Giáo án Vật lý 7 tuần 16: Phản xạ âm - Tiếng vang

Tuần 16
Ngày soạn:
Tiết 16
PHẢN XẠ ÂM - TIẾNG VANG
I. Mục tiêu:
	- Mô tả và giải thích được 1 số hiện tượng liên quan đến tiếng vang.
	- Nhận biết được 1 số vật phản xạ âm tốt và 1 số vật phản xạ âm kém.
	- Kể tên 1 số ứng dụng phản xạ âm.
II. Chuẩn bị:
- Tranh vẽ hình 14.1, 14.2 và 14.4.
III. Tổ chức hoạt động trên lớp:
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
1. Hoạt động 1: Ổn định lớp, kiểm tra bài cũ, giới thiệu bài mới.(8’)
- Kiểm tra sỉ số
? Môi trường nào tryền được âm, môi trường nào không truyền được âm?
? Môi trường nào truyền âm tốt?
- Khi trời đổ mưa có kèm theo sấm chớp, ta thường nghe thấy có tiếng sấm rền. Tại sao lại có hiện tượng này, bài học hôm nay sẽ giúp chúng ta tìm hiểu.
- Báo cáo sỉ số
- Trả lời
2. Hoạt động 2: Nghiên cứu âm phản xạ và tiếng vang: (17 phút)
- Yêu cầu HS tự đọc mục I, thảo luận nhóm để trả lời các câu hỏi:
? Em đã nghe thấy tiếng vang của mình ở những đâu?
? Khi nào thì ta mới nghe được tiếng vang?
à Thông báo kh.niệm âm phản xạ.
-Yêu cầu HS trả lời C1, C2.
- Theo dõi câu trả lời, chọn những câu trả lời đúng.
? Tại sao ở phòng to thì nghe được tiếng vang, ở phòng nhỏ thì không nghe?
-Yêu cầu HS đọc kết luận với những từ đã chọn. GV sửa chữa những sai sót.
- Đọc SGK và thảo luận nhóm.
à Mỗi HS sẽ đưa ra một phương án của riêng mình.
à Khi âm truyền đến gặp một mặt chắn rồi bị dội lại.
-Thảo luận nhóm để trả lời.
à Các phương án có thể có: nghe tiếng vang ở giếng, ngõ hẹp dài, cái lu, phòng rộng.
à Phòng to: âm phản xạ đến tai ta sau âm phát ra -> nghe thấy tiếng vang.
 Phòng nhỏ: âm phản xạ hòa cùng âm phát ra -> không nghe thấy tiếng vang.
I – Âm phản xạ - Tiếng vang:
 Âm dội lại khi gặp một mặt chắn là âm phản xạ
C1: 
- Ở vùng núi. Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến núi rồi dội trở lại đến tai ta.
- Trong phòng rộng. Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến tường phòng rồi dội trở lại đến tai ta.
- Giếng nước sâu. Vì ta phân biệt được âm phát ra trực tiếp và âm truyền đến mặt nước giếng rồi dội trở lại đến tai ta.
C2: Ở ngoài trời, ta chỉ nghe được âm phát ra. Trong phòng kín, ta nghe được âm phát ra và âm phản xạ từ tường cùng 1 lúc nên nghe rõ hơn.
C3: a) Trong cả 2 phòng đều có âm phản xạ.
b) Ta có: S=v.t
Quãng đường âm đi được từ khi phát ra đến khi vào tai ta để ta nghe được tiếng vang:
S = v.t = 340.1/15 = 22,6m
Vậy, khoảng cách giữa người và bức tường để nghe được tiếng vang là:
d = S/2 = 22,6/2 = 11,3m
*Kết luận: Có tiếng vang khi ta nghe thấy âm phản xạ cách với âm phát ra một khoảng thời gian ít nhất là 1/15 giây.
3. Hoạt động 3: Nghiên cứu vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:(7’)
- Cho HS quan sát hình vẽ và mô tả, thông báo kết quả thí nghiệm.
 ? Âm từ nguồn âm đã truyền đến tai như thế nào?
? Vật như thế nào thì phản xạ âm tốt, vật như thế nào thì phản xạ âm kém?
-Yêu cầu HS thảo luận hoàn thành C4.
à Âm truyền đến vật chắn rồi phản xạ đến tai.
à Những vật cứng, bề mặt nhẵn phản xạ âm tốt. Những vật mềm, bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
- Thảo luận nhóm chọn đáp án đúng.
II – Vật phản xạ âm tốt và vật phản xạ âm kém:
 - Những vật cứng có bề mặt nhẵn thì phản xạ âm tốt (hấp thụ âm kém).
 - Những vật mềm, xốp có bề mặt gồ ghề thì phản xạ âm kém.
C4:
 Vật phản xạ âm tốt: Mặt gương, mặt đá hoa, tấm kim loại, tường gạch.
 Vật phản xạ âm kém: miếng xốp, áo len, ghế đệm mút, cao su xốp.
4. Hoạt động 4: Vận dụng (7’)
- Yêu cầu HS tự đọc các câu hỏi phần vận dụng. Thảo luận nhóm để trả lời.
- Thảo luận nhóm.
III – Vận dụng:
C5: Giúp hấp thụ âm tốt hơn để giảm tiếng vang, âm nghe rõ hơn.
C6: Hướng âm phản xạ từ tay vào tai để nghe rõ hơn.
C7: Âm từ tàu -> đáy biển: 1/2s.
Độ sâu của biển: 1500.1/2=750m.
C8: a, b, d.
5. Hoạt động 5: Củng cố, dặn dò.(6’)
- Yêu cầu HS đọc ghi nhớ.
? Tiếng vang là gì? 
? Các vật phản xạ âm kém và phản xạ âm tốt có đặc điểm gì? 
- Xem trước bài: Chống ô nhiễm tiếng ồn.