tình cảm và suy nghĩ của người bố qua văn bản:Mẹ Tôi”
 -Nhận xét 
 * RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :
 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tuần:2 
Tiết:3-4
NS:15/8/2008 THÁI ĐỘ,TÌNH CẢM VÀ NHỮNG SUY NGHĨ CỦA
 NGƯỜI BỐ QUA VB “MẸ TÔI”
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT :
 1. Kiến thức :Giúp HS hiểu được tác dụng lời khuyên của bố về lỗi của một đứa con đối với mẹ. Thấm thía những tình cảm thiêng liêng, sâu nặng của cha mẹ đối với con cái; từ đó suy nghĩ đến trách nhiệm làm con của mình không để bố mẹ phải phiền lòng.
 2. Kỹ năng : Đọc diễn cảm, phát hiện và phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của bức thư mang tính văn học.
 3. Tư tưởng : Giáo dục lòng yêu thương, kính trọng bố mẹ.
II. CHUẨN BỊ : 
 1.Thầy :Giáo án, sách tham khảo
 2. Trò : Đọc trước văn bản và chú thích, soạn bài theo câu hỏi Sgk.
 3. Phương pháp: Gợi tìm, phân tích đánh giá.
III. TIẾN TRÌNH TIẾT DẠY :
 1. Ổn định lớp (1 phút) –kiểm tra sĩ số, vệ sinh
 2. Kiểm tra bài cũ (6 phút) 
 -Người mẹ đang tâm sự với ai ? Cách viết này có tác dụng gì ?
 -Em phải làm gì để tỏ lòng kính yêu mẹ.?
 -Tâm trạng người mẹ và đứa con có gì khác nhau ?
 3. Dạy bài mới :3 phút
Tg
Nội Dung
HĐ của GV 
HĐ của HS
25 phút
25 phút
25 phút
1/Tìm hiểu nhan đề VB:
-Nhan đề VB này do tác giả đặt cho đoạn trích
-Điểm nhìn ở đây xuất phát từ ngươì bố-qua caí nhìn của người Bố mà thấy thấy hình ảnh và phẩm chất của người mẹ 
-Điểm nhìn ấy một mặt làm tăng tính khách quan cho sự việc và đối tượng được kể .Mặt khác thể hiện được tình cảm và thái độ của người kể.
2/Thái độ, tình cảm, suy nghĩ của bố
-Thái độ buồn bã, tức giận.
*Tình yêu thương con,mong muốn con phải biết công lao của bố mẹ.
-Việc bố viết thư:
+Tình cảm sâu sắc tế nhị và kín đáo nhiều khi không nói trực tiếp được.
+Giữ được sự kín đáo tế nhị ,vừa không làm người mắc lỗi mất lòng tự trọng
*Đây chính là baì học về cách ứng xử trong gia đình và ngoài xã hội
3/ Liên hệ bản thân:
-Tại sao trong bức thư chủ yếu miêu tả thái độ tình cảm và những suy nghĩ của người bố mà nhan đề của VB là”Mẹ tôi”?
-Tác dụng của điểm nhìn này là gì ?
-Thái độ của bố như thế nào qua lời nói vô lễ của En-ri- cô ?
-Bố tức giận như vậy theo em có hợp lý không ?
-Theo em nguyên nhân sâu xa nào khiến cho bố phải viết thư cho En-ri cô?
-Tại sao bố không nói thẳng với En-ri-cô mà p
hải dùng hình thức viết thư ?
-Em hãy liên hệ bản thân mình xem có lần nào lỡ gây ra một sự việc khiến bố mẹ buồn phiền –hãy kể lại sự việc đó?
-Nhan đề VB này do tác giả đặt cho đoạn trích
-Điểm nhìn ở đây xuất phát từ ngươì bố-qua caí nhìn của người Bố mà thấy thấy hình ảnh và phẩm chất của người mẹ 
 -Làm tăng tính khách quan cho sự việc và đối tượng được kể .Mặt khác thể hiện được tình cảm và thái độ của người kể.
-Thái độ buồn bã, tức giận.Tình yêu thương con,mong muốn con phải biết công lao của bố mẹ.
-phát biểu tự do.
-thương con 
-Việc bố viết thư:
+Tình cảm sâu sắc tế nhị và kín đáo nhiều khi không nói trực tiếp được.
+Gi ... ¸c tiÕng cã quan hƯ b×nh ®¼ng, ®éc lËp ngang hµng nhau, kh«ng cã tiÕng chÝnh, tiÕng phơ.
-bµn ghÕ, s¸ch vë, tµu xe,...
