Giáo án Vật lí khối 7 tiết 13: Độ to của âm

Ngày soạn : Ngày giảng : 
Tiết 13 - Bài 12:
ĐỘ TO CỦA ÂM
A. PHẦN CHUẨN BỊ. 
 I. MỤC TIÊU.
 1. Kiến thức: 
 - Nêu được mối liên hệ giữa biên độ dao động với độ to của âm.
 - So sánh được âm to, âm nhỏ.
 2. Kĩ năng:
 - Qua thí nghiệm rút ra được : Khái niệm về biên độ dao động, độ to nhỏ của âm phụ thuộc vào biên độ .
 3. Thái độ: 
 - Rèn luyện tính cẩn thận và chính xác của học sinh trong quan sát và nhận biết được hiện tượng qua thí nghiệm.
 II. CHUẨN BỊ. 
1. GV: Giáo án, SGK, hướng dẫn HS chuyển bị đồ dụng thí nghiệm.
 2. HS: Mỗi nhóm HS:
 + 1 trống, 1 dùi, 1 gía thí nghiệm, 1 con lắc bấc.
 + 1 lá thép mỏng.
B. PHẦN THỂ HIỆN TRÊN LỚP. 
 I. KIỂM TRA BÀI CŨ (8p)
?1. Tần số là gì ? Đơn vị của tần số ? Âm cao (thấp) phụ thuộc như thế nào vào tần số? Chữa BT : 11.1 (SBT) ?
?2. Chữa BT : 11.4 (SBT) ?
ĐA1: - Số dao động trong 1s được gọi là tần số
- Đơn vị của tần số là Hec : Hz
- BT 11.1: Chọn phương án D: Khi tần số dao động lớn hơn.
ĐA2: BT 11.4: 
Con muỗi vỗ cánh nhiều hơn con ong đất.
Tần số dao động của cánh chim nhỏ (<20Hz) nên không nghe được âm do cánh chim đang bay tạo ra.
GV: Gọi các HS khác nhận xét ?
GV: Đánh giá, cho điểm.
II. BÀI MỚI.
 * Đặt vấn đề: (2p): Có người có thói quen nói to, có người có thói quen nói nhỏ. Song khi người ta hét to đều thấy bị đau cổ. Vậy tại sao laị nói được to hoặc nhỏ? Tại sao nói to quá lại bị đau ở cổ họng ? 
 * Bài mới:
GIÁO VIÊN & HỌC SINH
GHI BẢNG
HS
?
HS
?
HS
GV
HS
?
HS
?
HS
GV
HS
?
HS
HS
?
HS
GV
HS
?
HS
?
HS
?
HS
GV
HS
?
HS
GV
?
?
HS
GV
HS
?
HS
?
HS
?
Nghiên cứu thí nghiệm 1 trong SGK
Thí nghiệm gồm những dụng cụ gì ?
Thước thép đàn hồi cố định 1 đầu trên 1 hộp gỗ.
Tiến hành thí nghiệm như thế nào ?
Kết hợp với hình ảnh để nêu cách tiến hành thí nghiệm .
Phát dụng cụ thí nghiệm cho các nhóm.
Nhận dụng cụ thí nghiệm và tiến hành thí nghiệm như hình ảnh 12.1 : Cả nhóm quan sát và lắng nghe âm phát ra.
Qua thí nghiệm hãy hoàn thành bảng 1?
Thảo luận trong nhóm và hoàn thành bảng 1 :
Có thể sử dụng thí nghiệm nào khác để minh hoạ kết quả trên ?
Căng sợi dây chun, kéo lệch khỏi vị trí cân bằng nhiều hay ít, nghe âm phát ra.
Thông báo về biên độ dao động .
Lưu khái niệm về biên độ dao động
Các cá nhân hoàn thành câu C2 ?
3 HS nêu câu trả lời của mình.
Các HS khác nhận xét.
Bằng 1 chiếc trống và 1 quả bóng treo trên sợi dây, em hãy nêu phương án làm thí nghiệm kiểm tra nhận xét trên ?
