Giáo án Vật lí khối 7 tiết 19: Sự nhiễm điện do cọ xát

Ngày soạn 03:/01/2009 Ngày dạy: 06/01/2009 dạy lớp: 7B
	 08/01/2009 dạy lớp: 7A
	 10/01/2009 dạy lớp: 7C
Tiết 19-Bài 17:
SỰ NHIỄM ĐIỆN DO CỌ XÁT.
	1. MỤC TIÊU.
 a. Kiến thức: 
 - Mô tả được 1 thí nghiệm hoặc 1 hiện tượng vật bị nhiễm điện do cọ xát.
 - Giải thích được một số hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trong thực tế (chỉ rõ các vật nào cọ xát với nhau và biểu hiện của sự nhiễm điện).
 b. Kĩ năng:
 - Làm thí nghiệm nhiễm điện cho một số vật bằng cách cọ xát.
 c. Thái độ: 
 - Ham hiểu biết, kích thích HS thêm yêu thích môn học, Ham học hỏi, khám phá thế giới xung quanh.
	2. CHUẨN BỊ. 
a. GV: Giáo án, SGK, hướng dẫn các nhóm HS chuẩn bị đồ dung thí nghiệm.Bảng phụ ghi kết quả thí nghiệm.
b. HS: Mỗi nhóm HS:
 + 1 thước nhựa, 1 thanh thuỷ tinh, 1 mảnh nilông.
 + 1 quả cầu nhựa xốp, 1 mảnh len, 1 mảnh vải dạ, 1 mảnh lụa khô, 1ít giấy vụn,
 + Bút thử điện. 
	3. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY. 
	a. KIỂM TRA BÀI CŨ 
 (Không kiểm tra bài cũ).
	b. NỘI DUNG BÀI MỚI
 * Đặt vấn đề: (7P): 
HS: Quan sát và mô tả các hiện tượng được mô tả trong các ảnh đầu chương III: Cần cẩu dung nam châm, chải đầu bằng lược nhựa.
GV: Các hiện tượng trên đều liên quan đến điện. Ngoài các hiện tượng trên ra, em còn biết những hiện tượng về điện nào khác nữa ?
HS: Nêu các ví dụ khác: Đèn điện sáng, quạt điện, bếp điện, bàn là, nồi cơm điện, tủ lanh,
GV: Nêu nội dung chính của chương III như trong SGK/47.
GV: Các em đã từng thấy hiện tượng gì?nghe thấy gì ? khi ta cởi áo ngoài bằng len, dạ.. vào những ngày thời tiết khô hanh ?
HS: Nhìn thấy những tia sáng li ti và tiếng nổ lách tách.
GV: Hiện tượng tương tự xẩy ra trong tự nhiên là hiện tượng sấm sét và đó là những hiện tượng nhiễm điện do cọ xát.
 * Bài mới:
GIÁO VIÊN & HỌC SINH
GHI BẢNG
HS
?
HS
GV
HS
GV
HS
?
HS
?
HS
GV
GV
GV
HS
GV
HS
?
HS
GV
?
HS
GV
GV
Đọc thí nghiệm 1 trong SGK/48.
Nêu các dụng cụ thí nghiệm và cách tiến hành thí nghiệm ?
Dụng cụ thí nghiệm: Thước nhựa, vụn giấy, vụn nilông hay quả cầu.Thanh thuỷ tinh, mảnh phim nhựa, nilông, mảnh lụa.
Cách tiến hàn thí nghiệm: 
Lưu ý: Trước khi cọ xát các vật phải kiểm tra: đưa thước nhựa, mảnh nilông, mảnh thuỷ tinh, mảnh phim nhựa lại gần quả cầu xốp, giấy vụn xem có hiện tượng gì xẩy ra chưa ?
Mỗi nhóm HS làm thí nghiệm với 1 vật.
Lưu ý: Cách cọ xát các vật: Cọ xát mạnh, nhiều lần theo một chiều.
Ghi các kết quả vào bảng 1:
Từ kết quả thí nghiệm 1, hãy hoàn thành kết luận 1 ?
