Giáo án Vật lý Lớp 7 - Tiết 15: Phản xạ âm. Tiếng vang - Năm học 2010-2011

Ngày soạn: 20/11/2010
Ngày giảng:22//11/2010
Tiết 15 - phản xạ âm – tiếng vang
A. Mục tiêu:
1. Kiến thức: 
- Nêu được tiếng vang là một biểu hiện của âm phản xạ. 
- Nhận biết được 1 số phản xạ âm tốt và phản xạ âm kém 
- Kể tên 1 số ứng dụng liên quan tới phản xạ âm 
2. Kĩ năng:
- Giải thích được trường hợp nghe thấy tiếng vang là do tai nghe được âm phản xạ tách biệt hẳn với âm phát ra trực tiếp từ nguồn.
3. Thái độ : 
- Nghiêm túc khi làm thí nghiệm 
B. Tổ chức giờ học :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Khởi động(8ph)
*Kiểm tra:
- Môi trường nào truyền được âm ? môi trường nào truyền âm tốt nhất ? 
- Tiếng sét và tia chớp được tạo ra gần cùng 1 lúc, nhưng ta nhìn thấy chớp trước khi nghe tiếng sét, giải thích tại sao ?
*Đặt vấn đề:
-Tại sao trong các rạp hát, chiếu phim tường lại làm sần sùi, mái làm vòm ? Gv đặt vấn đề tìm hiểu bài mới.
1 hs lên bảng trả lời
-Hs trả lời theo suy nghĩ của mình
Hoạt động 1: Nghiên cứu âm phản xạ và hiện tượng tiếng vang (15phút)
Mục tiêu : Nêu được tiếng vang là một biểu hiện của âm phản xạ. 
Cách tiến hành : HĐ cá nhân
- Yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK 
- Thế nào là tiếng vang?
- Thế nào là âm phản xạ?
 - Em nghe thấy tiếng vang lại từ lời nói của mình ở đâu ? 
-Trong nhà của mình em có nghe thấy tiếng vang không ?
- Yêu cầu HS trả lời C1, C2
- GV cho HS thảo luận tìm ra câu trả lời đúng.
- Yêu cầu HS trả lời miệng C3
- Điền vào chỗ trống câu kết luận.
Kết luận:
-Khi nào có tiếng vang ?
-Âm phản xạ và tiếng vang có gì giống và khác nhau ?
I. âm phản xạ - tiếng vang 
-HS nghiên cứu SGK và trả lời câu hỏi.
- HS trả lời:
HS trả lời C1, C2, C3
C1: Tiếng vang trong núi, trong phòng rộng ,giếng nước sâu...
C2: Nghe âm thanh trong phòng kín to hơn khi nghe chính âm đó ở ngoài trời vì trong phòng kín ta nghe được cùng 1 lúc cả âm phản xạ lại và âm phát ra. 
C3:
a. Trong cả 2 phòng đều có âm phản xạ, trong phòng nhỏ không có tiếng vang vì âm phát ra và âm phản xạ đến tai gần như cùng 1 lúc.
b. Khỏang cách để nghe rõ tiếng vang là:
340 m/s . 1/30 s = 11,3 m
-Hs trả lời:
+ Giống nhau: đều là âm phản xạ.
+ Khác nhau: Tiếng vang là âm phản xạ nghe cách âm phát ra trực tiếp ít nhất 1/15s.
Hoạt động2: Nghiên cưú vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém (10 phút)
Mục tiêu : - Nhận biết được 1 số phản xạ âm tốt và phản xạ âm kém 
- Kể tên 1 số ứng dụng liên quan tới phản xạ âm 
Cách tiến hành : HĐ cá nhân
- Dự đoán xem những vật nào phản xạ âm tốt?
- Yêu cầu HS đọc thông tin SGK /41.
- Những vật như thế nào phản xạ âm tốt?
- Yêu cầu HS trả lời C4
- Kết luận : Vật phản xạ âm tốt có đặc điểm gì? Vật hấp thụ âm tốt có đặc điểm gì?
II. Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém 
- Hs trả lời bằng kinh nghiệm của mình
- HS đọc thông tin SGK.
- HS trả lời: Những vật cứng và có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt hay hấp thụ âm kém.
- Những vật mềm xốp và có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém hay hấp thụ âm tốt.
Cá nhân HS trả lời C4.
C4: Vật phản xạ âm tốt là :
Mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại,tường gạch ...
Vật phản xạ âm kém là : xốp , mút
-Hs trả lời
Hoạt động 3 : Vận dụng (8 phút)
Mục tiêu: Giải thích được trường hợp nghe thấy tiếng vang là do tai nghe được âm phản xạ tách biệt hẳn với âm phát ra trực tiếp từ nguồn.
Cách tiến hành : HĐ cá nhân
-Yêu cầu hs trả lời C5
-Nếu tiếng vang kéo dài thì tiếng nói và tiếng hát nghe có rõ không ? 
- Quan sát bức tranh hình 14.3 em thấy tay khum hướng vào tai có tác dụng gì ? 
- GV hướng dẫn HS trả lời C7:
- Tính toán dựa vào công thức nào.
 - Yêu cầu HS chọn và giải thích tại sao lại chọn hiện tượng đó ?
III. Vận dụng 
-Hs trả lời lần lượt các câu hỏi 
C5: Làm tường sần sùi, treo rèm nhung để hấp thụ âm tốt hơn, giảm tiếng vang, ta nghe được rõ hơn.
HS: không, vì âm bị lẫn giữa phản xạ âm và tiếng vang.
C6: Môĩ khi khó nghe người ta thường làm như vậy để âm phản xạ từ tay đến tai ta giúp ta nghe được âm to hơn.
-HS trả lời C7 
C7: âm truyền từ tầu tới đáy biển trong 1/ 2s độ sâu của biển là :
1500m / s . 1/2 s = 750 m.
C8: Chọn a,b, c .
-HS chọn và giải thích. 
Tổng kết, hướng dẫn học ở nhà(4ph)
Tổng kết :
- Khi nào thì có âm phản xạ ? Tiếng vang là gì ?
- Có phải cứ có âm phản xạ thì có tiếng vang không ?
- Vật nào phản xạ âm tốt ? Vật nào phản xạ âm kém?
- Yêu cầu học sinh đọc phần “ Có thể em chưa biết ”
 GV : Khi thiết kế các rạp hát, cần có biện pháp để tạo ra độ vọng hợp lí để tăng cường âm, nhưng nếu tiếng vọng kéo dài sẽ làm âm nghe không rõ, gây cảm giác khó chịu.
Hướng dẫn học ở nhà :
- Học thuộc phần ghi nhớ SGK.
- Làm bài tập từ 14.1 đến 14.6 SBT – 15.
Chuẩn bị bài 15 : Chống ô nhiễm tiếng ồn tìm hiểu các biện pháp chống ô nhiễm tiếng ồn.