Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 4 : Liên kết trong văn bản (Tiết 2)

Ngày soạn: 16 / 8/ 2011
Ngày dạy: 18/ 8/2011
 Tiết 4 : liên kết trong văn bản 
 I. Mục tiêu bài học:
*Mục tiêu chung:
 - Hiểu rõ liên kết là một đặc tính quan trọng nhất của văn bản.
 - Biết vận dụng những đặc tính của liên kết vào đọc- hiểu và tạo lập văn bản.
*Trọng tâm kiến thức, kĩ năng
1. Kiến thức :- Khái niệm của liên kết trong văn bản văn bản
 - Yêu cầu về liên kết trong văn bản.
 2. Kĩ năng :- Nhận diện và phân tích tính liên kết của văn bản .
 - Viết các đoạn văn, bài văn có tính liên kết 
 3. Thái độ: - HS có ý thức vận dụng tính liên kết khi xây dựng,tìm hiểu văn bản 
II-Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài
Giao tiếp : Trao đổi, trình bày suy nghĩ , ý tưởng, thảo luận và chia sẻ những ý kiến cá nhân về liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản.
 III.đồ dùng dạy học :
- GV: Đọc SGK, SGV, sách tham khảo, soạn bài , Bảng phụ.
HS: Đọc SGK, soạn bài theo câu hỏi hướng dẫn.
 IV. Phương pháp:
- Đàm thoại, phân tích mẫu, thuyết trình, thảo luận nhóm 
V. Tổ chức giờ học 
1.ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ: 
 H. Em hiểu văn bản là gì? Văn bản có những t/c nào?
( Văn bản là chuỗi lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạch lạc, vận dụng pthức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp). Văn bản có tính liên kết, tính mạch lạc.
3.Tiến trình tổ chức các hoạt động :
Hoạt động của thầy -Trò
 tg
 Nội dung chính
* HĐ1: Khởi động 
H. Khi tạo văn bản muốn đạt được mục 
đích giao tiếp thì văn bản phải đảm bảo tính chất gì?
- Đảm bảo nội dung, hình thức, tính liên kết 
GV: Liên kết là gì ? phải làm như thế nào 
để văn bản có tính liên kết ta vào tìm hiểu bài hôm nay.
* HĐ2: HS hiểu liên kết và phương tiện liên kết trong văn bản 
I. Liên kết và phương tiên liên kết trong văn bản.
-Mục tiêu: Hiểu được thế nào là tính liên kết trong văn bản, các phương tiện LK
1, Tính liên kết trong văn bản.
- Yêu cầu HS đọc bài tập SGK xác định yêu cầu của bài tập.
a. Bài tập ( SGK)
b. Nhận xét:
H. Nếu người bố chỉ viết mấy câu như vậy thì En- ri - cô có thể hiểu đều bố muốn nói chưa?
a. Tách từng câu ra khỏi đoạn thì dễ hiểu, nhưng ghép vào thành một đoạn thì không hiểu bố En- ri- cô muốn nói gì.
HS: Nêú En- ri- cô cha hiểu ý bố thì hãy cho biết các lý do nào trong các lý do (SGK) 
b. Vì giữa các câu chưa có sự liên kết nên ý rời rạc, thiếu gắn bó, có chỗ còn nhảy cóc, câu cuối đang nói về người mẹ tiếp theo" thôi con bố''
H. Muốn cho đoạn văn có thể hiện được nó phải có tính chất gì?
- Đoạn văn phải có tính liên kết
- >Liên kết là một trong tính chất quan trọng nhất của văn bản, làm cho văn bản trở lên có nghĩa dễ hiểu.
->Đoạn văn trên chưa có sự liên kết, muốn văn bản dễ hiểu phải có sự liên kết.
- HS trả lời ý1phần ghi nhớ khắc sâu kiến thức
- 1HS đọc lại ghi nhớ
- HS đọc xác định yêu cầu của bài tập phần a
- HS thảo luận nhóm 4-3' cử đại diện 
Nhóm trình bày, các nhóm khác nhận xét bổ xung
- HS đối chiếu văn bản sửa lại
2. Phương tiện liên kết:
1. Bài tập 1.
a. Đoạn văn thiếu ý sự tức giận và nỗi đau xót cực độ của người bố khi En-ri- cô đã phạm sai lầm, đã xúc phạm người mẹ đã hết lòng thương yêu mình.
