Giáo án Tin học 8 - Tiết 37, 38: Câu lệnh lặp

Ngày soạn:
Câu lệnh lặp
(Tiết 37)
A. Mục tiêu.
	* Kiến thức: - Biết nhu cầu cần có câu lệnh lặp trong ngôn ngữ lập trình.
	- Biết ngôn ngữ lập trình dùng cấu trúc lặp để chỉ dẫn máy tính thực hiện lặp đi lặp lại công việc nào đó một số lần.
	- Hiểu hoạt động của câu lệnh lặp với số lần biết trước for .do trong pascal.
* kỹ năng: - Viết đúng được lệnh for ..do trong một số tình huống đơn giản
* Thái độ: - Nghiêm túc. Yêu thích môn học. 
B. Phương pháp.
- Đặt, giải quyết vấn đề.
- Thuyết trình, phát vấn.
- Làm bài theo nhóm.
C. Chuẩn bị.
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK, máy tính.
2. Chuẩn bị của học sinh: Học bài, SGK.
D. Tiến trình lên lớp.
 I. ổn định: 	Kiểm tra sĩ số. (1 phút)
 II. Kiểm tra bài cũ: 
 III. Bài mới:
1. Đặt vấn đề: Để máy tính thực hiện tính tổng của 100 số tự nhiên đầu tiên thì chúng ta phải ra lệnh cho máy bằng lệnh nào? Để trả lời cho câu hỏi trên chúng ta đi vào nghiên cứu bài học ngày hôm nay. Giáo viên nghi nhàn đầu bài lên bảng.
2. Triển khai bài:
 	 a. Hoạt động 1: Các công việc phải thực hiện nhiều lần (10 phút).
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
? Hàng ngày chúng ta thường phải làm một số việc lặp đi lặp lại một số lần, em hãy lấy ví dụ về một số việc hàng ngày em phải làm
- HS: một em lấy một số ví dụ
- GV: Ghi ví dụ của học sinh lên bảng
 - HS: một em khác lấy thêm một số ví dụ
? Qua những ví dụ các bạn vừa lấy ra trên bảng thì những công việc nào chúng ta đã biết trước số lần lặp đi lặp lại và công việc nào chúng ta chưa biết số lần lặp lại của nó?
- HS: Tách ví dụ thành hai loại (một loại đã biết trước số lần lặp và một loại chưa biêt số lần lặp )
- GV: Nhận xét và chốt lại.
1. Các công việc phải thực hiện nhiều lần.
- Công việc không biết trước số lần lặp lại: học bài cho đến khi thuộc hết các bài, 
- Công việc đã biết trước số lần lặp: đi học mỗi sáng 5 tiết, mỗi ngày tập 7 bài thể dục buổi sáng, đánh răng mỗi ngày 3 lần,
=> Để chỉ cho máy tính thực hiện đúng công việc, trong nhiều trường hợp khi viết một chương trình máy tính chúng ta cũng phải viết lặp lại nhiều câu lệnh thực hiện một phép tính nhất định.
VD1: Để tính 5 số tự nhiên đầu tiên ta có thể viết như sau:
begin
I=0; Tong:=0;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
I:=i+1; Tong:=Tong+i;
Readln; end.
b. Hoạt động 2: Câu lệnh lặp 	(20 phút).
HS: nghiên cứu ví dụ 1 SGK - 56,57.
- GV: phân tích ví dụ 1.
- HS: Nghe, nghi chép
- HS: Mô tả lại thuật toán, phân tích thuật toán.
? Qua hai ví dụ trên, các em hãy chỉ ra những công việc được lặp đi lặp lại?
-HS: Chỉ ra công việc lặp lại ở vd1 và vd2
- GV: Kết luận.