 -Tõ ghÐp chÝnh phơ lµ tõ ghÐp mµ gi÷a c¸c tiÕng cã quan hƯ tiÕng chÝnh, tiÕng phơ.
 -bµ + ....(bµ néi, bµ ngo¹i, bµ thÝm, bµ mỵ,...)
-L¸y toµn bé ,L¸y bé phËn .
 -L¸y toµn bé lµ c¸ch l¸y l¹i toµn bé c¶ ©m, vÇn gi÷a c¸c tiÕng.
-xinh xinh, rÇm rÇm, µo µo,...
 -L¸y bé phËn lµ c¸ch l¸y l¹i bé phËn nµo ®ã gi÷a c¸c tiÕng vỊ ©m hoỈc vÇn.
 -VỊ ©m: r× rÇm, th× thµo, ...
 -vỊ vÇn: lao xao, lÝch rÝch,...
 4.Củng cố 
 -L¸y toµn bé lµ gi?
 -Tõ ghÐp chÝnh phơ lµ gi?
 -Cã nh÷ng kiĨu ghÐp nµo ? 
 - Tõ phøc lµ g×? LÊy vÝ dơ?
 5.Bài tập :
Bµi tËp 1: H·y hoµn thiƯn s¬ ®å sau vỊ cÊu t¹o tõ tiÕng ViƯt:
CÊu t¹o tõ 
TiÕng ViƯt
	Bµi tËp 2: Cho c¸c tõ l¸y sau: lÈm cÈm, hÝ hưng, ba ba, thuång luång, rãc r¸ch, ®u ®đ, Çm Çm, ch«m ch«m, xao x¸c, hỉn hĨn, ngËm ngïi, cµo cµo, b×m bÞp, ï ï, lÝ nhÝ, x«n xao, chuån chuån.
a. Nh÷ng tõ nµo th­êng ®­ỵc sư dơng trong v¨n miªu t¶? V× sao?
b. Ph©n biƯt sù kh¸c nhau gi÷a hai tõ rãc r¸ch vµ b×m bÞp.
Bµi tËp 3: T×m c¸c tõ ghÐp H¸n ViƯt: viªn (ng­êi ë trong mét tỉ chøc hay chuyªn lµm mét c«ng viƯc nµo ®ã), tr­ëng (ng­êi ®øng ®Çu), m«n (cưa).
Gỵi ý:
Bµi tËp 1: cÇn hoµn thµnh:
CÊu t¹o tõ 
TiÕng ViƯt
Tõ ®¬n
Tõ phøc
Tõ ghÐp
Tõ l¸y
Tõ ghÐp §L
Tõ ghÐp CP
Tõ l¸y Tbé
Tõ l¸y bé phËn
Tõ l¸y vÇn
Tõ l¸y ©m
Bµi tËp 2: Nh÷ng tõ nµo th­êng ®­ỵc sư dơng trong v¨n miªu t¶:
lÈm cÈm, hÝ hưng, ba ba, rãc r¸ch, ®u ®đ, Çm Çm, ch«m ch«m, xao x¸c, hỉn hĨn, ngËm ngïi, cµo cµo, ï ï, lÝ nhÝ, x«n xao.
Bµi tËp 3: viªn: gi¸o viªn, nh©n viªn, kÕ to¸n viªn,...
 tr­ëng: hiƯu tr­ëng, líp tr­ëng, tỉ tr­ëng,...
 m«n: ngä m«n, khuª m«n,...
* H­íng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ
6. Dặn dị:
 - N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc; Lµm hoµn chØnh bµi tËp vµo vë BT
	- BTVN: X¸c ®Þnh tõ ghÐp, tõ l¸y trong ®o¹n th¬ 4 c©u cuèi ®o¹n trÝch C¶nh ngµy xu©n.
	- ChuÈn bÞ: NghÜa cđa tõ
-Nhận xét 
 * RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :
 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Tuần:6 
Tiết:11-12
NS:15/8/2008
 NghÜa cđa tõ tiÕng viƯt
I. Mơc tiªu: 	
 Giĩp häc sinh:	
 1. KiÕn thøc:
 - Cđng cè nh÷ng hiĨu biÕt vỊ nghÜa cđa tõ tiÕng ViƯt: nghÜa ®en, nghÜa bãng, hiƯn t­ỵng chuyĨn nghÜa cđa tõ, hiƯn t­ỵng tõ ®ång ©m - ®ång nghÜa - tr¸i nghÜa, cÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cđa tõ, tr­êng tõ vùng. 
 - Ph©n biƯt mét sè hiƯn t­ỵng vỊ nghÜa cđa tõ.
