Giáo án Vật lý 9 - Tiết 31, 32

Tiết 31:
 Ngày soạn: 28/11/2008
Bài 29: Thực hành 
Chế tạo nam châm vĩnh cửu – nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện
I - Mục tiêu
- Chế tạo được một đoạn dây thép thành nam châm, biết cách bhận biết một vật có phải là nam châm không.
- Biết cách dùng kim nam châm để xác định tên từ cực của ống dây có dòng điện chạy qua và chiều dòng điện trong ống dây.
- Biết làm việc tự lực để tiến hành có kết quả công việc thực hành, biết xử lí và báo cáo kết quả công việc thực hành theo mẫu, có tinh thần hợp tác bạn bè với các bạn trong nhóm.
II - Chuẩn bị
Đối với mỗi nhóm học sinh 
- 1 nguồn 3V 6V.
- 2 đoạn dây dẫn thép + 1 dây đồng dài 3,5 cm, 
- 1 ống dây A khoảng 200 vòng, dây dẫn có quấn sẵn trên ống nhựa có đường kính cỡ 1cm.
- 1 ống dây B khoảng 300 vòng, dây dẫn có quấn sẵn trên ống nhựa đường kính cỡ 5cm. Trên mặt ống có khoét một lỗ đường kính cỡ 2mm.
- 1 công tắc + 1 giá thí nghiệm + 1 bút dạ để đánh dấu.
Đối với mỗi học sinh 
Chuẩn bị một mẫu báo cáo thực hành (theo mẫu SGK) trong đó đã trả lời đầy đủ các câu hỏi của bài.
III - các hoạt động dạy, học
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra. 
- Trả lời các câu hỏi trong mẫu báo cáo.
- GV kiểm tra việc chuẩn bị mẫu báo cáo của học sinh.
3. Thực hành.
a, Chế tạo nam châm vĩnh cửu.
- Học sinh làm việc cá nhân, nghiên cứu SGK để nắm vững nội dung thực hành.
- Mắc mạnh điện vào ống dây A, tiến hành chế tạo nam châm từ hai đoạn dây thép và đồng.
- Thử từ tính của các thanh kim loại để xem kim loại nào đã nhiễm từ.
- Xác định từ cực của nam châm vừa chế tạo được.
- Ghi kết quả thực hành vào bảng 1 và kết luận thu được.
2. Nghiệm lại từ tính của ống dây có dòng điện chạy qua.
- HS làm việc cá nhân, nghiên cứu SGK để nắm được nội dung thực hành phần 2.
- Làm việc theo nhóm, tiến hành làm các bước theo tiến trình,
- Ghi chép kết quả.
4. Củng cố.
- HS thu dọn dụng cụ, hoàn chỉnh và nộp báo cáo thực hành.
- Giáo viên kiểm tra dụng cụ của các nhóm, nhận xét, đánh giá sơ bộ kết quả và thái độ học tập của học sinh.
5. Hướng dẫn về nhà.
- Ôn lại quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái. Xem lại các bài tập liên quan đến hai quy tắc này.
- Xem trước bài “Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải và quy tắc bàn tay trái”. 
Tiết 32:
Bài 30: Bài tập vận dụng quy tắc nắm tay phải 
và quy tắc bàn tay trái
I - Mục tiêu
- Vận dụng được quy tắc nắm tay phải xác định chiều đường sức từ của ống dây có dòng diện chạy qua khi biết chiều dòng điện và ngược lại..
- Vận dụng quy tắc bàn tay trái xác định chiều lực điện từ tác dụng lên dây dẫn thẳng có dòng điện chạy qua đặt vuông góc với đường sức từ (hoặc chiều dòng điện) khi biết hai trong ba yếu tố trên.
- Biết cách giải bài tập định tính phần điện từ, cách suy luận logic và biết vận dụng kiến thức vào thực tế.
- Kĩ năng làm bài thực hành và viết báo cáo thực hành.
II- Chuẩn bị
Đối với mỗi nhóm học sinh 
- 1 ống dây dẫn khoảng 500 đến 700 vòng, .
- 1 thanh nam châm + 1 sợi dây mảnh + 1 giá thí nghiệm + 1 nguồn 6V.
III- các hoạt động dạy - học 
1. ổn định lớp.
2. Kiểm tra. 
- Phát biểu quy tắc nắm tay phải.
- Phát biểu quy tắc bàn tay trái.
3. Bài mới.
Hoạt động của Gv và Hs
Kiến thức cơ bản
- HS làm việc cá nhân, nghiên cứu đề bài, suy nghĩ và trả lời.
- Nếu HS không thể trả lời được thì có thể sưe dụng gợi ý của SGK để giải.
- Sau khi trả lời phần b, các nhóm tiến hành thí nghiệm để kiểm tra và rút ra kết luận.
- HS làm việc cá nhân, đọc kĩ đề bài, vẽ lại hình vào vở, suy nghĩ để nhận thức vấn đề, vận dụng quy tắ bàn tay trái để giải bài tập và biểu diễn kết quả trên hình vẽ.
- HS trao đổi kết quả trên lớp.
- Giáo viên yêu cầu HS nhắc lại các kí hiệu cho biết điều gì, luyên cách đặt và xoay bàn tay trái cho phù hợp với hình vẽ.
- Yêu cầu một HS lên bảng trình bày.
- HS làm việc cá nhân để thực hiện các yêu cầu của đề bài.
- Yêu cầu một HS lên bảng trình bày.
- Giáo viên hướng dẫn HS vẽ hai cực của nam châm một cách đơn giản.
- HS thảo luận và nhận xét, bổ sung lời giải của bạn.
1. Bài 1.
a, Khi đóng khoá k, dòng điện chạy qua ống dây ống dây trở thành nam châm.
áp dụng quy tắc nắm tay phải ta thấy các đường sức từ đi ra ở đầu B đầu B là cực N ống dây hút nam châm.
b, Khi đổi chiều dòng điện, đầu B trở thành cực S do đó sẽ đẩy thanh nam châm bị xoay đi, đến khi cực N của nam châm hướng về đầu B của ống dây thì bị hút vào ống dây.
2. Bài 2.
3. Bài 3.
a, Các cặp lực từ tác dụng lên các đoạn dây AB và CD như hình vẽ.
b, Các cặp lực từ làm khung quay ngược chiều kim đồng hồ.
c, Để khung quay ngược lại thì phải có chiều ngược lại. Muốn vậy ta phải đổi chiều dòng điện trong khung (chiều DCBA) hoặc đổi chiều từ trường (đổi cực nam châm).
4. Củng cố.
- Giáo viên lưu ý phần vẽ hình.
- Các kí hiệu quy ước chiều trên hình.
- Vận dụng các quy tắc bàn tay phải và quy tắc bàn tay trái cho phù hợp với hình.
5. Hướng dẫn về nhà.
- Đọc phần ”Có thể em chưa biết”. 
- Làm các bài tập 30.1, 30.2, 30.3,30.4, 30.5 (SBT).
Ngày ........tháng........năm 2008
Ký duyệt