2. Câu lệnh lặp - một lệnh thay cho nhiều lệnh.
 ? Hàng ngày chúng ta thường phải làm một số việc lặp đi lặp lại một số lần, em hãy lấy ví dụ về một số việc hàng ngày em phải làm
- HS: một em lấy một số ví dụ
- GV: Ghi ví dụ của học sinh lên bảng
 - HS: một em khác lấy thêm một số ví dụ
? Qua những ví dụ các bạn vừa lấy ra trên bảng thì những công việc nào chúng ta đã biết trước số lần lặp đi lặp lại và công việc nào chúng ta chưa biết số lần lặp lại của nó?
- HS: Tách ví dụ thành hai loại (một loại đã biết trước số lần lặp và một loại chưa biêt số lần lặp).
- GV: Nhận xét và chốt lại.
 	C. Hoạt động 3: Câu lệnh lặp (10 phút).	
- GV: Trình bày cấu trúc vòng lặp For ..to..do
..
- HS: Ghi cấu trúc vòng lặp vào vở.
GV: Giải thích từng thành phần trong cấu trúc lệnh.
-HS: Nghe, ghi chép.
GV: vận dụng câu lệnh viết vòng lặp cho ví dụ 1 phần 1
Var i, tong: integer;
 Begin
 Tong:=0;
 For i: = 1 to 5 do
 Tong:= tong + i;
 Write(‘tong=’,tong);
 Readln;
 End.
3. Ví dụ về câu lệnh lặp.
- Trong pascal câu lệnh lặp có dạng:
+Câu lệnh lặp dạng tiến:
For := to do ;
Trong đó: for, to, do là các từ khoá, Biến đếm là biến đơn có kiểu nguyên (có thể là kiểu kí tự hoặc kiểu đoạn con)
Giá trị đầu, giá trị cuối là số cụ thể hoặc là biểu thức có kiểu cùng kiểu với biến đếm, giá trị cuối phải lớn hơn giá trị đầu.
Câu lệnh có thể là câu lệnh đơn hoặc câu lệnh kép.
- Câu lệnh sẽ được thực hiện nhiều lần, mỗi lần thực hiện câu lệnh là một lần lặp và sau mỗi lần lặp biến đếm sẽ tự động tăng lên 1 đơn vị, tăng cho đến khi giá trị của biến đếm lớn hơn giá trị cuối thì vòng lặp được dừng lại.
IV. Cũng cố: (4 phút)
- Yêu cầu HS trình bày lại các kiến thức cần nắm của tiết học.
	- Giáo viên hệ thống lại toàn bộ nội dung bài học
 V. Dặn dò:
Học kĩ lí thuyết, viết chương trình tính tông 100 số tự nhiên, N số tự nhiên đầu tiên.
Ngày soạn:
Câu lệnh lặp
(Tiết 38)
A. Mục tiêu.
	* Kiến thức: - Hiểu cấu trúc câu lệnh ghép.
 * kỹ năng: - Biết kết hợp câu lệnh ghép và câu lệnh lặp for do vào giải quyết một số bài toán.
* Thái độ: - Nghiêm túc. Yêu thích môn học. 
B. Phương pháp.
- Đặt, giải quyết vấn đề.
- Thuyết trình, phát vấn.
- Làm bài theo nhóm.
C. Chuẩn bị.
1. Chuẩn bị của giáo viên: Giáo án, SGK, máy tính.
2. Chuẩn bị của học sinh: Học bài, SGK.
D. Tiến trình lên lớp.
 I. ổn định: 	Kiểm tra sĩ số. (1 phút)
 II. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
	? Trình bày cầu trúc của câu lệnh lặp trong pascal, nêu ý nghĩa của các thành phần trong cấu trúc?
 III. Bài mới:
	1. Đặt vấn đề: Để vận dụng tốt hơn câu lệnh lặp chúng ta sẽ cùng nghiên cứu bài học ngày hôm nay. Giáo viên ghi nhanh tên đề bài lên bảng.
2. Triển khai bài:
	a. Hoạt động 1: Ví dụ về câu lệnh lặp 	(15 phút).