 2. Kü n¨ng:
 -RÌn luyƯn kÜ n¨ng vËn dơng lÝ thuyÕt lµm bµi tËp. 
II. ChuÈn bÞ cđa GV vµ HS:
 - GV: So¹n bµi vµ ®äc tµi liƯu tham kh¶o.
 - HS: §äc vµ chuÈn bÞ bµi ë nhµ; tham kh¶o tµi liƯu cã liªn quan ®Õn bµi häc.
III. Tỉ chøc ho¹t ®éng d¹y häc
ỉn ®Þnh líp, 
kiĨm tra bµi cị.
	 Bµi cị: Lµm bµi tËp VN: X¸c ®Þnh tõ ghÐp, tõ l¸y trong ®o¹n th¬ 4 c©u cuèi ®o¹n trÝch C¶nh ngµy xu©n.
Tỉ chøc d¹y häc bµi míi:
 I. Kh¸i qu¸t vỊ nghÜa cđa tõ
NghÜa cđa tõ
NghÜa ®en
NghÜa bãng
- NghÜa ®en lµ nghÜa gèc, nghÜa ban ®Çu cđa tõ.
- NghÜa bãng lµ nghÜa ph¸t triĨn trªn c¬ së nghÜa gèc cđa tõ.
VD: ¨n (¨n c¬m): nghÜa ®en
 ¨n (¨n phÊn, ¨n ¶nh,...): nghÜa bãng 
 II. hiƯn t­ỵng chuyĨn nghÜa cđa tõ
ChuyĨn nghÜa: Lµ hiƯn t­ỵng thay ®ỉi nghÜa cđa tõ, t¹o ra nh÷ng tõ nhiỊu nghÜa.
 III. hiƯn t­ỵng tõ ®ång ©m - ®ång nghÜa - tr¸i nghÜa
a. Tõ ®ång ©m
Tõ ®ång ©m lµ nh÷ng tõ ph¸t ©m gièng nhau nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau, kh«ng liªn quan g× víi nhau. Tõ ®ång ©m gièng nhau vỊ chÝnh t¶ cịng cã thĨ kh¸c nhau vỊ chÝnh t¶.
VD: c¸i bµn, bµn b¹c, ...
b. Tõ ®ång nghÜa
Tõ ®ång nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoỈc gÇn gièng nhau
VD: chÕt/mÊt/toi/hi sinh,...
c. Tõ tr¸i nghÜa
Tõ tr¸i nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ng­ỵc nhau.
- Mét tõ nhiỊu nghÜa cã thĨ thuéc nhiỊu cỈp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau.
- Tõ tr¸i nghÜa ®­ỵc dïng trong thĨ ®èi, t¹o c¸c h×nh t­ỵng t­¬ng ph¶n, g©y Ên t­¬ng m¹nh, lêi nãi thªm sinh ®éng.
VD: cao - thÊp, xÊu - ®Đp, hiỊn - d÷,...
 IV. cÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cđa tõ - tr­êng tõ vùng
1. CÊp ®é kh¸i qu¸t nghÜa cđa tõ
NghÜa cđa mét tõ ng÷ cã thĨ réng h¬n (kh¸i qu¸t h¬n) hoỈc hĐp h¬n (Ýt kh¸i qu¸t h¬n) nghÜa cđa tõ kh¸c.
- Mét tõ ng÷ ®­ỵc coi lµ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nghÜa cđa tõ ®ã bao hµm ph¹m vi nghÜa cđa mét sè tõ kh¸c.
- Mét tõ ng÷ ®­ỵc coi lµ cã nghÜa hĐp khi ph¹m vi nghÜa cđa tõ ®ã ®­ỵc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cđa mét tõ ng÷ kh¸c. 
- Mét tõ ng÷ cã thĨ võa cã nghÜa réng, l¹i vµ cã nghÜa hĐp.
VD: C©y: l¸, hoa, cµnh, th©n, gèc, rƠ. 
C©y lµ tõ ng÷ nghÜa réng so víi l¸, hoa, cµnh, th©n, gèc, rƠ vµ l¸, hoa, cµnh, th©n, gèc, rƠ lµ tõ ng÷ nghÜa hĐp so víi c©y. 
2. Tr­êng tõ vùng:
Tr­êng tõ vùng lµ tËp hỵp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vỊ nghÜa.
VD: Tr­êng tõ vùng tr¹ng th¸i t©m lÝ gåm: giËn d÷, vui, buån,...
- GV: H·y vÏ s¬ ®å kh¸i qu¸t vỊ nghÜa cđa tõ tiÕng ViƯt?