Thảo luận nhóm lựa chọn cụm từ thích hợp để hoàn thành kết luận 1:
Theo em vì sao nhiều vật sau khi cọ xát lại có thể hút được các vật khác ?
Có thể nêu dự đoán: Do vật bị nóng lên, Do vật có tính chất giống nam châm.
Hướng dẫn HS làm thí nghiệm kiểm tra các dự đoán vừa nêu:
+ Áp sát các vật này vào chai nước ấm hoặc ngọn đèn.
+ Nam châm không hút giấy..
Các dự đoán trên đều không chính xác. Vậy, vật sau khi cọ xát có đặc điểm gì ?
Hướng dẫn HS làm thí nghiệm kiểm tra như SGK:
Làm thí nghiệm theo nhóm.
Lưu ý: Kiểm tra mảnh tôn trước khi đặt vào mảnh nhựa xem bóng đèn bút thử điện thông mạch có sáng không ?
Cầm mảnh dạ cọ xát nhựa, thả mảnh tôn vào mảnh nhựa để cách điện.
Quan sát hiện tượng xẩy ra: Bóng đèn của bút thử điện sáng.
Hãy hoàn thành kết luận 2 ?
Thảo luận theo nhóm để hoàn thành kết luận 2:
Vậy, các vật sau khi cọ xát có khả năng hút các vật khác hoặc làm sáng bong đèn của bút thử điện. Các vật đó gọi là các vật nhiễm điện hay các vật mang điện tích.
Yêu cầu HS hoạt động nhóm trả lời câu C1, C2 và C3.
Các nhóm HS làm việc và trả lời các câu hỏi theo yêu cầu.
Lưu ý: Chỉnh sửa cho HS cách sử dụng thuật ngữ chính xác.
Giải thích: Hiện tượng cởi áo lên ngoài tương tự hiện tượng chớp và sấm sét xẩy ra trong tự nhiên
I- VẬT NHIỄM ĐIỆN .
1. Thí nghiệm 1(15P).
* Kết quả thí nghiệm :
Vụn giấy
Vụn nilông
quả cầu xốp
Thước nhưa
Hút
Hút
Hút
Thuỷ tinh
Hút
Hút
Hút
Mảnh nilông
Hút
Hút
Hút
Phim nhựa
Hút
Hút
Hút
* Kết luận 1: Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng hút các vật khác.
2. Thí nghiệm 2 (10p).
* Kết quả thí nghiệm :
Đèn của bút thử điện sáng lên.
* Kết luận 2:
Nhiều vật sau khi bị cọ xát có khả năng làm sáng bóng đèn bút thử điện.
II- VẬN DỤNG (10P).
C1. Lược và tóc cọ xát, lược và tóc đều bị nhiễm điện, lược nhựa hút và kéo tóc thẳng ra.
C2.
- Khi thổi, luồng gió làm bụi bay.
- Cánh quạt quay cọ xát với không khí, cánh quạt bị nhiễm điện, hút các bụi ở gần nó. Mép quạt cọ xát nhiều nên nhiễm điện nhiều nhất, mép quạt hút bụi mạnh nhất, bụi bám vào nhiều nhất.
C3. Gương, kính, màn tivi cọ sát với khăn lau khô, nhiễm điện. Vì thế, chúng hút bụi vải ở gần chúng
	c. Củng cố - Luyện tập.
 ? Có thể làm vật nhiễm điện bằng cách nào?
 ? Một vật nhiêmx điện có khả năng gì?
 ? Tại sao vào mùa hanh khô khi chải đầu bằng lược nhựa ta lai thấy tóc bị hút thẳng ra?
 ? tại sao vào ngày thời tiết khô ráo khi lau chùi gương bằng khăn khô ta vẫn thấy bụi bám vào gương ? 
	d.hƯỚNG DẪN HỌC VÀ LÀM BÀI TẬP VỀ NHÀ (3p).
Học thuộc phần ghi nhớ.
Đọc phần “ Có thể em chưa biết”.
Làm BT : 17.1..17.3 SBT.
Hướng dẫn Bài tập 17.3: Làm thí nghiệm lưu ý các vật làm nhiễm điện phải sạch và khô.
	---------------------------------------------------------