Hoạt động của thầy và trò
Nội dung kiến thức
-GV: Trình bày cấu trúc của câu lệnh lặp lùi trong pascal
For ..downto.do
HS: Ghi chép cấu trúc vào vở
GV: Giải thích hoạt động của câu lện.
- HS: Đọc và tìm hiểu chương trình
- HS: một em đứng tại chỗ phân tích hoạt động của ví dụ.
- HS: Các em khác thảo luận và cho ý kiến.
- GV: cho chạy chương trình mẫu đã gõ trước trong máy, yêu cầu học sinh quan sát kết quả.
- GV: Giải thích kết quả của chương trình
- HS: Đọc và tìm hiểu chương trình
- HS: một em đứng tại chỗ phân tích hoạt động của ví dụ.
- HS: Các em khác thảo luận và cho ý kiến.
- GV: Trình bày cấu trúc câu lệnh ghép
- HS: Nghe, ghi chép.
- GV: cho chạy chương trình mẫu đã gõ trước trong máy, yêu cầu học sinh quan sát kết quả.
- GV: Giải thích kết quả của chương trình
3. Ví dụ về câu lệnh lặp (tiếp).
 - Cấu trúc của câu lệnh lặp lùi:
For := downto do ;
- Câu lệnh sẽ được thực hiện nhiều lần, mỗi lần thực hiện câu lệnh là một lần lặp và sau mỗi lần lặp biến đếm sẽ tự động giảm đi1 đơn vị, giảm cho đến khi giá trị của biến đếm nhỏ hơn giá trị đầu thì vòng lặp được dừng lại.
-số lần lặp = giá trị cuối-giá trị đầu+1
=> for do là cấu trúc lặp với số lần lặp biết trước.
- Ví dụ 3 (SGK-58) in ra màn hình thứ tự lần lặp.
Program lap;
Var i: integer;
Begin
For i:=1 to 10 do
Writeln(‘day la lan lap thu’, i);
Readln;
End.
- VD4 (SGK-58) Viết chương trình đưa ra màn hình những chữ “0” theo hình trứng rơi.
Program trung_roi;
Uses crt;
Var i: integer;
Begin
Clrscr;
For i:=1 to 10 do
begin
Writeln(‘0’); delay(100); 
end;
Readln;
End.
- Tập hợp các câu lệnh con được đặt trong cặp từ khoá begin end; được gọi là câu lệnh ghép. 
 	 b. Hoạt động 2: Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp. (20 phút).
- GV: Đưa đề bài lên bảng
- HS: 1 em lên bảng làm vd5, 1 em lên làm vd6.(mô tả thuật toán) (5’)
ở dưới lớp cá cem làm bài theo nhóm, mỗi dãy làm một bài, dãy giữa làm vd5
- HS: Đại diện của mỗi dãy nhận xét thuật toán trên bảng.
-GV: Giúp HS sửa lại đúng thuật toán
-HS: 2 em lên bảng viết chương trình cho 2 bài. (5’)
- HS: ở dưới hoạt động theo nhóm, chia dãy như ban đầu.
- HS: đại diện mỗi dãy nhận xét bài viết trên bảng.
GV: Giúp học sinh sửa chương trình cho đúng và chạy chương trình trên máy.
- HS: Quan sát kết quả.
4. Tính tổng và tích bằng câu lệnh lặp.
Ví dụ 5. Tính tổng của N số tự nhiên đầu tiên.
(Chương trình SGK)
Ví dụ 6. Tính day thưa của N số tự nhiên đầu tiên.
(Chương trình SGK)
 IV. Cũng cố: (5 phút)
- Yêu cầu HS trình bày lại các kiến thức cần nắm của tiết học.
	- HS đọc ghi nhớ SGK, giáo viên tổng kết đánh giá buổi học.
 V. Dặn dò:
- Học bài, xem lại tất cả các bài toán đã học.
- Về nhà làm bài tập trang 60 - 61.