Nêu phương án làm thí nghiệm như SGK.
Yêu cầu các nhóm làm thí nghiệm kiểm chứng .
Các nhóm HS tự bố trí thí nghiệm, tiến hành thí nghiệm, quan sát và lắng nghe âm phát ra.
Biên độ dao động của quả bóng lớn (nhỏ ) thì mặt trống dao động như thế nào ?
- Gõ nhẹ: Âm nhỏ, biên độ dao động nhỏ
- Gõ mạnh: Âm to, biên độ dao động lớn.
 Yêu cầu cá nhân hoàn thành câu C3 ?
3 HS trả lời câu C3 .
Qua các thí nghiệm các cá nhân hoàn thành kết luận?
Mỗi HS tự hoàn thành vào vở.
Đơn vị đo độ to của âm là gì ?
Các cá nhân nghiên cứu thông tin ở mục II
Đơn vị độ to của âm là gì ? Kí hiệu ?
1 HS đứng tại chỗ trả lời câu hỏi .
Để đo độ to của âm người ta dung máy đo.
Giới thiệu độ to của 1 số âm.
Tiếng sét to gấp mấy lần tiếng ồn ?
Độ to của âm là bao nhiêu thì gây đau tai ?
Độ to của âm 130 dB thì gây đau nhức tai.
Liên hệ : Trong chiến tranh, máy bay địch thả bom xuống, người dân ở gần chỗ bom nổ, tuy không bị chảy máu nhưng lại bị điếc tai do độ to của âm lớn hơn 130 dB làm cho màng nhĩ bị thủng.
1 HS trả lời câu C4 .
Khoảng cách nào là biên độ của dao động?
Kẻ OM vuông góc với dây đàn ở vị trí cân bằng. Độ dài OM là biên độ dao động.
Nói “Đài mở to đến nỗi thủng cả màng loa”. Câu nói đó đúng hay sai ?
Các HS trao đổi và trả lời.
Ước lượng độ to của tiếng ồn ở sân trường giờ ra chơi ?
I- ÂM TO, ÂM NHỎ- BIÊN ĐỘ DAO ĐỘNG (15P)
1. Thí nghiệm 1:
C1.
Cách làm thước dđ
DĐ mạnh hay yếu?
Âm to hay nhỏ?
a.Lệch nhiều
Mạnh
To
b.Lệch ít
Yếu
Nhỏ
* Biên độ dao động: Độ lệch lớn nhất của vật dao động so với vị trí cân bằng của nó được gọi là biên độ dao động.
C2. Đầu thước lệch khỏi vị trí cân bằng càng nhiều (ít), biên độ dao động càng lớn (nhỏ), âm phát ra càng to (nhỏ).
2. Thí nghiệm 2:
C3. Quả cầu bấc lệch càng nhiều (ít), chứng tỏ biện độ dao động của mặt trống càng lớn (nhỏ), tiêng trống càng to (nhỏ).
3. Kết luận:
Âm phát ra càng to khi biên độ dao động của nguồn âm càng lớn.
II- ĐỘ TO CỦA MỘT SỐ ÂM (10P)
- Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben- Kí hiệu: dB.
III- VẬN DỤNG (8P)
C4. Gảy mạnh đàn, âm to.Vì khi gảy mạnh, dây đàn lệch nhiều, biên độ dao động của đàn lớn, nên âm phát ra to.
C5. Biên độ dao động ở hình vẽ trên lớn hơn ở hình vẽ dưới.
C6. Biên độ dao động của màng loa lớn khi máy thu thanh phát ra âm to. Biên độ dao động của màng loa nhỏ khi máy thu thanh phát ra âm nhỏ.
C7. Tiếng ồn ở ngoài sân trường khoảng 50-80 dB.
III. HƯỚNG DẪN HỌC VÀ LÀM BÀI TẬP VỀ NHÀ (2p)
Học thuộc phần ghi nhớ cuối bài học.
Làm BT: 12.1.12.5 (SBT)