- HS vÏ ®ĩng.
 -ThÕ nµo lµ nghÜ ®en,
 -ThÕ nµo lµ nghÜa bãng cđa tõ? 
-LÊy VD ®Ĩ lµm râ?
- HS nªu vµ lÊy VD.
- GV: ThÕ nµo lµ hiƯn t­ỵng chuyĨn nghÜa cđa tõ?
- HS nªu.
-ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m, 
- HS nªu vµ lÊy VD
-ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa, tõ tr¸i nghÜa? VD?
- HS nªu vµ lÊy VD.
-ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa r«ng, 
- ThÕ nµo lµ tõ ng÷ nghÜa hĐp? VD?
- HS nªu vµ lÊy VD.
- ThÕ nµo lµ tr­êng tõ vùng? VD?
- HS nªu vµ lÊy VD.
-Học sinh lên bảng kẻ theo hướng dẩn.
- NghÜa ®en lµ nghÜa gèc, nghÜa ban ®Çu cđa tõ.
- NghÜa bãng lµ nghÜa ph¸t triĨn trªn c¬ së nghÜa gèc cđa tõ.
--¨n (¨n c¬m): nghÜa ®en
 - ¨n (¨n phÊn, ¨n ¶nh,...): nghÜa bãng 
 -ChuyĨn nghÜa: Lµ hiƯn t­ỵng thay ®ỉi nghÜa cđa tõ, t¹o ra nh÷ng tõ nhiỊu nghÜa.
-Tõ ®ång ©m lµ nh÷ng tõ ph¸t ©m gièng nhau nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau, kh«ng liªn quan g× víi nhau. Tõ ®ång ©m gièng nhau vỊ chÝnh t¶ cịng cã thĨ kh¸c nhau vỊ chÝnh t¶.
-c¸i bµn, bµn b¹c, ...
-Tõ tr¸i nghÜa lµ nh÷ng tõ cã nghÜa tr¸i ng­ỵc nhau.
- Mét tõ nhiỊu nghÜa cã thĨ thuéc nhiỊu cỈp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau.
- Tõ tr¸i nghÜa ®­ỵc dïng trong thĨ ®èi, t¹o c¸c h×nh t­ỵng t­¬ng ph¶n, g©y Ên t­¬ng m¹nh, lêi nãi thªm sinh ®éng.
-cao - thÊp, xÊu - ®Đp, hiỊn - d÷,...
- Mét tõ ng÷ ®­ỵc coi lµ cã nghÜa réng khi ph¹m vi nghÜa cđa tõ ®ã bao hµm ph¹m vi nghÜa cđa mét sè tõ kh¸c.
- Mét tõ ng÷ ®­ỵc coi lµ cã nghÜa hĐp khi ph¹m vi nghÜa cđa tõ ®ã ®­ỵc bao hµm trong ph¹m vi nghÜa cđa mét tõ ng÷ kh¸c. 
-Tr­êng tõ vùng lµ tËp hỵp nh÷ng tõ cã Ýt nhÊt mét nÐt chung vỊ nghÜa.
4.Củng cố 
-ThÕ nµo lµ tõ ®ång ©m, ?
-ThÕ nµo lµ nghÜ ®en,
 -ThÕ nµo lµ nghÜa bãng cđa tõ? 
-ThÕ nµo lµ tõ ®ång nghÜa, tõ tr¸i nghÜa? VD?
 5.Bài tập :
Bµi tËp 1: Tõ ®ång ©m vµ tõ nhiỊu nghÜa ®Ịu cã h×nh thøc ©m thanh gièng nhau. Dùa vµo ®©u ta ph©n biƯt ®­ỵc tõ ®ång ©m vµ tõ nhiỊu nghÜa? cho vÝ dơ?
Gỵi ý:
- Tõ ®ång ©m lÉn tõ cã h×nh thøc ©m thanh gièng nhau nh­ng hoµn toµn kh¸c xa nhau vỊ nghÜa.
VD: Cµ chua (tiÕng trong tªn gäi mét sù vËt - danh tõ))
 Cµ nµy muèi l©u nªn chua qu¸. (tõ chØ møc ®é - tÝnh tõ)
- Tõ nhiỊu nghÜa lµ nh÷ng tõ cã mèi liªn hƯ víi nhau vỊ nghÜa.