- Thêm 3 câu cho câu 1, thêm 1 câu sau câu , 1 câu sau câu 3, có thể bỏ câu cuối
- HS đọc xác định yêu cầu bài tập phần b(SGK) 
b. Đoạn văn chưa có sự liên kết, đoạn có 3 câu, câu 2 thiếu từ " còn bây giờ" câu 3 ghép sai từ "con" thành"đứa trẻ"
- Chỉ ra sự thiếu liên kết và sửa lại
- HS: Vì sao chỉ thêm một cụm từ ở đầu câu 2 và thay đổi 1 từ ở đầu câu3 mà đoạn văn có tính liên kết, có nghĩa 
- Các câu cần có sự liên kết bằng những từ ngữ thích hợp 
- HS: Văn bản có sự liên kết cần có những điều kiện gì? các câu trong đoạn 
muốn có sự liên kết cần sử dụng các phương tiện gì?
2. Nhận xét 
 Để văn bản có sự liên kết người viết
( người nói) cần phải làm cho nội dung của các câu các đoạn thống nhất và gắn bó chặt chẽ với nhau. Đồng thời phải biết nối các câu các đoạn đó bằng những phương tiện ngôn ngữ( từ, câu.) thích hợp
H. Thế nào là phương tiện liên kết trong văn bản? 
3. Ghi nhớ.
- HS trả lời ý 2 trong phần ghi nhớ SGK 
- Gọi HS đọc phần ghi nhớ SGK khắc sâu kiến thức.
* HĐ3: Luyện tập 
MT: Biết các phương tiện LKC, nhận diện và phân biệt LK trong VB
II. Luyện tập.
H. Đọc và xác định yêu cầu bài tập 1
- Bài tập 1:
- Gọi HS làm bài
- Sắp xếp các câu văn theo trình tự họp lí 
- HS nhận xét bổ xung
1 - 4 - 2- 5- 3
H. Đọc và xác định yêu cầu bài tập 2
- Bài tập 2: 
- Các câu văn có sự liên kết cha vì sao? 
H.HS đọc xác định yêu cầu bài tập 3
- GV viết đoạn văn BP yêu cầu HS lên bảng điền vào chỗ trống 
- Hình thức: các câu có vẻ rát liên kết với nhau : Cụm từ" mẹ tôi" trong câu 1 được nhắc lại trong câu 2 lặp lại trong câu 3, từ còn nối câu3 với câu 4.
- Nội dung: ý các câu chưa có sự lô gích gắn bó với nhau không nói về cùng một nội dung ĐV chưa có sự liên kết.
- Bài 3:
 Điền từ thích hợp vào chỗ trống
- Điền lần lượt : bà, bà, cháu, bà, bà,cháu, thế là 
- HS đọc xác định yêu cầu bài tập 4
- Bài 4:
- HS HĐ cá nhân HS khác nhận xét
- GV NX chữa bài
 Nếu đặt 2 câu tách khỏi các câu khác trong văn bản thì rời rạc ( câu trước nói về mẹ câu sau nói về con).Nhưng đoạn văn còn có các câu tiếp theo kết nối văn bản thành một thể thống nhất
4. Củng cố:
- Thế nào là liên kết văn bản? Phương tiện liên kết trong văn bản là gì? Hãy chọn ý đúng.
a. Nội dung các phần, các đoạn phải thống nhất, gắn bó chặt chẽ với nhau 
b. Kết nối các câu, các đoạn bằng từ câu thích hợp
c.Văn bản phải liên kết hình thức.
5. HDHB
- Học thuộc ghi nhớ ( SGK) xem lại các bài tập ở lớp; 
- Làm bài tập 5 ,tìm hiểu và phân tích tính liên kết trong 1 văn bản đã học
- Chuẩn bị bài Cuộc chia tay của những con búp bê: Đọc, tóm tắt, bố cục và tìm hiểu phần 1.