 VD: mïa xu©n, tuỉi xu©n,... ®Ịu cã chung nÐt nghÜa chØ sù sèng trµn trỊ
Bµi tËp 2: Tõ “Bay” trong tiÕng ViƯt cã nh÷ng nghÜa sau( cét A) chän ®iỊn c¸c vÝ dơ cho bªn d­íi ( vµo cét B) t­¬ng øng víi nghÜa cđa tõ ( ë cét A)
tt
A- NghÜa cđa tõ
B- vÝ dơ
Di chuyĨn trªn kh«ng
ChuyĨn ®éng theo lµn giã
Di chuyĨn rÊt nhanh
Phai mÊt ,biÕn mÊt
BiĨu thÞ hµnh ®éng nhanh ,dƠ dµng
a- Lêi nãi giã bay.
b- Ba vu«ng phÊp phíi cê bay däc( Tĩ S­¬ng).
c- M©y nhën nh¬ bay- H«m nay trêi ®Đp l¾m( Tè H÷u).
d- Vơt qua mỈt trËn- §¹n bay vÌo vÌo( Tè H÷u).
e- Chèi bay chèi biÕn.
Gỵi ý: 1.c 2.b 3.d 4.a 5.e 
Bµi tËp 3: Ph©n tÝch nghÜa trong c¸c c©u th¬ sau:
Tr¨ng cø trßn vµnh v¹nh
KĨ chi ng­êi v« t×nh
¸nh tr¨ng im ph¨ng ph¾c
§đ cho ta giËt m×nh.
	(¸nh tr¨ng - NguyƠn Du)
Gỵi ý:
- Hai c©u ®Çu: Gỵi lªn h×nh ¶nh ¸nh tr¨ng trßn vµnh v¹nh bÊt chÊp mäi sù thay ®ỉi, sù v« t×nh cđa ng­êi ®êi.
- Hai c©u cuèi: H×nh ¶nh ¸nh tr¨ng im lỈng nh­ nh¾c nhë con ng­êi nhí vỊ qu¸ khø t×nh nghÜa thủ chung.
Bµi tËp 4: a. Trong c©u v¨n “Kh«ng! Cuéc ®êi ch­a h¼n ®· ®¸ng buån hay vÉn ®¸ng buån nh­ng l¹i ®¸ng buån theo mét nghÜa kh¸c” (L·o H¹c - Nam Cao)
 cơm tõ “®¸ng buån theo mét nghÜa kh¸c” ë ®©y ®­ỵc hiĨu víi nghÜa nµo? 
	A. Buån v× L·o H¹c ®· chÕt thËt th­¬ng t©m.
	B. Buån v× mét ng­êi tèt nh­ L·o H¹c mµ l¹i ph¶i chÕt mét c¸ch d÷ déi.
	C. Buån v× cuéc ®êi cã qu¸ nhiỊu ®au khỉ, bÊt c«ng.
	D. V× c¶ ba ®iỊu trªn.
b. Tõ nµo cã thĨ thay thÕ ®­ỵc tõ “bÊt th×nh l×nh” trong c©u “Ch¼ng ai hiĨu l·o chÕt v× bƯnh g× mµ ®au ®ín vµ bÊt th×nh l×nh nh­ vËy” (L·o H¹c - Nam Cao)
	A. nhanh chãng	B. ®ét ngét	C. d÷ déi 	D. qu»n qu¹i
Gỵi ý: a. D b. B
B×a tËp 5: VËn dơng kiÕn thøc vỊ tr­êng tõ vùng ®Ĩ ph©n tÝch sù ®éc ®¸o trong c¸ch dïng tõ ë ®o¹n trÝch sau :
	Chĩng lËp ra nhµ tï nhiỊu h¬n tr­êng häc, chĩng th¼ng tay chÐm, giÕt nh÷ng ng­êi yªu n­íc th­¬ng nßi cđa ta, chĩng t¾m c¸c cuéc khëi nghÜa cđa ta trong nh÷ng bĨ m¸u.
Gỵi ý: Tr­êng tõ vùng : T¾m, bĨ. Cïng n»m trong tr­êng tõ vùng lµ n­íc nãi chung.
	- T¸c dơng : T¸c gi¶ dïng hai tõ t¾m vµ bĨ khiÕn cho c©u v¨n cã h×nh ¶nh sinh ®éng vµ cã gi¸ trÞ tè c¸o m¹nh mÏ h¬n.
* H­íng dÉn häc sinh häc bµi ë nhµ
 6. Dặn dị:
 - N¾m v÷ng toµn bé kiÕn thøc tiÕt häc; Lµm hoµn chØnh bµi tËp vµo vë BT
	- BTVN: Gi¶i thÝch nghÜa cđa c¸c tõ sau ®©y? 
Th©m thuý , thÊm thÝa, nghªnh ngang, hiªn ngang.
-Nhận xét 
 * RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :
 -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------